بررسی تحولات ساختاری دولت و حقوق بنیادین در ایران باستان

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی تحولات ساختاری دولت و حقوق بنیادین در ایران باستان
عنوانبررسی تحولات ساختاری دولت و حقوق بنیادین در ایران باستان
رشتهحقوق عمومی
دانشجوامیرحسین نوربخش
استاد راهنمااحمد اسدیان
استاد مشاورمنوچهر طباطبایی موتمنی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۰
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



بررسی تحولات ساختاری دولت و حقوق بنیادین در ایران باستان عنوان پایان نامه ای است که توسط امیرحسین نوربخش، با راهنمایی احمد اسدیان و با مشاوره منوچهر طباطبایی موتمنی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

دولت و حقوق بنیادین دو مفهوم همیشگی حقوق عمومی هستند اما نمی توان آن ها را تنها محصول عصر حاضر دانست بلکه شکل گیری آن ها در طول اعصار مختلف و به سبب عوامل متعدد بوده است. در تحقیق پیش رو قصد داریم تا ویژگی هایی نظیر: منشا حاکمیت، تفکیک قوا، رژیم سیاسی و حقوق و آزادی های عمومی را در دولت های باستانی ایران تحت عنوان بررسی تحولات ساختاری دولت و حقوق بنیادین در ایران باستان مورد مطالعه قرار دهیم بخش عمده ی کار ما شامل بررسی قوای سه گانه حکومتی یعنی مقننه، مجریه و قضاییه و ارتباط آن ها با مقام اول کشور (شاهنشاه) و با یکدیگر می باشد. هم چنین سعی داریم تا چشم اندازی کلی از مفهوم نظریه دولت به عنوان تیوری حایل میان حقوق عمومی و علوم سیاسی ارایه دهیم که متاثر از تحولات تاریخی گوناگون بر ذهن متفکران مختلف می باشد. این یافته ها به ما کمک می کنند که تاثیر ایرانیان را در شکل گیری حقوق عمومی بدانیم که به گمان نگارنده در نهایت سبب آگاهی ژرف تر هم درباره ی حقوق عمومی و هم تمدن و فرهنگ کهن ایران زمین خواهد شد.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه ۱

ضرورت پژوهش ۲

طرح موضوع و پرسش اصلی ۲

مفاهیم کلیدی ۷

روش تحقیق ۱۰

ادبیات موجود و مشکلات پژوهش ۱۱

بخش اول– دولت هخامنشی و عدم تمرکز گرایی ۱۳

فصل اول – سیر تحول قدرت عمومی در فلات ایران تا پیدایش هخامنشیان ۱۳

مبحث اول– پیش از آریایی ها ۱۳

مبحث دوم–دولت ایلام میراث تمدن بین النهرین ۱۴

مبحث سوم –ماد اولین دولت ایرانی ۱۶

مبحث چهارم –پیدایش هخامنشیان ۱۹

فصل دوم –سازمان قا نون گذاری ۲۲

مبحث اول– رژیم سیاسی و منشا حاکمیت ۲۲

مبحث دوم– مقامات بلند پایه ی کشوری ۲۶

۱– مقام شاهنشاهی ۲۶

۲– مجالس و شوراهای سلطنتی ۲۹

فصل سوم– تشکیلات اجرایی و اداری ۳۴

مبحث اول– سازمان اداری یا تقسیمات کشوری ۳۴

مبحث دوم– مقامات دیوانی و سلسله مراتب مدیریت ۳۹

۱– رییس تشریفات ۳۹

۲– قایم مقام رییس تشریفات ۴۰

۳– سازمان دربار ۴۰

۴– خزانه دار دربار ۴۱

۵– کاخ دار ۴۱

۶– نمایندگان محلی دولت ۴۲

۷– مقامات اداره کننده ساتراپ ها ۴۲

۸– اداره ی استخباریا دستگاه بازرسی شاهنشاهی ۴۴

۹– دستگاه پلیس مخفی یا سازمان جاسوسی ۴۴

مبحث سوم– سازمان ارتش ۴۵

مبحث چهارم– نظام مالیاتی و سیستم پولی کشور ۴۶

مبحث پنجم– شبکه های ارتباطی و راه ها ۴۷

مبحث ششم– وضعیت آموزش و پرورش ۴۷

فصل چهارم– دستگاه قضایی ۴۹

مبحث اول– ریشه وجود نظام قضایی ۴۹

مبحث دوم– تشکیلات قضایی ۵۱

مبحث سوم– داوری ۵۴

مبحث چهارم– مستندات قضایی ۵۵

فصل پنجم– حقوق بنیادین ۵۷

مبحث اول– حقوق ملل و هرم قوانین هخامنشی ۶۰

فصل ششم –جمع بندی ۶۵

مبحث اول– تحولات شکلی(تفکیک قوا) ۶۵

مبحث دوم–تحولات ماهوی ۶۶

بخش دوم– دولت اشکا نی و ساختار شبه فدرالی ۶۹

فصل اول– سیر تحول دولت از هخامنشیان تا پیدایش اشکانیان ۶۹

۱ – دولت سلوکی و رواج الهیات و دموکراسی غربی ۶۹

۲ – طلوع اشکانیان ۷۲

فصل دوم–سازمان قانون گذاری ۷۵

مبحث اول– منشا حاکمیت و رژیم سیاسی ۷۵

مبحث دوم– مقامات بلند پایه ی کشوری ۷۸

۱– مقام شاهنشاهی ۷۸

۲– مجالس و شوراهای سلطنتی ۸۰

الف– مجلس یا شورای خویشاوندان(خانوادگی و سلطنتی) ۸۱

ب– مجلس سنا یا شیوخ ۸۳

ج– مجلس مهستان یا بزرگان ۸۴

فصل سوم– تشکیلات اجرایی واداری ۸۷

مبحث اول– مقامات دیوانی یا تقسیمات کشوری ۸۷

مبحث دوم– ساختار اداری دولت پارت ۹۱

الف– دولت مرکزی پارت ۹۱

ب– حقوق اداری در حوزه ی شهریاران محلی ۹۳

مبحث سوم– منابع مالی دولت پارت و اقتصاد حاکم بر کشور ۹۶

مبحث چهارم– سازمان ارتش ۱۰۲

فصل چهارم– دستگاه قضایی ۱۰۶

مبحث اول– منشا قدرت قضایی یا ریشه وجود نظام قضایی ۱۰۶

مبحث دوم– تشکیلات قضایی ۱۰۸

مبحث سوم– اصول و مستندات قضایی ۱۱۰

فصل پنجم– حقوق بنیادین ۱۱۴

فصل ششم–جمع بندی ۱۱۸

۱– تحولات شکلی(تفکیک قوا) ۱۱۸

۲– تحولات ماهوی ۱۱۹

بخش سوم– دولت ساسانی و تمرکزگرایی ۱۲۳

فصل اول–سیر تحول قدرت سیاسی از غروب اشکانیان تا طلوع ساسانیان ۱۲۳

فصل دوم– سازمان قانون گذاری ۱۳۰

مبحث اول– منشا حاکمیت و رژیم سیاسی ۱۳۰

۱– اصل تمرکز ۱۳۱

مبحث دوم– بلندپایه ترین مقامات کشوری ۱۳۸

۱– مقام شاهنشاهی ۱۳۸

۲–مجالس و شوراهای سلطنتی ۱۴۱

فصل سوم– تشکیلات اداری و اجرایی ۱۵۱

مبحث اول– سازمان اداری یا تقسیمات کشوری ۱۵۱

مبحث دوم– سلسله مراتب اداری و نظام دیوانی ۱۶۰

۱– وزیر اعظم یا هزارپت ۱۶۰

۲– شهرداران یا شهرب ها(حاکم یا والی) ۱۶۱

۳– دبیران و کارگزاران ۱۶۳

مبحث سوم– نظام مالیاتی و پولی کشور ۱۷۳

مبحث چهارم– سازمان ارتش ۱۸۲

فصل چهارم– دستگاه قضایی ۱۸۶

مبحث اول– ریشه وجود نظام قضایی ۱۸۶

مبحث دوم– سازمان و تشکیلات قضایی ۱۹۳

فصل پنجم– حقوق بنیادین ۲۲۱

فصل ششم– جمع بندی ۲۲۶

۱– تحولات شکلی(تفکیک قوا) ۲۲۶

۲– تحولات ماهوی ۲۲۷

بخش چهارم – نظریه دولت در ایران باستان ۲۳۲

فصل اول– عوامل موثر به تحولات ساختاری دولت و حقوق بنیادین در ایران ۲۳۲

مبحث اول– وضعیت خاص ایران از لحاظ اقلیم آب و هوایی (جغرافیای طبیعی) ۲۳۲ مبحث دوم– موقعیت مخصوص ژیوپولیتیک ایران (جغرافیای سیاسی) ۲۳۳

مبحث سوم– عقلانیت و یکتاپرستی در اندیشه ی زرتشت (تفکر ایزدی) ۲۳۵

مبحث چهارم– نفود الهیات (هلنیسم) و تفکر دموکراسی غربی (میراث یونان) ۲۳۷

فصل دوم– مولفه های نظریه دولت اخلاقی هگل وتطبیق آن با دولت در ایران با ستان ۲۴۱

مبحث اول– منشاماورایی و الهی حکومت ۲۴۱ مبحث دوم– منطق دیالکتیک هگل ۲۴۱

مبحث سوم– ستایش هگل از کیش زرتشت ۲۴۲

مبحث چهارم– جایگاه بلند تاریخ در اندیشه هگلی ۲۴۲

مبحث پنجم– اهمیت خانواده در دولت اخلاقی هگل ۲۴۳

مبحث ششم– تکیه بر مذهب ملی و لزوم وحدت کشور ۲۴۳

مبحث هفتم– مخالفت صریح هگل با قانون اساسی مدون ۲۴۴

مبحث هشتم– شکل دولت و تفکیک قوا از دیدگاه هگل ۲۴۵

۱– پادشاه ۲۴۵

۲– قوه ی اجرایی ۲۴۵

۳– قوه ی قانون گذاری ۲۴۵

فصل سوم: جمع بندی ۲۴۶

نتیجه گیری کلی ۲۴۹

منابع و ماخذ ۲۵۳

ضمایم ۲۶۶

چکیده لاتین ۲۹۰


فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول۱: ۶۷

جدول۲: ۱۲۱

جدول۳: ۲۲۹

جدول۴: ۲۵۲


فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار۱: ۶۸

نمودار۲: ۱۲۰

نمودار۳: ۲۳۱

نمودار۴: ۲۴۸


فهرست تصاویر

عنوان صفحه

تصویر۱: ۲۶۷

تصویر ۲: ۲۶۸

تصویر ۳: ۲۶۹

تصویر ۴: ۲۷۰

تصویر ۵: ۲۷۱

تصویر ۶: ۲۷۲

تصویر ۷: ۲۷۳

تصویر ۸: ۲۷۴

تصویر ۹: ۲۷۵

تصویر ۱۰: ۲۷۶

تصویر ۱۱: ۲۷۷

تصویر ۱۲: ۲۷۸

تصویر ۱۳: ۲۸۲

تصویر ۱۴: ۲۸۳

تصویر ۱۵: ۲۸۴

تصویر ۱۶: ۲۸۴




فهرست نقشه ها

عنوان صفحه

نقشه ۱: ۲۸۵

نقشه ۲: ۲۸۶

نقشه ۳: ۲۸۷

نقشه ۴: ۲۸۸

نقشه ۵: ۲۸۹

کلیدواژه ها

  • تغییر ساختاری
  • دولت
  • پادشاهی
  • حاکمیت
  • حقوق اساسی
  • ایران باستان
  • هخامنشیان
  • تمرکزگرایی
  • دولت