بررسی تطبیقی انفصال در نظام اداری و نظام کیفری ایران

عنوان	بررسی تطبیقی انفصال در نظام اداری و نظام کیفری ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	آناهیتا صفاپور
استاد راهنما	محمد رضا شادمانفر
استاد مشاور	علی یوسف زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

بررسی تطبیقی انفصال در نظام اداری و نظام کیفری ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط آناهیتا صفاپور، با راهنمایی محمد رضا شادمانفر و با مشاوره علی یوسف زاده در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی دفاع گردید.

چکیده

هنگامی که در حقوق اداری، مساله تخلفات اداری مطرح می گردد، این تخلفات زمانی قابلیت حقوقی می یابند که ضمانت اجرا داشته باشند. پاره ای از ضمانت اجراهای حقوقی، خاص حقوق اداری و برخی دیگ–ر وجهه ای مش–ترک با حقوق کیفری، دارند. یکی از ضمانت اجراه–ای اداری که از مص–ادیق ض–مانت اجراه–ای کیف–ری نیز به شمار می رود، انفصال موقت یا دایم از خدمات دولتی، می باشد. لازم به ذکر است که جرم با تخلف تفاوت اساسی دارد و تفاوت های اساسی میان جرم و تخلف، نقطه تمییزی است برای بررسی وجوه اشتراک و افتراق جرم و تخلف در اعمال ضمانت اجرای انفصال در امور اداری و کیفری. همچنین، در بعضی از موارد، این ضمانت اجرا با ضمانت اجراهای مدنی، انتظامی، انضباطی و کیفری در هم آمیخته و تمیز آن مشکل می شود. مساله مهمی که در اینجا مطرح می شود این است که م–وارد مشابهت و تفاوت های ضمانت اجرای انفصال در حقوق اداری و حقوق کیفری چیست. همچنین ماهیت انفصال از خدمات عمومی، چیست؟ روش انجام این تحقیق توصیفی– تحلیلی است. یافته های این پژوهش بیانگر این مطلب است که انفصال ماهیتا نوعی اقدام تامینی محسوب می شود. بین انفصال در نظام اداری و نظام کیفری تشابهاتی از جمله عدم تصدی منصب مربوطه، عدم تصدی سایر مناصب در برخی موارد، موضوع مسیولیت، نظم عمومی و حق های رویه ای و تفاوت هایی از جمله تفاوت در مرجع رسیدگی، آیین رسیدگی و اعمال مواردی همچون عفو، تخفیف، شمول مرور زمان وجود دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه

۱–بیان مساله

۲–پیشینه تحقیق

۳–ضرورت و نوآوری تحقیق

۴–سوالات تحقیق

۵–فرضیه های تحقیق

۶–اهداف و کاربردهای تحقیق

۷–روش و نحوه انجام تحقیق

۸– ساماندهی تحقیق

فصل اول– مفاهیم و مبانی

بخش اول– مفاهیم

گفتار اول– انفصال

گفتار دوم– نظام اداری

۱– اداره

الف– اداره در مفهوم مادی

ب–اداره در مفهوم سازمانی

۲–سازمان

۳–دولت

الف–دولت به معنی عام

ب– دولت به معنی خاص (مفهوم کاربردی)

گفتار سوم–دادگاه اداری

گفتار چهارم– خدمت عمومی

گفتار پنجم– نظارت اداری

گفتار ششم– استخدام

۱–مفهوم سازمانی استخدام

۲–مفهوم شغلی و مادی استخدام

۳–مفهوم استخدام از دید قانون استخدام کشوری

۴– مفهوم استخدام از دید حقوق کیفری

گفتار هفتم– نظام کیفری

گفتار هشتم– دادگاه کیفری

گفتار نهم– جرم

گفتار دهم – تخلف (خطای اداری)

گفتار یازدهم– مجازات (کیفر)

گفتار دوازدهم–مجازات انضباطی

بخش دوم– تقسیم بندی های مرتبط با انفصال

گفتار اول –انواع انفصال

۱–از جهت دوام

الف–وضع قطع رابطه استخدامی به صورت دایم

یک –انفصال دایم از تمام مشاغل دولتی

دو–انفصال دایم از بعضی مشاغل دولتی

ب–وضع قطع رابطه استخدامی به صورت موقت

۲–از جهت ارتباط با جرم

الف–کیفری

ب –اداری

۳–انواع انفصال به عنوان مجازات

الف–انفصال به عنوان مجازات اصلی

ب–انفصال به عنوان مجازات تکمیلی

ج–انفصال به عنوان مجازات تبعی

گفتار دوم –انواع تنبیهات اداری از جهت حکم دهنده

۱– تنبیهات اداری هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری

۲–تنبیهات اداری مستقل از هیاتهای رسیدگی به تخلفات اداری

گفتار سوم– انواع تخلف نسبت به جرم

۱–تخلف اداری محض (واجد جنبه انضباطی صرف)

الف– اعمال و رفتار خلاف شیون شغلی یا اداری

ب–نقض قوانین و مقررات مربوط

ج–ایجاد نارضایتی در ارباب رجوع یا انجام ندادن یا تاخیر در انجام امور قانونی بدون دلیل

د–ترک خدمت در خلال ساعات موظف اداری

ه––تکرار در تاخیر ورود به محل خدمت یا تکرار خروج از آن بدون کسب مجوز

و–غیبت غیر موجه به صورت متناوب یا متوالی

ز–تعطیل خدمت در اوقات مقرر اداری

ح–داشتن شغل دولتی دیگر به استثناء سمت های آموزشی و تحقیقاتی

ط–دادن نمره یا امتیاز برخلاف ضوابط

ی–عضویت در یکی از فرقه های ضاله که از نظر اسلام مردود شناخته شدهاند

۲– تخلفات اداری مجرمانه (واجد جنبه کیفری)

الف– ایراد تهمت و افترا، هتک حیثیت

ب–اخاذی

ج–اختلاس

د–تبعیض یا اعمال غرض یا روابط غیر اداری در اجرای قوانین و مقررات نسبت به اشخاص

ه––تسامح در حفظ اموال و اسناد و وجوه دولتی و ایراد خسارت به اموال دولتی

و–افشای اسرار و اسناد محرمانه اداری

ز– سرپیچی از اجرای دستورهای مقام های بالاتر در حدود وظایف اداری

ح–سهل انگاری روسا و مدیران درندادن گزارش تخلفات کارمندان تحت امر

ط–ارایه گواهی یا گزارش خلاف واقع در امور اداری

ی–گرفتن وجوهی غیر از آنچه در قوانین و مقررات تعیین شده یا اخذ هرگونه مالی که در عرف رشوه خواری تلقی می شود

ک–تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را ندارند و یا خودداری از تسلیم مدارک به اشخاصی که حق دریافت آن را دارند

ل–رعایت نکردن حجاب اسلامی

م–رعایت نکردن شعور و شعایر اسلامی

ن–اختفا و نگهداری و توزیع و خرید و فروش مواد مخدر

س–استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر

ع–هر نوع استفاده غیرمجاز از شیون یا موقعیت شغلی و امکانات و اموال دولتی

ف–مخدوش نمودن و دست بردن در اسناد و اوراق رسمی یا دولتی

ص–سوءاستفاده از مقام و موقعیت اداری

۳–تخلفات اداری واجد جنبه سیاسی و امنیتی

الف–ارتباط و تماس غیرمجاز با اتباع بیگانه

ب–کارشکنی و شایعه پراکنی یا درخواست یا تحریک دیگران به کارشکنی یا کم کاری و ایراد خسارت به اموال دولتی و اعمال فشارهای فردی برای تحصیل مقاصد غیر قانونی

ج–شرکت در تحصن، اعتصاب و تظاهرات غیرقانونی یا تحریک به برپایی تحصن، اعتصاب و تظاهرات غیرقانونی و اعمال فشارهای گروهی برای تحصیل مقاصد غیر قانونی

د– همکاری با ساواک منحله به عنوان مامور یا منبع خبری و داشتن فعالیت یا دادن گزارش زنده مردمی

ه––عضویت در سازمانهایی که مرامنامه و اساسنامه آنها مبتنی بر نفی ادیان الهی است یا طرفداری و فعالیت به نفع آنها

و–عضویت در گروه های محارب یا طرفداری و فعالیت به نفع آنها

ز–عضویت در تشکیلات فراماسونری

گفتار چهارم –انواع مجازات های انضباطی

گفتار پنجم– انواع مجازات های انضباطی از جهت قابلیت اعتراض

۱–مجازات های انضباطی قابل تجدید نظر (غیر قطعی)

۲–مجازات های انضباطی غیر قابل تجدید نظر (قطعی)

گفتار ششم – انواع استخدام

۱– رسمی قطعی

۲– رسمی– آزمایشی

۳–پیمانی

۴– خرید خدمتی

۵–روز مزد

۶–حکمی

گفتار هفتم– وضعیت استخدامی

۱–وضعیت عادی مستخدم

۲–وضعیت استثنایی مستخدم

۳–وضعیت خروج از خدمت مستخدم

الف– انفصال موقت

ب–انفصال دایم

ج– اخراج

د–تفاوت های آمادگی به خدمت و انفصال ۵۰ گفتار هشتم– مسیولیت های مستخدم ۵۰ ۱–مسیولیت کیفری

الف–امر آمر قانونی

ب–شرایط امر

ج–شرایط آمر

۲–مسیولیت مدنی

۳–مسیولیت اداری

گفتار نهم– انواع جرایم کارکنان دولت

۱–جرایم عادی

۲–جرایم از حیث شخصیت مرتکب

الف–جرایم گروه اول

ب–جرایم گروه دوم

ج–جرایم گروه سوم

د–جرایم گروه چهارم

ه––جرایم گروه پنجم

۳–جرایم مالی

الف–ارتشاء

ب–اختلاس

ج–تبانی در معاملات دولتی

د– اخذ پورسانت در معاملات خارجی

ه––تصرف غیرقانونی در وجوه و اموال دولتی یا استفاده غیرقانونی از آنها

۴–جرایم مربوط به حسن انجام امور اداری

الف–اهمال در حفظ و نگهداری مدارک دولتی

ب–تصدی بیش از یک شغل دولتی

ج–عدم گزارش جرایم ارتکابی

د–عدم ارایه اسناد و مدارک مربوط به جرایم واقع شده

ه––جلوگیری از اجرای قوانین و احکام دستورات مقامات قضایی

و–عدم ارایه اسناد و مدارک به رییس یا شعب دیوان عدالت اداری

ز–عدم اجرای دستور موقت صادر شده از سوی شعب دیوان عدالت اداری

ح–عدم حضور در شعب دیوان جهت توضیح

ط–استنکاف از رای صادره از دیوان عدالت اداری و هیات عمومی دیوان

ی–تاثیر دادن اشخاص در تصمیمات اداری

ک–ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری

ل–خودداری از همکاری با وزارت کشور و شورای نگهبان در انتخابات ریاست جمهوری

۵–جرایم با مجازات انفصال

الف–سهل انگاری روسا و مدیران درندادن گزارش تخلفات کارمندان تحت امر

ب–گرفتن وجوهی غیر از آنچه در قوانین و مقررات تعیین شده

ج–استعمال یا اعتیاد به مواد مخدر

د–داشتن شغل دولتی دیگر به استثنایی سمت های آموزشی و تحقیقاتی

ه–– دست بردن در سوالات و اوراق مدارک و دفاتر امتحان و افشای سوالات امتحانی یا تعویض آنها

و–سوءاستفاده از مقام و موقعیت اداری

ز–کم کاری یا سهل انگاری در انجام وظایف محول شده

ح–عدم اعلام جرایم شغلی به مراجع ذی ربط

ط–دادن پروانه رانندگی به اشخاصی که واجد شرایط رانندگی نیستند

ی– تاثیر دادن نفوذ اشخاص در تصمیمات و اقدامات اداری

بخش سوم– مقایسه تخلف و جرم

گفتار اول–نگرش موضوعی به مفهوم جرم و تخلف اداری

گفتار دوم–وجوه افتراق تخلف و جرم

۱–از حیث هدف

۲–از حیث دایره شمول

۳–از حیث قابل گذشت بودن

۴–تفاوت در پلیس پیگیری کننده

الف–هدفهای پلیس اداری

ب–فرق بین پلیس اداری و پلیس قضایی

ج–پلیس عمومی و پلیس اختصاصی

۵–از حیث مرجع رسیدگی

۶–از حیث آیین رسیدگی

۷–از حیث شروع به جرم و شروع به تخلف

۸–از حیث مجازات

۹–از حیث رعایت اصول قانونی بودن

۱۰–از حیث معاونت در ارتکاب

۱۱–از حیث شمول مرور زمان

۱۲_از نظر ماهوی

۱۳_از نظر احکام صادره

۱۴_از نظر مجازات های انضباطی

۱۵_از نظر مرجع رسیدگی

۱۶_تفاوت در آیین دادرسی

بخش چهارم–برقراری مقرری برای مستخدمان منفصل و اخراجی

بخش پنجم–بازنشستگی و اجرای انفصال (اداری و کیفری)

گفتار اول –اثر بازنشستگی کارمند در رسیدگی به تخلف ارتکابی

گفتار دوم–اثر بازنشستگی کارمند در اعمال مجازات انضباطی

گفتار سوم–تاثیر بازنشستگی در اجرای حکم انفصال مرجع قضایی

۱–انفصال پیش از بازنشستگی

۲–انفصال پس از بازنشستگی

بخش ششم–ماهیت انفصال از خدمات عمومی

گفتار اول– واکنش اجتماعی به بزهکاری و تخلف

۱–مجازات

الف– مجازات کیفری

ب– انتظامی

۲– اقدام تامینی

گفتار دوم ویژگی ها و اهداف مجازات و اقدام تامینی

۱– ویژگی ها و اهداف مجازات

۲–ویژگی ها و اهداف اقدامات تامینی

فصل دوم

تشابهات و تفاوت های انفصال در نظام اداری و نظام کیفری

بخش اول– تشابهات انفصال در نظام اداری و کیفری

گفتار اول–عدم تصدی منصب مربوطه

گفتار دوم–عدم تصدی منصب دولتی دیگر

گفتار سوم–مبتنی بودن بر مسیولیت کارمند

گفتارچهارم–حق های رویه ای

بخش دوم– تفاوت های انفصال در نظام اداری و کیفری

گفتار اول– تفاوت در مراجع رسیدگی

۱–مراجع و مقامات رسیدگی کننده

الف– مراجع و مقامات مرتبط با رسیدگی به تخلفات کارکنان دولت

یک–مقامات

دو–مراجع

ب–مراجع کیفری مرتبط با رسیدگی به جرایم کارکنان دولت

یک–مراجع کیفری بدوی

دو–مراجع کیفری تجدید نظر

ج–مقایسه مراجع و مقامات رسیدگی کننده اداری و کیفری

یک–تفاوت مقامات در انفصال اداری و کیفری

دو–ویژگیهای رسیدگی اداری و کیفری

سه –وابستگی سازمانی اداری و کیفری

گفتار دوم –شیوه رسیدگی و صدور حکم انفصال

۱– منابع قانونی رسیدگی

الف – منابع قانونی رسیدگی به تخلفات اداری

یک–قانون اساسی

دو–قانون رسیدگی به تخلفات اداری

سه– قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور مدنی

چهار– قانون مدیریت خدمات کشوری و سایر قوانین و مقررات مربوط به امور استخدامی

پنج– قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری

شش– آراء وحدت رویه دیوان عدالت اداری

هفت– آیین نامه اجرایی قانون رسیدگی به تخلفات اداری

هشت– دستورالعمل های هیات عالی نظارت

ب– منابع قانونی رسیدگی به جرایم کارکنان دولت

۲–عناصر رسیدگی

الف–بررسی عناصر اداری

ب–تشابهات عناصر دادگاه های اداری و مراجع قضایی

ج–تفاوت های عناصر دادگاه های اداری و مراجع قضایی

یک– تفاوت سازمانی و ساختاری

دو– تفاوت در هدف و مبانی حقوقی

سه– تفاوت در شیوه و آیین دادرسی

چهار–تفاوت در مرجعیت عام و خاص

۳–آیین دادرسی

الف–آیین دادرسی دادگاه های اداری

یک–احراز صلاحیت دادگاه های اختصاصی اداری

دو–حدود صلاحیت هیات ها از حیث انواع کارکنان

سه–تشخیص خطا و شروع به رسیدگی

چهار–جهات شروع به رسیدگی

پنج–تحقیق و دفاع متخلف

شش– تفهیم اتهام و حقوق دفاعی متهم

هفت–آیین دادرسی هیات تجدید نظر

هشت–توقف رسیدگی

نه– صدور رای

ده – ابلاغ آراء

یارده – اجرای آراء هیات ها

ب–آیین دادرسی دادگاه های کیفری

یک–تعقیب توسط دادستان

دو–تحقیق توسط بازپرس یا دادیار و احراز مجرمیت

سه – صدور کیفرخواست و ارسال به دادگاه کیفری

چهار – رسیدگی در دادگاه کیفری و صدور رای

پنج – اجرای رای دادگاه کیفری

ج – مقایسه آیین دادرسی اداری و کیفری در مورد حکم انفصال

یک – تفاوت در شمول مرور زمان

دو – تفاوت در حضور و عدم حضور وکیل در رسیدگی

سه – تفاوت در تخفیف و تشدید مجازات

چهار – اثر تعلیق و مجازات انفصال

پنج – تاثیر عفو و مجازات انفصال

نتیجه گیری

پیشنهادها

پیوستها

منابع

Abstract

کلیدواژه ها

• انفصال
• انفصال اداری
• انفصال کیفری
• نظام اداری
• نظام کیفری