بررسی تطبیقی انواع مختلف قتل عمدی در نظام حقوقی افغانستان و ایران

عنوان	بررسی تطبیقی انواع مختلف قتل عمدی در نظام حقوقی افغانستان و ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	محمدضیاء شجاعی
استاد راهنما	حسن پوربافرانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۴۰۱
دانشگاه	دانشگاه اصفهان

بررسی تطبیقی انواع مختلف قتل عمدی در نظام حقوقی افغانستان و ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدضیاء شجاعی، با راهنمایی حسن پوربافرانی در سال ۱۴۰۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان دفاع گردید.

چکیده

دو کشور افغانستان و ایران به جهت تشابه هات دینی، فرهنگی و زبانی از قوانین نسبتا نزدیکی به یکدیگر برخوردار هستند، هر دو کشور داعیه دار ابتنای قوانین خود بر اساس شریعت مقدس اسلام می باشند. یکی از قوانین موضوعه دو کشور، قانون مجازات (کود جزا) است و از اهم جرایم مطروحه در هر دو قانون، قتل عمد هست که مجازات متفاوتی در قوانین جزایی این دو کشور برای آن وضع گردیده است. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا با روش توصیفی و تحلیلی با مقایسه دو قانون مذکور، قتل عمد، انواع مختلف آن و تفاوت ها و تشابه هات و مجازات جرم مذکور را بررسی و تبیین نماید و درنهایت میزان انطباق هر یک از دو قانون را با مبانی فقه اسلامی با تفاوت مذهبی مشخص نماید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مقنن افغانستان بیشتر از یک نوع قتل عمد (قصد قتل) را ترسیم نکرده است، درحالی که قانون گذار کشور ایران قتل عمد را به دو نوع (قصد قتل) و (انجام عمدی عمل نوعا کشنده) ترسیم کرده است، ضمنا مجازات قتل عمد در قوانین کیفری ایران، قصاص و در کشور افغانستان به یکی از سه مجازات، اعدام، حبس دوام درجه ۱ و حبس دوام درجه ۲ در نظر گرفته شده است. در ایران مجازات اصلی و اولیه جرم قتل عمد، قصاص اعلام شده ولی در افغانستان، مجازات اصلی مرتکب قتل عمدی، حبس دوام درجه ۱ مقرر گردیده و در موارد خاص مجازات قتل عمدی را اعدام دانسته است. در این میان رییس دولت مستثنا بوده و به تصریح کود جزا افغانستان، کیفر اولیه و بی قیدوشرط قاتل وی اعدام مقرر گشته است. درنهایت روشن می گردد مجازات قتل عمدی در حقوق موضوعه ایران مطابق با مبانی شرعی و فقه امامیه است حال آنکه در حقوق موضوعه افغانستان، مبنای عرفی جای شرع را گرفته است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: مفاهیم پژوهش ۱–۱– مقدمه ۱ ۱–۲– شرح و بیان مسیله پژوهش

۱–۳– پیشینه پژوهش

۱–۴– اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش

۱–۵– اهداف پژوهش

۱–۶– سوالات پژوهش

۱–۷– فرضیه ها و یا

۱–۸– روش پژوهش

۱–۹– تعریف اصطلاحات فنی و تخصصی

۱–۱۰– مفاهیم تحقیق

۱–۱۰–۱– قتل عمد

فصل دوم: کلیات پژوهش ۲–۱– ارکان تشکیل دهنده قتل عمد

۲–۱–۱– رکن قانونی قتل عمد

۲–۱–۲ رکن مادی قتل عمد

۲–۱–۳– رکن معنوی یا روانی قتل عمد

۲–۱–۳–۱– اجزا رکن روانی قتل

۲–۱–۴– مجازات قتل عمد

۲–۱–۴–۱– مجازات قتل های عمدی در حقوق افغانستان

۲–۱–۴–۲– مجازات قتل های عمدی در حقوق کیفری ایران

۲–۱–۵– تاریخچه قتل عمد در جهان

۲–۱–۵–۱– در آغاز اجتماعات انسانی

۲–۱–۵–۲– در قوانین حمورابی

۲–۱–۵–۳– در قوانین روم باستان

۲–۱–۵–۴– قتل عمد در آیین مسیح و یهودیت

۲–۱–۵–۵– قتل عمد در افغانستان

۲–۱–۵–۶– قتل عمد در ایران تا قبل از تصویب قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴ ۲۱ فصل دوم: انواع قتل عمد در نظام های کیفری افغانستان و ایران ۳–۱– انواع قتل عمد در نظام کیفری افغانستان

۳–۱–۱– قتل عمد (ماده ۵۴۶)

۳–۱–۲– تعریف قتل عمد

۳–۱–۳–۱– تعریف قصاص

۳–۱–۳–۲– اسباب مسقطه قصاص نفس

۳–۱–۳–۳– عدم تکمیل شرایط قصاص

۳–۱–۴– قتل عمدی محض

۳–۱–۵– کیفیات مشدده مجازات قتل عمدی محض

۳–۱–۶– مجازات قتل در حکم عمدی

۳–۱–۶–۱– قتل همراه با قصد احتمالی

۳–۱–۶–۲– ماده

کود جزا (جرم عمدی)

۳–۱–۷– تفاوت سوءنیت عام، سوءنیت خاص و انگیزه

۳–۱–۸– جرم عمدی با انجام فعل

۳–۱–۹– جرم عمدی با امتناع از مکلفیت قانونی (ترک فعل)

۳–۱–۱۰– ضرب و جرح منجر به مرگ

۳–۱–۱۰–۱– شرح اصطلاحات

۳–۱–۱۰–۲– عنصر مادی

۳–۱–۱۰–۳– عنصر معنوی

۳–۱–۱۰–۴– مجازات ضرب وجرح منجر به مرگ (قصد احتمالی قتل)

۳–۱–۱۱– حریق عمدی منجر به مرگ

۳–۱–۱۱–۱– تجزیه و تحلیل ماده

کود جزا افغانستان

۳–۱–۱۱–۲– عنصر مادی جرم حریق منجر به مرگ

۳–۱–۱۱–۳– عنصر معنوی جرم حریق منجر به مرگ

۳–۱–۱۱–۴– مجازات حریق عمدی منجر به مرگ

۳–۱–۱۲– اختطاف، منجر به مرگ ۵۰ ۳–۱–۱۳– قتل ناشی از ترک فعل

۳–۱–۱۴– مجازات تبعی و تکمیلی و مسیولیت مدنی

۳–۱–۱۴–۱– مجازات تبعی و تکمیلی

۳–۱–۱۴–۲– انواع مجازات تبعی

۳–۱–۱۴–۳– مسیولیت مدنی

۳–۲– انواع قتل های عمدی در حقوق کیفری ایران

۳–۲–۱– ضابطه اول قتل عمد (قتل با قصد قتل)

۳–۲–۱–۱– بند الف ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

۳–۲–۱–۲– تعریف قصد

۳–۲–۱–۳– تاثیر قصد فعل در قتل عمدی

۳–۲–۱–۴– قصد نتیجه

۳–۲–۱–۵– نقش قصد نتیجه در قتل عمد

۳–۲–۱–۶– قصد تحقق نتیجه

۳–۲–۱–۷– تفکیک قصد نتیجه از انگیزه

۳–۲–۲– بند ت ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

۳–۲–۳– ضابطه دوم قتل عمد (قتل با انجام عمدی عمل نوعا کشنده)

۳–۲–۳–۱– بند ب ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

۳–۲–۴– بند پ ماده

قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

۳–۲–۳–۲– مفهوم عمل نوعا کشنده در حقوق کیفری ایران از دیدگاه فقه امامیه

۳–۲–۳–۳– نوعا کشنده

الف: رفتار نوعا کشنده مطلق

ب: رفتار نوعا کشنده نسبی

ج: نادرا کشنده

۳–۲–۳–۴– علم به وضعیت خاص مجنی علیه

الف: علم به وضعیت جسمانی

ب: علم به موقعیت مکانی و زمانی

۳–۲–۳–۵– مرجع تشخیص عمل نوعا کشنده

۳–۲–۳–۶– ترک فعل منجر به قتل

الف: حکم قتل عمد با ترک فعل در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

۳–۲–۳–۷– داشتن قصد قتل یا نوعا کشنده بودن عمل ترک شده

۳–۲–۳–۸– مسیولیت مدنی ناشی از قتل عمد

۳–۲–۳–۹– مجازات قتل عمدی

الف: قصاص نفس

ب: قتل عمدی با مجازات تعزیری

فصل چهارم: وجوه اشتراک و افتراق حقوق افغانستان و ایران در زمینه انواع قتل های عمدی ۴–۱– تفاوت و تشابه از حیث تعریف

۴–۲– وجوه اشتراک و افتراق از حیث ارکان تشکیل دهنده جرم

۴–۳– افتراق در منابع فقهی

۴–۴– نکات اشتراک و افتراق از حیث انواع مختلف قتل های عمدی

۴–۵– تشابه و تضاد در قتل های عمدی ناشی از ترک فعل

۴–۶– مسیولیت مدنی جانی در حقوق کیفری افغانستان و ایران

۴–۷– نکات اشتراک و افتراق از حیث مجازات قتل عمد در ایران و افغانستان

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات ۵–۱– نتیجه گیری

۵–۲– پیشنهادات ۹۶ منابع و ماخذ

چکیده انگلیسی

کلیدواژه ها

• قتل
• قتل عمدی
• حقوق تطبیقی
• کود جزایی افغانستان
• قصاص