بررسی تطبیقی تاثیر اشتباه بر مسیولیت کیفری در حقوق ایران و آلمان

عنوان	بررسی تطبیقی تاثیر اشتباه بر مسیولیت کیفری در حقوق ایران و آلمان
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	سیده خدیجه محصصی
استاد راهنما	محمدرضا نظری نژاد کیاشی
استاد مشاور	حسن شاه ملک پور
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۴
دانشگاه	دانشگاه گیلان

بررسی تطبیقی تاثیر اشتباه بر مسیولیت کیفری در حقوق ایران و آلمان عنوان پایان نامه ای است که توسط سیده خدیجه محصصی، با راهنمایی محمدرضا نظری نژاد کیاشی و با مشاوره حسن شاه ملک پور در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.

چکیده

جهل، ناآگاهی، عدم اطلاع یا اشتباه مفاهیمی مشابه هستند که در حقوق جزا و در بحث مسیولیت کیفری بسیار به کار برده می شود. اشتباه بر اساس اینکه در ماهیت عمل ارتکابی یا نسبت به قانون باشد، به دو دسته اشتباه موضوعی و اشتباه حکمی تقسیم می شود. تقسیم بندی های دیگری نیز در ارتباط با اشتباه صورت گرفته است که عبارتند از : اشتباه در علل موجهه و اشتباه در عنصر قانونی. هر کدام از اقسام اشتباه در حقوق جزای ایران و آلمان تاثیراتی را بر عنصر معنوی بر جای می گذارند. مثلا در اشتباه حکمی، باید گفت که این اشتباه نافی قابلیت سرزنش مرتکب است. یعنی جرم با تمام عناصر ارتکاب یافته، اما مرتکب قابلیت سرزنش را دارا نیست. زیرا به حرمت عمل ارتکابی آگاه نمی باشد. اما در اشتباه موضوعی، مرتکب فاقد علم و اراده انجام عمل است و در واقع نافی رکن معنوی جرم است و عمل او جرم نیست. اشتباه در علل موجهه و اشتباه در عنصر قانونی به نوعی دارای آثار مشابهی هستند که در این پژوهش به این آثار بیشتر پرداخته شده است. بنابراین، اشتباه دارای دو اثر به طور کلی می باشد. این آثار، زوال عنصر معنوی و نافی جرم و دیگری، اشتباه به عنوان رافع مسیولیت کیفری است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده فارسی ……………………………………………………………………………………………………… ت

مقدمه ۱

فصل اول–کلیات ۴

۱–۱ مفهوم جرم و عنصر معنوی و نظریه های مربوط به جرم ۵

۱–۱–۱ سابقه تاریخی مفهوم جرم ۵

۱–۱–۱–۱ نظریه روانی یا توصیفی ( دوعنصری بودن جرم ) ۶

۱–۱–۱–۲ نظریه اخلاقی یا هنجاری ( سه عنصری بودن جرم ) ۷

۱–۱–۲ مفهوم عنصر معنوی ۹

۱–۱–۲–۱ مفهوم رکن معنوی در حقوق جزای ایران ۱۰

۱–۱–۲–۱–۱ قصد مجرمانه و جرایم عمدی ۱۰

۱–۱–۲–۱–۲ خطای جزایی و جرایم غیر عمدی ۱۱

۱–۱–۲–۲ مفهوم رکن معنوی در حقوق جزای آلمان ۱۱

۱–۱–۲–۲–۱ قصد ۱۳

۱–۱–۲–۲–۲ درجات قصد ۱۵

۱–۱–۲–۲–۲–۱ قصد در معنای مضیق یا قصد مستقیم درجه اول ۱۵

۱–۱–۲–۲–۲–۲ قصد مستقیم درجه دوم یا قصد غیر مستقیم ۱۶

۱–۱–۲–۲–۲–۳ قصد مشروط یا سوءنیت احتمالی ۱۷

۱–۱–۲–۲–۳ غفلت ۱۹

۱–۲ مفهوم و شرایط مسیولیت کیفری ۱۹

۱–۲–۱ مفهوم مسیولیت کیفری ۲۰

۱–۲–۲ شرایط مسیولیت کیفری ۲۰

۱–۳ اقسام دفاعیات و ماهیت آنها ۲۲

۱–۳–۱ مفهوم علل موجهه جرم و علل رافع مسیولیت کیفری ۲۳

۱–۳–۲ جایگاه علل موجهه جرم در نظریه های جرم ۲۵

۱–۳–۲–۱ الگوی اول ۲۵

۱–۳–۲–۲ الگوی دوم ۲۶

۱–۳–۲–۳ الگوی سوم ۲۶

۱–۳–۳ شرایط و مبنای تفکیک علل موجهه جرم از علل رافع مسیولیت کیفری ۲۷

۱–۴ مفهوم اشتباه و اقسام آن ۲۹

۱–۴–۱ مفهوم اشتباه ۲۹

۱–۴–۱–۱ مفهوم لغوی اشتباه ۲۹

۱–۴–۱–۲ مفهوم اصطلاحی اشتباه ۳۰

۱–۴–۲ اقسام اشتباه ۳۱

۱–۴–۲–۱ اشتباه موضوعی و اقسام آن ۳۱

۱–۴–۲–۱–۱ اشتباه در شخص و شخصیت ۳۲

۱–۴–۲–۱–۲ اشتباه در عنصر تشکیل دهنده جرم ۳۲

۱–۴–۲–۱–۳ اشتباه در جرایم غیر عمدی ۳۳

۱–۴–۲–۲ اشتباه حکمی ۳۳

۱–۴–۲–۳ اشتباه در عنصر قانونی ۳۳

۱–۴–۲–۴ اشتباه در علل موجهه جرم ۳۵

فصل دوم_ اقسام اشتباه و تاثیر آنها بر مسیولیت کیفری در حقوق کیفری ایران و آلمان ۳۵

۲–۱ اشتباه موضوعی و تاثیر آن بر مسیولیت کیفری ۳۷

۲–۱–۱ اثر اشتباه موضوعی در جرایم عمدی ۳۸

۲–۱–۱–۱ اشتباه در هویت مجنی علیه ( یا اشتباه در شخصیت ) ۴۰

۲–۱–۱–۲ اشتباه در هدف ( یا اشتباه در شخص ) ۴۲

۲–۱–۲ اثر اشتباه موضوعی در جرایم غیر عمدی ۴۴

۲–۲ اشتباه حکمی و تاثیر آن بر مسیولیت کیفری ۴۵

۲–۲–۱ آگاهی ۴۸

۲–۲–۲ انواع اشتباه حکمی ۴۹

۲–۳ اشتباه در علل موجهه جرم و تاثیر آن بر مسیولیت کیفری ۵۰

۲–۳–۱ نظریات موجود در رویه قضایی و ادبیات حقوقی در مورد علت تاثیر اشتباه در علل موجهه

جرم و مسیولیت کیفری ۵۳

۲–۳–۱–۱ اشتباه در علل موجهه جرم ، سوء نیت را از بین می برد ۵۳

۲–۳–۱–۲ اشتباه در علل موجهه جرم مستلزم مسیولیت مطلق است ۵۳

۲–۳–۱–۳ اشتباه در علل موجهه جرم ( اسباب اباحه ظاهری ) خود یک سبب اباحه است ۵۴

۲–۳–۱–۴ اشتباه در علل موجهه منطقی به عنوان یک عامل رافع مسیولیت کیفری است ۵۵

۲–۳–۲ عینیت یا ذهنیت حاکم بر اسباب اباحه ( علل موجهه جرم ) ۵۵

۲–۳–۲–۱ نظریه ذهنی حاکم بر علل موجهه ۵۵

۲–۳–۲–۲ نظریه عینی حاکم بر علل موجهه ۵۶

۲–۳–۲–۳ نظریه مختلط حاکم بر علل موجهه ۵۷

۲–۳–۳ بررسی نظریه های حاکم بر اشتباه در علل موجهه در نظام های جزایی مختلف ۵۸

۲–۴ اشتباه در عنصر قانونی و تاثیر آن بر مسیولیت کیفری ۵۹

نتیجه گیری ۶۲

منابع وماخذ ۶۴

چکیده انگلیسی ۶۹

کلیدواژه ها

• مسیولیت کیفری
• مسیولیت کیفری
• اشتباه (حقوق)
• حقوق (قانون)
• مطالعه تطبیقی
• ایران
• آلمان