بررسی تطبیقی تحقیقات مقدماتی در حقوق داخلی و اساسنامه دیوان بین المللی کیفری

عنوان	بررسی تطبیقی تحقیقات مقدماتی در حقوق داخلی و اساسنامه دیوان بین المللی کیفری
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	عباس زارعی
استاد راهنما	محمود جلالی
استاد مشاور	محمود مالمیر
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۹
دانشگاه	موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی شهید اشرفی

بررسی تطبیقی تحقیقات مقدماتی در حقوق داخلی و اساسنامه دیوان بین المللی کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط عباس زارعی، با راهنمایی محمود جلالی و با مشاوره محمود مالمیر در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد موسسه آموزش عالی غیرانتفاعی و غیردولتی شهید اشرفی دفاع گردید.

چکیده

اساسنامه دیوان کیفری بین المللی و آیین دادرسی و ادله آن، منبعث از نظام های دادرسی ملی– داخلی و تجربیات محاکمه کیفری بین الملل پیشین اعم از دادگاه نورمبرگ، توکیو و یوگسلاوی سابق و با تکیه بر اصول دادرسی عادلانه که ماحصل تکوین و پیشرفت نظام های دادرسی کیفری داخلی بوده، دادستان دیوان را بعنوان ریاست دادسرا عهده دار تعقیب و تحقیق جرایم داخل در صلاحیت ذاتی دیوان نموده، دادستان قادر است بنابر درخواست هر یک از کشورهای عضو یا شورای امنیت و یا راسا وضعیت های ارجاع شده به دیوان را بررسی نماید و بنابر صلاحدید ادله و مستندات مقتضی را تجمیع و تحصیل نماید و در صورتی که مبنای مستدل و موجهی برای تحقق وجود داشت طی درخواستی از شعبه مقدماتی که نظارت بر تصمیمات و اقدامات دادستان را در مرحله تحقیقات بعهده دارد تقاضای صدور مجوز جهت شروع تحقیق را نماید. دادستان دیوان و معاونین وی ادله و مدارک را بررسی و جمع آوری نمایند و از اشخاصی که می بایست تحت بازجویی قرار گیرند و همچنین بزه دیدگان و گواهان تحقیقات لازمه را بعمل می آورند و در مواقعی که حضور یا بازداشت متهم ضروری می باشد درخواست احضار یا بازداشت متهم را از شعبه مقدماتی می نمایند که در صورت موافقت شعبه مقدماتی دستور بازداشت برای کشور محل اقامت متهم ارسال خواهد گردید، همچنین صرفنظر از اینکه دادستان در انجام تحقیقات می تواند گواهان را احضار نماید به نظر می رسد علیرغم برخی ابهامات و تعارضات در مفاد اساسنامه امکان جلب شهود نیز میسر خواهد بود زیرا دولتها و کشورهای عضو حین تصویب اساسنامه متعهد به بکارگیری و استفاده از ظرفیتهای پیش بینی شده در قوانین دادرسی داخلی در جهت استقرار و اعمال درخواستهای دادستان دیوان می باشند و در اغلب مواقع قوانین دادرسی کیفری کشورهای عضو امکان جلب شهود را فراهم ساخته است. دادستان دیوان فاقد صلاحیت و اختیار در اعمال یک سازش کیفری با متهم و یا تعلیق تعقیب وی می باشد، اما اساسنامه دیوان به طور استثنایی شورای امنیت سازمان ملل متحد را واجد این حق دانسته است که با ارایه درخواستی مبتنی بر فصل هفتم از منشور ملل متحد درخواست تعلیق تعقیب و تحقیق را برای یک مدت ۱۲ ماه نماید. که این درخواست مجددا بعد از انقضاء مدت موصوف قابل طرح می باشد. می بایست توجه داشت که هیچ یک از اعضاء و دولتهای عضو دیوان حتی در صورتی که وضعیتی را به دیوان ارجاع نموده باشند دارای چنین حق و اختیاری نمی باشد. در پژوهش حاضر ابتدا به جایگاه تحقیقات مقدماتی در نظام دادرسی کیفری اشاره ای داشته ایم و سپس با نگاهی مقایسه ای به تعریف، اصول، ویژگیها، نحوه شروع تعقیب، موضوعات تحقیق و خاتمه تحقیقات مقدماتی نزد حقوق داخلی و اساسنامه دیوان کیفری بین المللی پرداخته ایم.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه۱(بخش نخست – کلیات)فصل اول: بررسی و شناخت آیین دادرسی کیفری۸مبحث اول – تعریف، موضوع و اهداف آیین دادرسی کیفری۸گفتار اول – تعریف۹گفتار دوم – موضوع۱۰گفتار سوم – اهداف۱۱الف: تامین منافع و حقوق دفاعی متهم۱۱ب: تامین آرامش و امنیت خاطر جامعه۱۲ج: تامین منافع متهم و اجتماع۱۳د: تامین و حمایت از حقوق بزه دیدگان۱۴مبحث دوم – مراتب و مراحل دادرسی کیفری۱۵گفتار اول – مرحله کشف و اعلام جرم۱۵گفتار دوم – مرحله تعقیب جرم۱۷گفتار سوم – مرحله تحقیقات مقدماتی۱۹گفتار چهارم – مرحله دادرسی۲۱گفتار پنجم – مرحله اجرای حکم۲۲فصل دوم: نظامها و سیر تحولات داخلی و بین المللی دادرسی کیفری۲۴مبحث اول – نظامهای داخلی دادرسی کیفری و سیر تحولات۲۵گفتار اول – نظام دادرسی اتهامی۲۵الف: تاریخچه پیدایش۲۵ب: خصوصیات و نحوه دادرسی۲۶ج: تحلیل معایب و محاسن نظام اتهامی۲۸گفتار دوم – نظام دادرسی تفتیشی۲۹الف: تاریخچه پیدایش۲۹ب: خصوصیات و نحوه دادرسی۳۱ج: تحلیل معایب و محاسن نظام تفتیشی۳۲گفتار سوم – نظام دادرسی مختلط یا فرانسوی۳۴الف: تاریخچه پیدایش۳۴ب: خصوصیات و نحوه دادرسی۳۵ج: تحلیل معایب و محاسن نظام مختلط۳۶مبحث دوم – نظامهای بین المللی دادرسی کیفری و سیر تحولات۴۰گفتار اول – علل پیدایش نظام دادرسی کیفری بین المللی۴۰گفتار دوم – تاریخچه محاکم کیفری بین المللی۴۲الف: سابقه محاکم کیفری بین المللی پیش از جنگ دوم جهانی۴۲ب: سابقه محاکم کیفری بین المللی بعد از جنگ دوم جهانی تا پیش از تشکیل دیوان کیفری بین المللی۴۳گفتار سوم – دیوان کیفری بین المللی۴۹الف: تاسیس دیوان کیفری بین المللی۴۹ب: ارکان و تشکیلات دیوان کیفری بین المللی۵۰ج: صلاحیت و قلمرو آن در دیوان کیفری بین المللی۵۲(بخش دوم– تحقیقات مقدماتی در حقوق داخلی و دیوان کیفری بین المللی)فصل اول– تعاریف، ویژگی ها و مراجع صالح تحقیقات مقدماتی در حقوق داخلی و دیوان کیفری بین المللی۵۸مبحث اول – تعریف تحقیقات مقدماتی۵۸مبحث دوم – ویژگیهای تحقیقات مقدماتی۶۰گفتار اول – غیر ترافعی بودن۶۱گفتار دوم – غیر علنی بودن (سری بودن تحقیقات مقدماتی)۶۳گفتار سوم – سریع بودن۶۵گفتار چهارم – کتبی بودن۶۶مبحث سوم – مراجع صالح و نحوه آغاز تحقیقات مقدماتی۶۹گفتار اول – مراجع صالح در اقامه دعوی عمومی و انجام تحقیقات مقدماتی۶۹الف: مراجع صالح در اقامه دعوی عمومی وانجام تحقیقات مقدماتی در حقوق ملی– داخلی۶۹ب: مراجع صالح در اقامه دعوی عمومی وانجام تحقیقات مقدماتی در حقوق فرانسه۷۴ج: مراجع صالح در اقامه دعوی عمومی وانجام تحقیقات مقدماتی در دیوان کیفری بین المللی۷۸گفتار دوم – نحوه آغاز تحقیقات مقدماتی۸۰الف: نحوه آغاز تحقیقات مقدماتی در حقوق ملی– داخلی۸۰ب: نحوه آغاز تحقیقات مقدماتی در حقوق فرانسه۸۲ج: نحوه آغاز تحقیقات مقدماتی در دیوان کیفری بین المللی۸۴فصل دوم– اصول و قواعد حاکم بر تحقیقات مقدماتی درحقوق داخلی و دیوان کیفری بین المللی۸۶مبحث اول – قانونی بودن مقام تعقیب و تحقیق۸۶مبحث دوم – ضرورت بیطرفی مقام تحقیق۸۸مبحث سوم – استقلال مقام تحقیق در برابر دادگاه۹۰مبحث چهارم – آزادی در گزینش شیوه اقدام تحقیقاتی۹۲فصل سوم– تعقیب، تحقیق و تحصیل دلایل در حقوق داخلی و دیوان کیفری بین المللی۹۶مبحث اول – تحقیق از متهم (شخص تحت بررسی)۹۶گفتار اول – نحوه احضار و شرایط جلب متهم۹۷الف: شرایط ماهوی احضار و جلب متهم۹۷ب: شرایط شکلی احضار و جلب متهم۹۹گفتار دوم – ضوابط و نحوه بازجویی از متهم۱۰۳الف: تعیین و تایید هویت متهم و تفهیم اتهام۱۰۳ب: حضور و انتفاع از معاضدت وکیل مدافع۱۰۶ج: حق سکوت متهم و کیفیت بازجویی۱۰۸د: اخذ آخرین دفاع از متهم۱۱۱گفتار سوم – اهم حقوق متهم در تحقیقات مقدماتی۱۱۳الف: لزوم رعایت فرض برایت۱۱۴ب: ممنوعیت تعقیب مجدد به خاطر عمل واحد۱۱۶ج: حق متهم بی گناه به جبران خسارت۱۱۹مبحث دوم – تحقیق از شهود و مطلعین۱۲۳گفتاراول – شاهد و شرایط گواه۱۲۳گفتار دوم – نحوه احضار و جلب و کیفیت تحقیق از گواه۱۲۷گفتار سوم – حقوق لازم الرعایه گواه۱۳۲الف: عدم امکان الزام به اتیان سوگند یا ادای گواهی۱۳۲ب: حق برخورداری از اقدامات حمایتی و عدم افشاء هویت و اقامتگاه۱۳۴مبحث سوم – تحقیق از شاکی یا بزه دیده۱۳۶گفتار اول – بزه دیده و کیفیت تحقیق۱۳۷گفتار دوم – حقوق و حمایتهای قانونی۱۴۱الف: حق گرفتن رونوشت از صورتجلسات تحقیقات مقدماتی که منافی با محرمانه بودن آن نباشد۱۴۱ب: فقد امکان جلب و تحت نظر قرار دادن بزه دیده۱۴۲مبحث چهارم – سایر اقدامات تحقیقاتی۱۴۴گفتار اول – اهم اقدامات تحقیقاتی نزد نظامهای داخلی دادرسی کیفری۱۴۵الف: معاینه محل و تحقیقات محلی۱۴۵ب: تفتیش و بازرسی منازل و اماکن۱۴۸گفتار دوم – اهم اقدامات تحقیقاتی نزد دیوان کیفری بین المللی۱۵۲فصل چهارم– قرارهای تامین کیفری در حقوق داخلی و دیوان کیفری بین المللی۱۵۷مبحث اول – کلیات۱۵۷مبحث دوم – قرار بازداشت موقت۱۶۱گفتار اول – تعریف۱۶۲گفتار دوم – اصول و مبانی لازم الرعایه در صدور قرار۱۶۳گفتار سوم – مبنا و ضوابط انتخاب قرار۱۶۶الف: شدت مجازات قانونی۱۶۶ب: ممانعت از فرار یا مخفی شدن متهم۱۶۹ج: ممانعت از امحای آثار جرم و تبانی با اصحاب دعوی۱۷۰د: اقدامی تامینی۱۷۳گفتار چهارم – انواع قرار بازداشت موقت و نحوه اعتراض۱۷۴الف: انواع قرار بازداشت موقت۱۷۵ب: حق اعتراض به قرار بازداشت موقت۱۸۴گفتار پنجم – احتساب ایام بازداشت و رفع قرار۱۸۷مبحث سوم – سایر قرارهای تامینی (جانشینی)۱۹۰گفتار اول – انواع قرارهای تامینی (جانشین) و ضمانت اجرای آنها در نظام دادرسی کیفری ملی – داخلی۱۹۱الف: التزام به حضور با قول شرف۱۹۲ب: التزام به حضور با تعیین وجه التزام تا ختم محاکمه و اجرای حکم۱۹۲ج: اخذ کفیل یا وجه الکفاله۱۹۳د: قرار وثیقه۱۹۶گفتار دوم – انواع قرارهای تامینی (کنترل قضایی) در حقوق فرانسه۱۹۸گفتار سوم – انواع قرارهای تامینی و ضمانت اجرای آنها در نظام دادرسی کیفری حاکم بر دیوان کیفری بین المللی۲۰۲فصل پنجم– خاتمه تحقیقات مقدماتی در حقوق داخلی و دیوان کیفری بین المللی۲۰۴مبحث اول – قرار تعلیق تعقیب در نظام های دادرسی کیفری۲۰۵مبحث دوم – کیفیت و موارد صدور قرار منع تعقیب۲۱۱مبحث سوم – کیفیت صدور قرار مجرمیت۲۱۵نتیجه گیری۲۱۸فهرست منابع و ماخذ۲۲۳

کلیدواژه ها

• آیین دادرسی قانونی
• شهادت(گواهی)
• دیوان بین المللی کیفری
• دیوان بین المللی کیفری
• صلاحیت رسیدگی به امور کیفری
• تعلیق حکم
• تحقیق مقدماتی
• حقوق داخلی
• قرار تامین