بررسی تطبیقی جرم تجاوز جنسی در نظام حقوقی ایران و حقوق بین الملل کیفری
بررسی تطبیقی جرم تجاوز جنسی در نظام حقوقی ایران و حقوق بین الملل کیفری نام مقاله ای از دانیال پاک نژاد و مهین سبحانی و حسن شاه ملک پور که در شماره بیست و دوم (زمستان 1400) نشریه آموزه های حقوق کیفری منتشر شده است.
چکیده
پس از تصویب قانون مجازات اسلامی در سال 1392، تحولات گستردهای در جرم تجاوز جنسی صورت گرفت. به طوری که در ماده 224 برای اولین بار مصادیقی از عدم رضایت ذکر شد. از طرف دیگر، در اساسنامههای اولین دادگاههای کیفری بینالمللی اثری از جرمانگاری تجاوز جنسی مشاهده نمیگردد، اما این جرم به تدریج نه تنها وارد اساسنامه دادگاههای کیفری بینالمللی جدیدتر گردید، بلکه دامنه تعریف آن نیز با اتکا به رویه قضایی گستردهتر شد. در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم با وجود تحولات جدید، چه شباهت و تفاوتی بین ارکان تجاوز جنسی در نظام حقوقی ایران و حقوق بینالملل کیفری وجود دارد؟ در این مقاله، با نگاهی تطبیقی این یافته به دست آمده است که علی رغم وجود آشفتگی در قوانین ایران در خصوص تجاوز جنسی، این جرم در نظام حقوقی ایران ترکیبی از شرایط اکراهآمیز و رکن عدم رضایت است. درصورتی که در حقوق بین-الملل کیفری اکثر دادگاهها به قوانین کشورهایی تکیه زدهاند که عدم رضایت را ملاک تحقق جرم تجاوز جنسی قرار دادهاند. همچنین رکن تهاجم جنسی یعنی همان رفتار جنسی، در نظام حقوقی ایران به دلیل تکیه بر تعریف فقهی زنا و لواط، بسیارمحدودتر از حقوق بینالملل کیفری است.
کلید واژه ها
- "تجاوز جنسی"
- "زنای به عنف"
- "لواط به عنف"
- "حقوق ایران"
- "حقوق بین الملل کیفری"