بررسی تطبیقی حبس و حبس زدایی در حقوق ایران و مصر
 | |
| عنوان | بررسی تطبیقی حبس و حبس زدایی در حقوق ایران و مصر |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | اشرف السادات سیدنژاد کوهستانی |
| استاد راهنما | محمدحسین بیاتی |
| استاد مشاور | اشکان نعیمی |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | دانشگاه عدالت |
بررسی تطبیقی حبس و حبس زدایی در حقوق ایران و مصر عنوان رساله ای است که توسط اشرف السادات سیدنژاد کوهستانی، با راهنمایی محمدحسین بیاتی و با مشاوره اشکان نعیمی در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری دانشگاه عدالت دفاع گردید.
چکیده
تحقیق با هدف بررسی تطبیقی حبس زدایی در حقوق ایران و حقوق مصر انجام شده است. با توجه به اینکه مبنای حقوقی کشورمان بر پایه دستورات اسلامی است، لذا کشور مصر به دلیل مقاربت های فرهنگی و مذهبی زیاد بعنوان نمونه مناسب این مطالعه انتخاب شده است. این تحقیق در هفت بخش اصلی نگارش شده است. در بخش اول، مقدمه و کلیات تحقیق آمده، در بخش دوم مبانی نظری و تعاریف متغیرهای تحقیق ارایه شده ، در بخش سوم انواع جایگزین های سنتی و مدرن حبس و مقررات مربوط به هر یک بررسی شده، در بخش های چهارم و پنجم به ترتیب مجازات های جایگزین حبس در ایران و در مصر تشریح شده است. در بخش ششم تدابیر جایگزین حبس در قانون جدید مجارات اسلامی تحلیل شده و در نهایت در بخش هفتم به جمع بندی و نتیجه گیری و پیشنهادات پرداخته شده است. نتایج حاکی است کشور مصر با استفاده از روش های نوین جایگزین حبس، بازخوردهای مثبت تر و بهتری نسبت به روشهای سنتی گرفته است لذا درکشور ما نیز می توان تاکید بیشتری روی این روشها بجای مجازات زندان داشت. مواردی همچون تعویق، تعقیب، میانجی گری، تعلیق مراقبتی فشرده، خدمات اجتماعی، جریمه های روزانه، حبس در منزل، نظارت الکترونیکی. در نهایت پیشنهاداتی نیز در راستای اهداف تحقیق ارایه گردید بعنوان مثال : در حبس هایی که هدف آن جلوگیری از فرار متهم است کفالت، ضمانت یا وثیقه جایگزین شود؛ البته به ترتیب اهمیت جرم یا اتهام می توان میزان هر یک را معین نمود. همچنین در حبس هایی که هدف آن تعزیر و مجازات متهم است از مجازات های اجتماعی مثل استفاده از : مجرمین در بیمارستان ها و مراکز بازپروری، جریمه نقدی ، تعلیق و دوره های مراقبت به جای حبس استفاده شود و همچنین در حبس هایی که هدف فشار بر متهم است به خاطر پذیرش یا روشن شدن حقی است ؛ در درجه اول بهتر است از پلیس ویژه مانند پلیس قضایی برای انجام تحققیات استفاده شود تا بجای حبس کردن متهم از روشهای اثبات دعاوی استفاده شود و در نهایت در حبس های موقت یا همان بازداشت موقت بهتر به منظور رعایت حقوق متهم در اسرع وقت امکان حضور متهم در دادگاهی صالح فراهم شود تا اثرات منفی حبس بر روی فرد به حداقل برسد.
ساختار و فهرست رساله
مقدمه
الف: بیان مساله تحقیق
ب: اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
ت: اهداف مشخص تحقیق
هدف کلی:
اهداف جزیی:
ث: سوالات تحقیق
سوال اصلی
سوالات فرعی
ج: فرضیههای تحقیق
ح: روش شناسی تحقیق:
شرح کامل روش تحقیق بر حسب هدف، نوع داده ها و نحوه اجراء
خ: متغیرهای مورد بررسی:
د:شرح کامل روش و ابزار گردآوری دادهها :
ذ: جامعه آماری، روش نمونهگیری و حجم نمونه
ر: روش ها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها:
فصل اول: مفاهیم و مبانی
طرح بحث
مبحث اول: مفهوم و تاریخچه ی زندان در مصرو برخی از کشورها
گفتار اول: تعریف لغوی و اصطلاحی زندان
گفتار دوم: تاریخچه زندان مصر وبرخی از کشورها
مبحث دوم: تاریخچه و انواع زندان در ........................................................................................۲۳ گفتار اول: تاریخچه زندان در ایران
گفتار دوم: انواع زندان در ایران
بند اول: زندان بسته
بند دوم: مجتمع حرفه آموزی و کار درمانی
بند سوم: موسسات صنعتی، کشاورزی یا خدماتی
بند چهارم: زندان در اسلام
مبحث سوم: عوامل عملی و نظری موثر بر طرح و گرایش به جایگزین های حبس و مبانی آن
گفتار اول : عوامل عملی ناکارآمدی کیفر حبس
بند اول: شکست مجازات حبس در دستیابی به اهداف
بند دوم: شکست برنامه های اصلاح و درمان
بند سوم: جرم زا بودن محیط زندان
بند چهارم: هزینه های اقتصادی زندان
بند پنجم: تراکم جمعیت زندان و کمبود فضای مناسب
بند ششم: مشکلات بهداشتی موجود در زندان
بند هفتم: اثر روانی نامطلوبی زندان بر زندانی
گفتار دوم: مبانی نظری ناکارامدی کیفر حبس و طرح جایگزین های آن
بند اول: تحولات کیفری و گسترش زندان
بند دوم: نظریات جرم شناختی
الف: جرم شناسی کلاسیک
ب: جرم شناسی واکنش اجتماعی
بند سوم: مسیول پرداخت ضرر و زیان افرادی که بی گناه بازداشت شده اند
ب: در صورت عدم تقصیر قاضی
ج: جبران ضرر معنوی
گفتار سوم: مبانی، مفهوم و اهداف و تاریخچه جایگزین های حبس
بند اول: تاریخچه جایگزین ها در ایران
بند دوم: مفهوم جایگزین های حبس
الف: جایگزینی تقنینی
ب: جایگزینی قضایی
گفتار چهارم: ماهیت کیفرهای جایگزین حبس و مزایای بکارگیری آنها
بند اول: ماهیت کیفرهای جایگزین حبس (مجازات سالب آزادی):
بند دوم: مزایای بکارگیری جایگزین های مجازات سالب آزادی
مبحث چهارم: مجازات زندان و حبس در نظام جزایی مصر
گفتار اول: حبس محدود
گفتار دوم: حبس نامحدود
گفتار سوم: تبعید
فصل دوم : انواع جایگزینهای حبس و مقررات مربوط به آنها در ایران و مصر
طرح بحث:
مبحث اول: جایگزین های سنتی
گفتار اول: آزادی مشروط
بند اول: تعریف و تاریخچه آزادی مشروط
الف: تعریف
ب: تاریخچه
بند دوم: مبانی و قلمرو آزادی مشروط
الف: مبانی
ب: قلمرو
بند سوم: شرایط و فواید آزادی مشروط
الف: شرایط ماهوی و شکلی مربوط به آزادی مشروط:
ب: فواید
ج: آثار
بند چهارم: انتقادات وارد بر آزادی مشروط در حقوق کیفری ایران و مصر
گفتار دوم: تعلیق اجرای مجازات
بند اول: تعریف و تاریخچه تعلیق اجرای مجازات
الف: تعریف تعلیق
ب: تاریخچه
بند دوم: اهداف و فواید تعلیق اجرای مجازات
الف: اهداف
ب: فواید
بند سوم: شرایط اعطای تعلیق اجرای مجازات و آثار لغو آن
الف: شرایط شکلی و ماهوی
ب: آثار تعلیق
ج: لغو تعلیق
گفتار سوم : جزای نقدی
بند اول : مفهوم و تاریخچه جزای نقدی
الف: مفهوم جزای نقدی
ب: تاریخچه
بند دوم: ماهیت بازداشت بدل از جزای نقدی
گفتار چهارم: محرومیت از حقوق اجتماعی
بند اول: محرومیت از حقوق اجتماعی و خدمات عمومی و انواع آن
الف: مفهوم محرومیت از حقوق اجتماعی
ب: انواع محرومیت از حقوق اجتماعی
ج: خدمات عمومی و انواع آن
بند دوم: جایگاه محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان ضمانت اجرای کیفری
الف: محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان کیفر اصلی
ب: محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان کیفر فرعی
مبحث دوم: جایگزین های جدید
گفتار اول: دوره مراقبتی
بند اول: مفهوم و تاریخچه دوره مراقبتی
الف: مفهوم
ب: تاریخچه
بند دوم: اهداف و قلمرو دوره مراقبتی
الف: اهداف
ب: قلمرو
بند سوم: جایگاه دوره مراقبتی در حقوق کیفری ایران
گفتار دوم: جریمه روزانه
بند اول: مفهوم جریمه روزانه و تاریخچه آن
الف: مفهوم
ب: تاریخچه
بند دوم: اهداف و فواید جریمه روزانه
الف: اهداف
ب: فواید
بند سوم: شرایط اعطا و نحوه اجرای جریمه روزانه
بند چهارم: جایگاه جریمه روزانه در حقوق کیفری ایران و مصر
گفتار سوم: خدمات عمومی یا کار عام المنفعه
بند اول: تعریف و تاریخچه خدمات عمومی
الف: تعریف
ب: تاریخچه
بند دوم: اهداف و فواید خدمات عمومی
الف: اهداف خدمات عمومی یا عام المنفعه:
ب: فواید خدمات عمومی یا عام المنفعه
بند سوم: شرایط انجام خدمات عمومی
بند چهارم: جایگاه خدمات عمومی در حقوق کیفری ایران و مصر
گفتار چهارم: حبس در منزل
بند اول: مفهوم حبس در منزل
بند دوم: فواید حبس در منزل
گفتار پنجم: نظارت الکترونیکی و مراکز گزارش روزانه
الف: مفهوم نظارت الکترونیکی
ب: جایگاه نظارت الکترونیکی در حقوق کیفری ایران
مبحث سوم: مجازات های پیش بینی شده در قانون مجازات مصر
گفتار اول: انواع مجازات ها
بند اول: مجازات حبس با اعمال شاقه
بند دوم: کیفر حبس
بند سوم: مجازات حبس موقت با اعمال شاقه یا زندان (عقوبه السجن)
بند چهارم: حبس جنحه ای
گفتار دوم: اقتدار قاضی در اعمال این مجازات ها
گفتار سوم: چرا به قاضی این اقتدار اعطا شده است؟
گفتار چهارم: چرا قضات در رعایت این نظریه شکست خورده اند؟
گفتار پنجم: شکست مقنن در پاسخ گویی به مسیله ی مجازات و مظاهر آن
بند اول: تعطیل ماندن مجازات های اصلی
بند دوم: تمایل به تخفیف مجازات
گفتار ششم: علت تعطیلی مجازات ها و تخفیف آنها
گفتار هفتم: آیا تجویز مجازات های قانونی در مبارزه با بزه کاری موفق بوده است؟
گفتار هشتم: مجازات اعدام
گفتار نهم: مجازات های حبس و عیوب آن
بند اول: تضعیف خزانه ی دولت و تعطیل بازده
بند دوم: فاسدشدن زندانیان
بند سوم: از بین رفتن قدرت بازدارندگی
بند چهارم: مرگ احساس مسیولیت
بند پنجم: ازدیاد قدرت بزه کاران
بند ششم: تنزل سطح اخلاق و تندرستی
بند هفتم: افزایش جرایم
گفتار دهم: چگونه می توان از عیوب نظام های عرفی رها شد؟
فصل سوم : بررسی و تحلیل مجازات های جایگزین حبس در حقوق ایران و مصر
طرح بحث
مبحث اول: موقعیت های جایگزین حبس در مقررات قوانین کیفری
گفتار اول: لایحه مجازات های اجتماعی جایگزین زندان
گفتار دوم: مجازات های جایگزین حبس
مبحث دوم: مجازات های مالی
گفتار اول: جزای نقدی
بند اول: مفهوم جزای نقدی
بند دوم: انواع جزای نقدی
بند سوم: جزای نقدی در قوانین فعلی
گفتار دوم: مصادره اموال
بند اول: مصادره عام
بند دوم: مصادره خاص
مبحث سوم: مجازاتهای سالب آزادی
گفتار اول: اجبار به اقامت در محلی معین
بند اول: مفهوم و تاریخچه اجبار به اقامت در محلی معین
بند دوم: اجبار به اقامت در محلی معین در قوانین فعلی
گفتار دوم: تبعید
بند اول: مفهوم و تاریخچه تبعید
بند دوم: تفاوت های تبعید و اجبار به اقامت در محلی معین
مبحث چهارم: خدمات عمومی رایگان (خدمات عام المنفعه)
گفتار اول: مفهوم و تاریخچه خدمات عام المنفعه
گفتار دوم: کارکرد اصلاح و درمان و عوامل موثر بر اجرای مجازات خدمات عام المنفعه
بند اول: کارکرد اصلاح و درمان خدمات عام المنفعه
بند دوم: عوامل موثر در اجرایی کردن خدمات عام المنفعه
مبحث پنجم: دوره مراقبت
گفتار اول: مفهوم و تاریخچه دوره مراقبت
گفتار دوم: کارکرد اصلاح و درمان و ضوابط تعیین دوره مراقبت
بند اول: کارکرد اصلاح و درمان دوره مراقبت
بند دوم: ضوابط تعیین دوره مراقبت
مبحث ششم: مراکز در مانی
گفتار اول: مفهوم و تاریخچه مراکز درمانی
گفتار دوم: بازپروری و پرداخت حقوق به معتادان
بند اول: بازپروری معتادان
بند دوم: پرداخت حقوق به معتادان
مبحث هفتم: موقعیت های جایگزین حبس در مقررات قوانین کیفری
گفتار اول: مجازات های جایگزین حبس در قانون عدالت کیفری
گفتار دوم: مجازات های جایگزین حبس در قانون اختیارات دادگاه های کیفری
مبحث هشتم: جزای نقدی
گفتار اول: مفهوم و انواع جزای نقدی
گفتار دوم: ضوابط صدور حکم، اجرا و ضمانت اجرای عدم پرداخت جزای نقدی
مبحث نهم: مجازات سالب حیات و سالب آزادی
گفتار اول: مجازات سالب حیات
گفتار دوم: مجازات سالب آزادی
بند اول: اقامت اجباری در محل
بند دوم: قرار منع رفت و آمد
مبحث دهم: خدمات عام المنفعه
گفتار اول: ضوابط صدور و اجرای خدمات عام المنفعه
بند اول: ضوابط صدور خدمات عام المنفعه
بند دوم: ضوابط اجرای خدمات عام المنفعه
گفتار دوم: رویه تعیین و نقض مجازات خدمات عام المنفعه
مبحث یازدهم: دوره مراقبت (قرار بازپروری اجتماعی)
گفتار اول: ضوابط صدور و دستورات الحاقی قرار دوره مراقبت
بند اول: ضوابط صدور قرار دوره مراقبت
بند دوم: دستورات الحاقی قرار دوره مراقبت
گفتار دوم: نمودهای دوره مراقبت در قانون کیفری ۲۰۰۳
مبحث دوازدهم: مراکز درمانی
گفتار اول: مراکز درمانی مربوط به مواد مخدر
بند اول: قرار آزمایش و درمان مواد مخدر
بند دوم: خودداری از سوء مصرف مواد مخدر
گفتار دوم: مراکز درمانی مربوط به مواد الکلی و بزهکاران دارای اختلال روانی
بند اول: مراکز درمانی مربوط به مواد الکلی
بند دوم: مراکز درمانی مربوط به بزهکاران دارای اختلال روانی
مبحث سیزدهم : تدابیر جایگزین حبس در قانون جدید مجازات اسلامی
گفتار اول: نظام نیمه آزادی و حبس در منزل
بند اول: روش نیمه آزادی و اجرای آن
بند دوم: مقام صادر کننده حکم اجرای روش نیمه آزادی
گفتار دوم: حبس در منزل
بند اول: اهداف مجازات حبس در منزل
بند دوم: روش اجرای مجازات حبس در منزل
گفتار دوم: اشتغال به کار و مرخصی برای کار کردن در خارج از محیط زندان
بند اول: کار زندانی
بند دوم : پیش بینی شورای طبقه بندی زندانیان
مبحث چهاردهم: تعلیق – آزادی مشروط و تبدیل مجازات
گفتار اول: تعلیق
گفتار دوم: آزادی مشروط
بند اول: مفهوم آزادی مشروط
بند دوم: شرایط اعمال آزادی مشروط
گفتار سوم: تبدیل مجازات
بند اول: جزای نقدی
الف: تاریخچه جریمه نقدی
ب: ضمانت اجرای جریمه نقدی
ج: بازداشت بدل از جزای نقدی
بند دوم: اشتغال به کارهای عام المنفعه
نتیجه گیری و پیشنهادها
فهرست منابع و مآخذ
پیوستها......................................................................................................................................۳۳۰
کلیدواژه ها
- حبس زدایی
- حقوق ایران
- حقوق مصر
- جایگزین های نوین
- جایگزین های سنتی