بررسی تطبیقی شرط ماهوی کاربرد صنعتی در حق اختراع

عنوان	بررسی تطبیقی شرط ماهوی کاربرد صنعتی در حق اختراع
رشته	حقوق مالکیت فکری
دانشجو	حمید برادران سنجدک
استاد راهنما	مصطفی بختیاروند
استاد مشاور	سیدحسن شبیری زنجانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه قم

بررسی تطبیقی شرط ماهوی کاربرد صنعتی در حق اختراع عنوان پایان نامه ای است که توسط حمید برادران سنجدک، با راهنمایی مصطفی بختیاروند و با مشاوره سیدحسن شبیری زنجانی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

رط کاربرد صنعتی به عنوان یکی از شرایط ماهوی ثبت اختراعات در کنار دو شرط ماهوی دیگر؛ یعنی شرط گام ابتکاری و شرط تازگی، از جایگاه ویژه ای در این زمینه برخوردار است. این شرط مهم به عنوان شرطی ایجابی محسوب می شود؛ بدین معنی که اگر اختراع ادعایی فاقد چنین شرط و ویژگی باشد، اصلا اختراع محسوب نمی شود و از حیطه حمایت قانون گذار نیز خارج است. شرط کاربرد صنعتی در اختراع؛ عبارت است از این که بتوان اختراع را در صنعت یا برای مقاصد تجاری مورد استفاده قرار داد. بنا بر این اگر اختراع ادعایی یک پدیده و محصول صرفا نظری باشد، حتی اگر مفید هم باشد، قابل ثبت به عنوان اختراع نیست. جامعه تنها زمانی به حمایت از خلاقیت ها و تراوش های ذهنی شخص بها می دهد که از حوزه ذهن و اندیشه خارج شده و نمود عملی پیدا کند، از این رو هر ایده و تفکری هرچند که تازه و ابتکاری باشد باید در صنعت موجود قابل اعمال باشد و الا روش ها، ایده ها و ابداعات صرفا نظری اصولا تحت عنوان فعالیت اختراعی مورد پذیرش قرار نگرفته و به تبع آن مورد حمایت قانون گذار واقع نمی شود. علاوه بر این که کاربرد صنعتی اختراعات، منجر به رشد صنعت و اقتصاد کشورها می شود، با عنایت به ضرورت های حمایت از ثبت اختراعات، حقوق طبیعی (نظریه کار)، مبنای اخلاقی (قاعده دارا شدن نا عادلانه) و مبنای فقهی (قاعده لاضرر) نیز ضرورت وضع چنین شرطی بدیهی به نظر می رسد. این شرط در اکثر قوانین، مقررات و اسناد ملی، منطقه ای و بین المللی؛ به عنوان یک شرط مستقل در کنار سایر شرایط ماهوی ثبت اختراع مورد تصریح قرار گرفته است. در حقوق ایران نیز در ماده ۲ قانون ثبت اختراعات، طرح های صنعتی و علایم تجاری مصوب ۱۳۸۶، ضمن بیان شرایط اختراعات قابل ثبت، به این شرط اشاره شده است. در نظام های حقوقی مختلف معیارهای متفاوتی برای ارزیابی و احراز این شرط ارایه شده است، اما در حقوق ایران با وجود ظرفیت های قانونی که در این زمینه به وجود آمده است، به دلیل فقدان زیر بناها و مهارت های لازم برای این امر، عملا ارزیابی شرایط ماهوی ثبت اختراع صورت نمی گیرد.کلید واژه ها: حق اختراع، شرایط ماهوی، شرایط ایجابی، کاربرد صنعتی.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

۱–تبیین موضوع و مسیله ۱

۲– سوالات اصلی تحقیق ۳

۳– سوالات فرعی تحقیق ۳

۴– فرضیههای تحقیق ۳

۵–ضرورت انجام تحقیق ۴

۶–سابقه و پیشینه موضوع ۴

۷–روش تحقیق ۵

۸–هدفها و کاربردهای مورد انتظار از تحقیق ۵

۹–سازماندهی تحقیق ۶

فصل اول:

کلیات

مبحث اول: مفهوم شناسی و شرایط ثبت اختراع ۹

گفتار اول: مفهوم شناسی ۹

بند اول: اختراع و حق ثبت اختراع ۹

الف) اختراع ۱۰

ب) حق ثبت اختراع ۱۵

بند دوم: مفهوم تازگی، گام ابتکاری و کاربرد صنعتی ۱۸

الف) تازگی (جدید بودن) ۱۹

ب) گام ابتکاری ۲۲

ج) کاربرد صنعتی ۲۴

بند سوم: مفهوم صنعت و فن یا صنعت قبلی ۲۹

الف) صنعت ۲۹

ب) فن یا صنعت قبلی ۳۶

گفتار دوم: شرایط ماهوی ثبت اختراع ۴۱

بند اول: شرایط ایجابی ثبت اختراع ۴۲

الف) شرط تازگی ۴۲

ب) شرط گام ابتکاری ۴۵

ج) شرط کاربرد صنعتی ۴۷

د) افشای اختراع ۵۲

بند دوم: شرایط سلبی ثبت اختراع ۵۹

الف) عدم شمول مصادیق فاقد کاربرد صنعتی ۵۹

۱) کشفیات، تیوری های علمی و روش های ریاضی ۵۹

۲)برنامه ها قواعد یا روش های مرتبط با فعالیت های فکری ۶۰

۳)برنامه های رایانه ای ۶۱

۴)روش های تجارت ۶۳

ب) عدم مغایرت اختراع با نظم عمومی ۶۵

فصل دوم:

پیشینه، مبانی و جایگاه شرط کاربرد صنعتی در قوانین، مقررات و اسناد

مبحث اول: پیشینه شرط کاربرد صنعتی ۶۷

گفتار اول: در حقوق ملی، مقررات و اسناد فراملی ۶۷

بند اول: حقوق ملی ۶۷

الف) آمریکا ۶۷

ب) ژاپن ۷۰

ج) هند ۷۱

بند دوم: مقررات و اسناد بین المللی ۷۴

الف) موافقت نامه تریپس ۷۴

ب) اسناد وایپو ۷۵

گفتار دوم: حقوق ایران ۷۷

مبحث دوم: مبانی شرط کاربرد صنعتی ۸۱

گفتار اول: ضرورت های حمایت از اختراع ۸۲

گفتار دوم: مبنای اقتصادی(سودگرایی) ۸۱

گفتار سوم: مبنای حقوق طبیعی (نظریه کار) ۸۳

گفتار چهارم: مبنای اخلاقی (قاعده داراشدن ناعادلانه) ۸۷

گفتار پنجم: مبنای فقهی (قاعد لاضرر) ۸۹

مبحث سوم: جایگاه شرط کاربرد صنعتی در قوانین، مقررات و اسناد ۹۲

گفتار اول: حقوق خارجی و مقررات فراملی ۹۲

بند اول: مقررات ملی ۹۲

الف) نظام کامن لا ۹۲

۱) آمریکا ۹۳

۲)انگلیس ۹۳

۳)استرالیا ۹۴

۴)کانادا ۹۴

ب) نظام رومی–ژرمنی ۹۵

۱)فرانسه ۹۵

۲)آلمان ۹۵

۳)ایتالیا ۹۶

ج) نظام های آسیایی توسعه یافته ۹۶

۱)ژاپن ۹۷

۲)کره جنوبی ۹۷

۳)چین ۹۸

د) نظام های آسیایی در حال توسعه ۹۹

۱)هند ۹۹

۲)مالزی ۹۹

۳)سنگاپور ۱۰۰

بند دوم: مقررات منطقه ای ۱۰۰

الف) اروپا ۱۰۰

ب) آمریکای شمالی ۱۰۱

ج) آفریقا ۱۰۲

بند سوم: مقررات فراملی ۱۰۳

الف) موافقت نامه تریپس ۱۰۳

ب) وایپو ۱۰۴

گفتار دوم: حقوق ایران ۱۰۴

فصل سوم:

معیارهای ارزیابی شرط کاربرد صنعتی

مبحث اول: اداره ثبت اختراعات اروپا (EPO) ۱۰۹

گفتار اول: ساختار و رویه قانونی ۱۰۹

بند اول: ساختار اداره ثبت اختراعات اروپا ۱۰۹

بند دوم: رویه قانونی ۱۱۱

گفتار دوم: معیارهای ارزیابی شرط کاربرد صنعتی ۱۱۲

بند اول: تفکیک فعالیتهای صنعتی و فعالیتهای خصوصی وشخصی ۱۱۳

بند دوم: قابلیت ساخت یا استفاده (به لحاظ عملی) ۱۱۴

بند سوم: تداوم و استقلال قابلیت کاربرد صنعتی ۱۱۵

بند چهارم: سایر فاکتورها ۱۱۶

مبحث دوم: اداره ثبت اختراعات و علایم تجاری آمریکا (USPTO) ۱۱۷

گفتار اول: ساختار و رویه قانونی ۱۱۷

بند اول: ساختار اداره ثبت اختراعات و علایم تجاری آمریکا ۱۱۷

بند دوم: رویه قانونی ۱۱۸

گفتار دوم: معیارهای ارزیابی شرط کاربرد صنعتی ۱۲۰

بند اول: مفید بودن اختراع ۱۲۰

بند دوم: عملکرد اختراع ۱۲۱

بند سوم: دارا بودن منفعت سودمند ۱۲۲

بند چهارم: دارا بودن منفعت کاربردی ۱۲۲

بند پنجم: دارا بودن منفعت و استفاده بالفعل (منفعت واقعی) ۱۲۳

بند ششم: سایر معیارها ۱۲۳

مبحث سوم: اداره ثبت اختراعات ژاپن (JPO) ۱۲۵

گفتار اول: ساختار و رویه قانونی ۱۲۵

بند اول: ساختار اداره ثبت اختراعات ژاپن ۱۲۵

بند دوم: رویه قانونی ۱۲۸

گفتار دوم: معیارهای ارزیابی شرط کاربرد صنعتی ۱۳۰

بند اول: کاربردی بودن اختراع به لحاظ تجاری ۱۳۱

بند دوم: کاربردی بودن اختراع به لحاظ عملی ۱۳۱

بند سوم: مقایسه و تطبیق اختراع جدید با اختراعات ثبت شده ۱۳۲

مبحث چهارم: حقوق ایران ۱۳۳

نتیجهگیری و پیشنهادها ۱۳۹

پیشنهادها ۱۴۲

فهرست منابع و مآخذ ۱۴۳

فهرست علایم اختصاری

–BPAI Board of Patent Appeals and Interferences at USPTO

هیات تجدیدنظر و مداخلات اداره ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا

–CFR Code of Federal Regulations

مجموعه آیین نامه های فدرال

–EPC European Patent Convention

کنوانسیون اختراعات اروپا

–EPO European Patent Office

اداره ثبت اختراع اروپا

–EU European Union

اتحادیه اروپا

–FC Federal court

دادگاه فدرال

–GE Guidelines for Examination at EPO

دستورالعمل ارزیابی در اداره ثبت اختراع اروپا

–HDI Human development index

شاخص توسعه انسانی

–JPO Japan Patent Office

اداره ثبت اختراعات ژاپن

–LDC Least developed country

کشور کمتر توسعه یافته

–METI Ministry of Economy, Trade and Industry

وزارت اقتصاد، بازرگانی و صنعت

–MPEP Manual of Patent Examining Procedure at USPTO

دستورالعمل رویه ارزیابی اختراع در اداره ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا

–NAFTA North America Free Trade Agreement

موافقت نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی

–OAPI African Intellectual Property Organization

سازمان آفریقایی مالکیت فکری

–PCT Patent Cooperation Treaty

معاهده همکاری ثبت اختراع

–PLT Patent Law Treaty

معاهده راجع به حق اختراع

–PSA Person Skilled in the Art

شخص با مهارت معمولی در دانش

–SCP Standing Committee on the law of Patent

کمیته دایمی قانون اختراعات

–TBA Technical Board of Appeals at EPO

هیات فنی تجدیدنظر اداره ثبت اختراع اروپا

–TRIPS Agreement on Trade–Related aspects of Intellectual

property right

موافقت نامه راجع به جنبه های تجاری حقوق مالکیت فکری

–USC United States Code

مجموعه قوانین ایالات متحده

–USPTO United States Patent and Trademark Office

اداره ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا

–USSC United States Supreme Court

دیوان عالی ایالات متحده

–WIPO World Intellectual Property Organization

سازمان جهانی مالکیت فکری

–WTO World Trade Organization

سازمان تجار ت جهانی

کلیدواژه ها

• قانون ماهوی
• حق اختراع
• شرایط ماهوی
• شرایط ایجابی
• کاربرد صنعتی.
• امتیازنامه ها
• کاربرد صنعتی
• نظام حقوقی
• اختراع