بررسی تطبیقی شرط ماهوی گام ابتکاری در اختراع

عنوان	بررسی تطبیقی شرط ماهوی گام ابتکاری در اختراع
رشته	حقوق مالکیت فکری
دانشجو	حامد نجفی
استاد راهنما	سیدحسن شبیری زنجانی
استاد مشاور	محمدهادی میرشمسی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۰
دانشگاه	دانشگاه قم

بررسی تطبیقی شرط ماهوی گام ابتکاری در اختراع عنوان پایان نامه ای است که توسط حامد نجفی، با راهنمایی سیدحسن شبیری زنجانی و با مشاوره محمدهادی میرشمسی در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

شرط گام ابتکاری (inventive step) یکی از شرایط ماهوی اساسی اختراع است و در کنار دوشرط تازگی(novelty) و کاربرد صنعتیindustrial application) (از جایگاه ویژه ای در این زمینه برخوردار است. این شرط یکی از شرایط ایجابی و در عین حال ماهوی اختراع است که نقش عمده ای در ارتقاء سطح کیفی فناوری دارد و به لحاظ مفهوم، مبنا و جایگاه متفاوت و مستقل از سایر شرایط ماهوی اختراع و دیگر مفاهیم مندرج در سایر حوزه های مالکیت فکری می باشدو بدین معنا است که اختراع با توجه به فن یا صنعت قبلی برای شخص با مهارت معمولی در دانش معلوم و آشکار نباشد. فن یا صنعت قبلی معمولا به تمام اطلاعاتی که در تاریخ تقاضا یا تاریخ حق تقدم در دسترس عموم قرار دارند، اطلاق می شود. شخص با مهارت معمولی در دانش موجودی فرضی است که ویژگی ها و قابلیت های خاصی به وی منتسب می شود. هر چند شرط مزبور دارای مبانی حقوق طبیعی(نظریه کار)، اخلاقی(قاعده دارا شدن ناعادلانه) و فقهی(قاعده لاضرر) است اما از منظر فایده گرایان چهار دیدگاه اقتصادی ارزش انتخاب ، خطا–هزینه ، نوآوری زنجیره ای و نوآوری تکمیلی مبنای وجودی آن را شکل می دهند. اگر چه شرط مرقوم در اغلب قوانین، مقررات و اسناد ملی، منطقه ای و بین المللی مورد تصریح قرار گرفته است اما در حقوق ایران جایگاه شرط گام ابتکاری در قانون ثبت اختراعات،علایم تجاری و طرحهای صنعتی مصوب سال ۱۳۸۶ بسیار متزلزل و مبهم است. ادارات ثبت اختراع و دادگاه ها معمولا معیارها و ملاک های گوناگونی را برای ارزیابی شرط گام ابتکاری هم در اختراعات کلاسیک و هم در اختراعات راجع به مولکول های اسید نوکولییک بکار می گیرند اما در حقوق ایران هر چند ظرفیت های قانونی برای ارزیابی اختراعات شکل گرفته است، عملا راجع به شرایط ماهوی اختراع از جمله شرط گام ابتکاری ارزیابی واقعی صورت نمی گیرد.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست علایم اختصاری۱۲مقدمه۱۶بخش اول:کلیاتفصل اول: مفهوم شناسی و شرایط ثبت اختراع۲۶ مبحث اول: تبیین مفاهیم۲۶ گفتار اول: اختراع و حق ثبت اختراع۲۶ بند اول: اختراع۲۷ بند دوم: حق ثبت اختراع۳۱گفتار دوم: مفهوم شرط تازگی، گام ابتکاری۳۴ بند اول: مفهوم تازگی (جدید بودن)۳۴ بند دوم: مفهوم شرط گام ابتکاری۳۹گفتار سوم: مفهوم اصالت در حق مولف و مقایسه ی اصالت با شرط تازگی و گام ابتکاری۴۳ بند اول: شرط اصالت در حق مولف۴۳ بند دوم: مقایسه ی اصالت با شرط تازگی و گام ابتکاری۴۷ الف) مقایسه ی اصالت با شرط تازگی۴۷ ب) مقایسه ی اصالت با شرط گام ابتکاری۴۸گفتار چهارم: مفهوم فن یا صنعت قبلی و شخصی با مهارت معمولی در دانش۵۰ بند اول: فن یا صنعت قبلی۵۰ بند دوم: شخص با مهارت معمولی در دانش۵۴مبحث دوم: شرایط ثبت اختراع۶۰ گفتار اول: شرایط ایجابی اختراع۶۰ بند اول: شرط تازگی۶۰ بند دوم: شرط گام ابتکاری۶۴ بند سوم: شرط کاربرد صنعتی۶۹ بند چهارم: افشای اختراع۷۳ گفتار دوم: شرایط سلبی۸۱ بند اول: مصادیق مهم اختراعات فاقد کاربرد در صنعت۸۲ الف) کشفیات، تیوری های علمی و روش های ریاضی۸۲ ب) برنامه ها، قواعد یا روش های مرتبط با فعالیت های فکری۸۳ ج) برنامه های رایانه ای۸۵ د) روش های تجارت۸۸ بند دوم: عدم مغایرت اختراع با نظم عمومی۹۲فصل دوم: پیشینه ی شرط گام ابتکاری، مبانی و جایگاه آن در قوانین و مقررات۹۶مبحث اول: پیشینه ی شرط گام ابتکاری۹۶ گفتار اول: در حقوق تطبیقی۹۶ بند اول: حقوق ملی۹۷ الف) آمریکا۹۷ ب) ژاپن۱۰۰ ج) هند۱۰۳ بند دوم: حقوق بین المللی۱۰۵ الف) معاده ی تریپس۱۰۵ ب) سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو)۱۰۶ گفتار دوم: در حقوق ایران۱۰۹مبحث دوم: مبانی شرط گام ابتکاری۱۱۲ گفتار اول:مبانی شرط گام ابتکاری مبتنی برنظریه اصالت منفعت۱۱۲ بند اول: دیدگاه ارزش انتخاب۱۱۵ بند دوم: دیدگاه نوآوری ترتیبی (زنجیره ایی)۱۱۹ بند سوم: دیدگاه خطا – هزینه۱۲۶ بند چهارم: دیدگاه نوآوری تکمیلی۱۲۸ گفتار دوم:سایر مبانی۱۳۳ بند اول:مبانی حقوق طبیعی(نظریه کار)۱۳۳ بند دوم: مبانی اخلاقی( قاعده دارا شدن ناعادلانه)۱۳۷ بند سوم: مبانی فقهی (قاعده لاضرر)۱۴۰ الف)ابتنای شرط گام ابتکاری بر شمول قاعده لا ضرر نسبت به احکام عدمی۱۴۰ ب)ابتنای شرط گام ابتکاری بر قاعده لاضرر به عنوان مثبت احکام عقلایی۱۴۱ ج)جریان قاعده لاضرربر اساس جهانی بودن نظام مالکیت فکری از جمله حقوق اختراعات۱۴۲مبحث سوم: جایگاه شرط گام ابتکاری در قوانین و مقررات۱۴۲ گفتار اول: حقوق تطبیقی۱۴۳ بند اول: مقررات ملی۱۴۳ الف) آمریکا، انگلیس، استرالیا، کانادا۱۴۳ ۱) آمریکا۱۴۳ ۲) انگلیس۱۴۴

) استرالیا۱۴۴

) کانادا۱۴۵ ب) فرانسه، آلمان، ایتالیا۱۴۵ ۱) فرانسه۱۴۶ ۲) آلمان۱۴۶ ۳) ایتالیا۱۴۶ ج) ژاپن، کره جنوبی، چین۱۴۷ ۱) ژاپن۱۴۷ ۲) کره ی جنوبی۱۴۷ ۳) چین۱۴۸ د) هند، مالزی، سنگاپور۱۴۹ ۱) هند۱۴۹ ۲) مالزی۱۴۹ ۳) سنگاپور۱۵۰ بند دوم: مقررات منطقه ای۱۵۰ الف) اروپا۱۵۱ ب) آمریکای شمالی۱۵۱ ج) آفریقا۱۵۲ بند سوم: مقررات بین المللی۱۵۲ الف) تریپس۱۵۳ ب) وایپو۱۵۳ گفتار دوم: حقوق ایران۱۵۴بخش دوم:ارزیابی و احراز شرط گام ابتکاریفصل اول: ارزیابی و احراز شرط گام ابتکاری در اختراعات کلاسیک۱۵۵مبحث اول: اداره ثبت اختراع اروپا (EPO)۱۵۹ گفتار اول: ساختار رو رویه قانونی۱۵۹ بند اول: ساختار اداره ثبت اختراعات اروپا۱۶۰ بند دوم: رویه قانونی۱۶۰ گفتار دوم: معیار ارزیابی۱۶۱ بند اول: معیار اصلی (رهیافت مشکل – راه حل)۱۶۲ بند دوم: معیارهای ثانویه (فرعی)۱۶۲ گفتار سوم: بررسی پرونده هایی از هیات فنی تجدیدنظر اداره ثبت اختراعات اروپا۱۶۶ بند اول: دستگاه ماشین لباسشویی (TBA ۱۵۶۷/۲۰۰۷)۱۶۸ بند دوم: دستگاه پریز فیبر نوری (TBA ۱۷۳۴/۲۰۰۷)۱۶۸ بند سوم: سیستم نجات در هواپیما (TBA ۱۹۹۴/۲۰۰۷)۱۶۹ بند چهارم: سیستم پست الکترونیک: (TBA ۱۰۰۵/۲۰۰۷)۱۷۱مبحث دوم: اداره ثبت اختراع و علایم تجاری آمریکا (uspto)۱۷۳ گفتار اول: ساختار رو رویه قانونی۱۷۶ بند اول: ساختار اداره ثبت اختراعات و علایم تجاری آمریکا۱۷۶ بند دوم: رویه قانونی۱۸۶ گفتار دوم: معیارهای ارزیابی شرط گام ابتکاری۱۷۸ بند اول: معیار اصلی۱۷۹ الف) رای گراهام۱۷۹ ب) رای KSR۱۸۰ بند دوم: شیوه ارزیابی شرط گام ابتکاری۱۸۲ بند سوم: معیارهای ثانوی۱۸۶ گفتار سوم: بررسی پرونده هایی از هیات تجدیدنظر و ملاحظات USPTO۱۸۸ بند اول: دستگاه آینه اتومبیل (BPAI ۲۰۰۹–۰۰۶۱۶۹)۱۸۹ بند دوم: دستگاه پاک کننده (BRAI ۲۰۰۹–۰۰۹۸۹۲) ۱۹۰مبحث سوم: اداره ثبت اختراع ژاپن (JPO)۱۹۱ گفتار اول: ساختار و رویه قانونی۱۹۳ بند اول: ساختار اداره۱۹۳ بند دوم: رویه قانونی

گفتار دوم: شیوه ارزیابی شرط گام ابتکاری در اداره ثبت اختراعات ژاپن۱۹۵ بند اول: شیوه اصلی۱۹۹ بند دوم: ملاحظات ثانوی۱۹۹مبحث چهارم: معیارهای ارایه شده در انگلستان و کره جنوبی۲۰۶ گفتار اول: انگلستان۲۰۷ گفتار دوم:کره جنوبی۲۰۷مبحث پنجم: حقوق ایران۲۱۱فصل دوم: ارزیابی واحراز شرط گام ابتکاری در اختراعات راجع به مولکول های اسید نوکلوییک۲۱۶مبحث اول: حقوق آمریکا۲۲۱ گفتار اول: معیار اصلی۲۲۲ گفتار دوم: ملاحظات ثانویه۲۲۲مبحث دوم: معیار ارزیابی در اروپا۲۲۷ گفتار اول: معیار اصلی۲۳۱ گفتار دوم: ملاحظات ثانویه۲۳۷مبحث سوم: معیار ارزیابی در ژاپن۲۳۹ گفتار اول: معیار اصلی۲۳۹ گفتار دوم: ملاحظات ثانوی۲۴۴مبحث چهارم: معیارهای ارزیابی در استرالیا۲۴۶ گفتار اول: معیار اصلی۲۴۶ گفتار دوم: ملاحظات ثانویه۲۴۹مبحث پنجم: حقوق ایران۲۵۷نتایج تحقیق و پیشنهادات۲۶۳فهرست منابع۲۶۸

کلیدواژه ها

• گام ابتکاری
• شرط ماهوی
• مولکول اسید نوکلوییک
• کاربرد صنعتی
• industrial application
• ثبت اختراع و اختراع
• patents and invention
• حقوق بین الملل
• International law
• نوکلییک اسیدها
• گام ابتکاری
• قانون ماهوی
• تازگی (روانشناسی)
• حقوق ثبت
• ثبت اختراع
• مطالعه تطبیقی
• اولویت
• حقوق مالکیت معنوی
• کاربرد صنعتی
• حقوق بین الملل
• ثبت اختراع و اختراع