بررسی تطبیقی مبانی اصول تغییر ناپذیر قانون اساسی و حق حاکمیت ملی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی تطبیقی مبانی اصول تغییر ناپذیر قانون اساسی و حق حاکمیت ملی
عنوانبررسی تطبیقی مبانی اصول تغییر ناپذیر قانون اساسی و حق حاکمیت ملی
رشتهحقوق عمومی
دانشجوعبدالمجید رحمانیان
استاد راهنماخیرالله پروین
استاد مشاورفیروز اصلانی، بیژن عباسی
مقطعدکتری
سال دفاع۱۳۹۶
دانشگاهدانشگاه تهران


بررسی تطبیقی مبانی اصول تغییر ناپذیر قانون اساسی و حق حاکمیت ملی عنوان رساله ای است که توسط عبدالمجید رحمانیان، با راهنمایی خیرالله پروین و با مشاوره فیروز اصلانی و بیژن عباسی در سال ۱۳۹۶ و در مقطع دکتری دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

قانون اساسی در نظام های مردم سالار، محصول اراده ی ملی و توافق جمعی یک دولت است. اصولی بنیادین به عنوان استخوان بندی نظام حاکم، این قانون مادر را از تزلزل حفظ می کند. این اصول غیرقابل بازنگری اند و به عنوان محدودیت و خطوط قرمزِ هر نظام، بر سر راه مرجع بازنگری قرار می گیرند. مدافعان مکتب حقوق طبیعی یا آرمان گرایان، علاوه بر اصول مصرح تغییرناپذیر، به قواعد فراقانون اساسی، روح قانون اساسی و جوهر قانون اساسی، به عنوان محدودیت در بازنگری نیز معتقدند و پیروان مکتب حقوق وضعی یا واقع گرایان، به دلیل متن گرایی، تنها اصول غیرقابل بازنگری و تصریح شده در قانون اساسی را به عنوان محدودیت برای مرجع بازنگری در نظر می گیرند. قانون اساسی فرانسه به عنوان نماد نظام های مبتنی بر دموکراسی لیبرال، فقط به اصل جمهوری بودن حکومت به عنوان اصل تغییرناپذیر تصریح کرده است، اما در عمل، دموکراسی نوین و لاییسیته، به عنوان روح قانون اساسی، هرگز قابل تغییر نبوده و نیست. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اصول جمهوریت و اسلامیت نظام و ولایت فقیه و مذهب تشیع را غیرقابل بازنگری و تغییر اعلام نموده است. این اصول هرگز با حق حاکمیت ملی در تعارض نیست. بیان نظریات مدافعان مکتب حقوق طبیعی و موضوعه و نقد آن ها و نظریات اندیشمندان اسلامی، درباره ی مبانی اصول تغییرناپذیر و حق حاکمیت ملی، به ویژه بیان و مبانی این اصول در قانون اساسی فرانسه و جمهوری اسلامی ایران، بیشتر مباحث این رساله را دربرمی گیرد.

کلیدواژه ها

  • قانون اساسی
  • اصول تغییرناپذیر