بررسی تطبیقی مبانی حمایت از علایم تجاری در حقوق و فقه امامیه

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی تطبیقی مبانی حمایت از علایم تجاری در حقوق و فقه امامیه
عنوانبررسی تطبیقی مبانی حمایت از علایم تجاری در حقوق و فقه امامیه
رشتهحقوق مالکیت فکری
دانشجوعلی مکتوبیان
استاد راهنماسیدحسن شبیری زنجانی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه قم



بررسی تطبیقی مبانی حمایت از علایم تجاری در حقوق و فقه امامیه عنوان پایان نامه ای است که توسط علی مکتوبیان، با راهنمایی سیدحسن شبیری زنجانی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

علایم تجاری معمولا محصول تلاشهای بسیار گسترده برای همکاری بین افراد است ، همه شرکتهای سختکوش، سرمایه خود را برای بالا بردن کیفیت محصول و کاهش قیمت بکار می گیرند و نتیجه تلاشهای آنها در به ثمر رساندن و مشهور نمودن علایم تجاری به منصه ظهور می رسد. آنها به خوبی می دانند مصرف کنندگان با اعتماد به علایم تجاری به دنبال آن هستند تا محصولی را که از کیفیت آن راضی بوده و یا کیفیت آن شهرت دارد پیدا کنند و نقش علامت تجاری در این است که مشتری را قادر می سازد تا بدون نیاز به جستجوی پر هزینه تجربه خرید خود را تکرار کند. بنابراین می توان گفت علامت تجاری درتعیین نوع محصولی که جامعه مصرف کننده انتخاب می نماید نقشی حیاتی ایفا می کند . امروزه لزوم حمایت از این علایم بر کسی پوشیده نمانده و کشورهای مختلف جهان اقدام به قانونگذاری در این زمینه نموده اند . قانونگذار کشور ما نیز از این قافله بی توجه به این موضوع نبوده و با وضع مقررات ویژه به حمایت از حقوق صاحبان این علایم برخاسته است ؛ اما برای قانونگذاری مناسب شناخت مبانی اصلی که حمایت از این علایم بر آن استوار گشته و تطبیق آن با اصول بنیادین حقوق ما که همان فقه امامیه می باشد ضروری است . در این تحقیق در ابتدا با بررسی مبانی کلی حمایت از مالکیت فکری که مورد استفاده جهت حمایت از علایم تجاری نیز قرار گرفته است همچون نظریه کار، نظریه شخصیت و نظریه منفعت گرایی و معرفی نظریه ای جدید با نام نظریه برنامه ریزی اجتماعی ، مبانی حقوقی حمایت از این علایم را بررسی گردیده و درادامه با بررسی امکان تطبیق این نظریات با فقه امامیه و ارایه سایر قواعد فقهی ثابت کردیم که حمایت از این علایم در فقه شیعه کاملا پذیرفته شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

فصل اول: کلیات ۶

مبحث اول : مفهوم واهمیت موضوع ۷

گفتار اول : تعریف مبانی ۷

گفتار دوم : تعریف مال و وی‍‍ژگیهی آن ۸

بند اول : تبیین معنای مال ۸

بند دوم :ویژگیهای ارزش اقتصادی اموال ۱۰

بند سوم : ارتباط حق مالی با مال ۱۰

بند چهارم : مالیت پدیده های فکری ۱۱

گفتار سوم : مفهوم علامت تجاری ۱۳

گفتارچهارم : انواع علامت تجاری ۱۶

بند اول : علامت صنعتی ۱۶

بند دوم: علامت تجاری تجارو بازرگانان ۱۶

بند سوم : علایم خدماتی ۱۶

بند چهارم: علایم جمعی ۱۷

گفتار پنجم : اشکال مختلف علامت تجاری ۱۷

بند اول : علایم تصویری ۱۸

بند دوم : علایم صوتی ۱۸

بند سوم : علایم تجاری بویایی یا شمی ۲۰

گفتار ششم : اهمیت حمایت از علامت تجاری ۲۰

مبحث دوم : تاریخچه علایم تجاری ۲۲

گفتار اول : پیدایش نخستین ۲۲

گفتار دوم : دوران قرون وسطی ۲۴

گفتار سوم : علایم تجاری در دوران رنسانس ۲۵

گفتار چهارم : علامت تجاری در دوران بعد از رنسانس ۲۶

بند اول : جنبه های تاریخی مفهوم سازی علامت تجاری به عنوان مال ۲۶

بند دوم : روند قانونگذاری علامت تجاری در کشورهای غربی ۴۰

گفتارپنجم: تاریخچه علامت تجاری در حقوق ایران ۴۳

فصل دوم : مبانی حقوقی علایم تجاری ۴۵

مبحث اول : نظریه سودگرایی با مبنای اقتصادی ۴۸

گفتار نخست : توجیه حقوق علایم تجاری بر مبنای سودگرایی ۴۸

بند اول : منافع حمایت از علامت تجاری ۴۹

بند دوم : مضرات عدم حمایت از علامت تجاری ۵۲

بند سوم : حمایت از جامعه در نظریه سودگرایی ۵۳

گفتار دوم : نظریه هزینه تحقیق اصلی ترین نظریه سودگرایی ۵۴

بند اول : بیان اصل نظریه ۵۴

بند دوم : مشکلات موجود در نظریه هزینه تحقیق ۵۷

بند سوم : نتایج حاصل از تمرکز بر هزینه های تحقیق ۶۳

بند چهارم : هزینه تحقیق و نظریات محدود کننده در علایم تجاری ۷۳

گفتار سوم :نقدتوجیه سودگرایانه نظام علامت تجاری ۹۰

بند اول : ساختگی بودن ایده سودگرایی ۹۰

بند دوم : مبحث انگیزه ۹۱

بند سوم : مضرات حمایت از علامت تجاری ۹۴

مبحث دوم : توجیه بر مبنای نظریه کار ۹۵

گفتار اول : اساس نظریه کار ۹۵

بند اول : وجود منابع کافی برای دیگران ۹۷

بند دوم : شرط عدم اسراف ۹۸

گفتار دوم : توجیه علامت تجاری بر مبنای نظریه کار ۹۹

بند اول : نظریه کار لاک و علامت تجاری ۹۹

بند دوم :محدودیتهای نظریه کاردر علایم تجاری ۱۰۳

مبحث سوم : نظریه شخصیت ۱۰۵

گفتار اول : بنیاد نظریه شخصیت ۱۰۵

گفتار دوم : بررسی کابرد نظریه شخصیت در علایم تجاری ۱۰۷

گفتار سوم : موانع استفاده از نظریه شخصیت برای علایم تجاری ۱۰۹

بند اول : علامتگذاری ۱۰۹

بند دوم : قابلیت واگذاری ۱۱۰

مبحث سوم : نظریه برنامه ریزی اجتماعی ۱۱۱

گفتار اول : علامت تجاری و عموم جامعه ۱۱۲

بند اول : نقش عموم جامعه در خلق علامت تجاری ۱۱۲

بند دوم : استفاده های فرهنگی و بیانی جامعه از علایم تجاری ۱۱۵

گفتار دوم : استدلال پیشنهادی برای نظریه برنامه ریزی اجتماعی ۱۱۶

گفتار سوم : نتیجه گیری ۱۱۹

فصل سوم : مبانی فقهی علایم تجاری ۱۲۰

مبحث اول : بررسی فقهی نظریه کار ۱۲۱

گفتار اول : اساس نظریه کار و فقه ۱۲۲

بند اول : مالکیت اشتراکی انسانها بر منابع خدادادی ۱۲۲

بند دوم :کار مبنای اصلی مالکیت ۱۲۴

بند سوم : اعمال نظریه کار در فقه ۱۲۵

بند چهارم : شرط باقی ماندن منبع کافی برای دیگران و عدم اسراف ، در منابع فقهی ۱۲۷

گفتار دوم : فقه امامیه و نظریه کار در علایم تجاری ۱۳۰

مبحث دوم : بررسی فقهی نظریه شخصیت ۱۳۲

گفتار اول :اساس نظریه شخصیت از منظر فقه امامیه ۱۳۲

گفتار دوم :فقه امامیه و نظریه شخصیت در مورد علایم تجاری ۱۳۵

مبحث سوم : بررسی نظریه اقتصادی در فقه امامیه ۱۳۷

گفتار اول : اساس فایده گرایی(مصلحت) درفقه ۱۳۷

بند اول: تعریف مصلحت ۱۳۷

بند دوم : مصلحت در فقه امامیه ۱۳۸

بند سوم :جایگاه مصلحت در احکام ثانویه و فقه حکومتی ۱۳۹

گفتار دوم : مصلحت حمایت از علایم تجاری از دیدگاه فقه ۱۴۲

مبحث چهارم : بررسی نظریه برنامه ریزی اجتماعی در فقه امامیه ۱۴۳

مبحث پنجم : سایر ادله فقهی حمایت از علایم تجاری ۱۴۶

گفتار اول : قاعده لاضرر ۱۴۶

بند اول : مبنای قاعده لاضرر درفقه ۱۴۶

بند دوم : حمایت از علامت تجاری به وسیله قاعده لا ضرر ۱۴۹

گفتار دوم : قاعده اتلاف ۱۵۱

بند اول : ادله اعتبار قاعده ۱۵۲

بند دوم : حمایت از علامت تجاری به وسیله قاعده اتلاف ۱۵۴

گفتار سوم : قاعده تسبیب ۱۵۶

بند اول : اساس قاعده تسبیب در فقه ۱۵۶

بند دوم : حمایت از علامت تجاری با قاعده تسبیب ۱۵۸

گفتارچهارم : قاعده تسلیط ۱۵۹

بند اول : اساس قاعده تسبیب در فقه ۱۵۹

بند دوم : حمایت از صاحب علامت با قاعده تسلیط ۱۶۱

گفتار پنجم : قاعده غرور ۱۶۲

بند اول : اساس قاعده در فقه ۱۶۲

بند دوم : حمایت از علامت تجاری با قاعده غرور ۱۶۳

گفتارششم : بناى عقلا ۱۶۵

مبحث ششم : نتیجه گیری

کلیدواژه ها

  • حقوق علایم تجاری
  • مشروعیت علایم تجاری
  • فقه جعفری
  • نشان های تجاری
  • حمایت
  • مشروعیت
  • نظام حقوقی