بررسی تطبیقی نظارت قضایی بر اعمال دولت در حقوق ایران و فرانسه
 | |
| عنوان | بررسی تطبیقی نظارت قضایی بر اعمال دولت در حقوق ایران و فرانسه |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | سیداحمد رسولی نژاد |
| استاد راهنما | محمد امامی تلارمی |
| استاد مشاور | سیروس حیدری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۰ |
| دانشگاه | دانشگاه شیراز |
بررسی تطبیقی نظارت قضایی بر اعمال دولت در حقوق ایران و فرانسه عنوان پایان نامه ای است که توسط سیداحمد رسولی نژاد، با راهنمایی محمد امامی تلارمی و با مشاوره سیروس حیدری در سال ۱۳۹۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شیراز دفاع گردید.
چکیده
نظارت قضایی بر اعمال دولت از بنیان های دولت قانونمدار شناخته می شود. و شامل نظارت بر اقدامات اجرایی و مقررات دولتی می گردد و در نظام های حقوقی مختلف با توجه به ساختار سیاسی و حقوقی هر کشور نظارت قضایی به نحو متفاوتی اعمال می گردد.در جمهوری اسلامی ایران به موجب اصول ۱۷۰ و ۱۷۳ قانون اساسی علاوه بر نظارت قضات دادگاه های عمومی بر مقررات دولتی، یک مرجع قضایی ویژه تحت عنوان دیوان عدالت اداری جهت رسیدگی به دعاوی مردم علیه اقدامات ماموران و واحدهای دولتی تاسیس گردیده است. قانون دیوان عدالت اداری در سال ۱۳۶۰ به تصویب رسیده و در سال ۱۳۸۵ مورد اصلاح و بازنگری اساسی قرار گرفته است. علیرغم تحولات مثبت و کارآمدی که در قانون جدید، دیوان عدالت اداری ایجاد گردیده، نقاط ضعف عمده ای نیز در آن به چشم می خورد. در حقوق فرانسه نیز نظارت قضایی با پیش بینی محاکم اداری و شورای دولتی فرانسه به رسمیت شناخته شده است. شورای دولتی فرانسه یک نهاد سیاسی – قضایی بوده و زیرمجموعه قوه مجریه محسوب می گردد و وظیفه آن رسیدگی به دعاوی است که علیه تشکیلات اداری دولت فرانسه مطرح می شود و در این زمینه یک محکمه عالی قضایی محسوب می گردد. شورای دولتی فرانسه دارای دو نقش مشورتی و قضایی است. نقش مشورتی برای مقررات و مصوبات قانونی دولت فرانسه است که الزامی در اجرای آن نیست. مهمترین نقش قضایی شورای دولتی، نظارت و رسیدگی نهایی بر تمام احکام حقوقی صادره توسط محاکم اداری خصوصا محاکم اداری استیناف است
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
فصل اول: مقدمه
گفتار اول: مفاهیم و تعاریف ۵
مبحث اول: مفهوم نظارت قضایی ۵
مبحث دوم: انواع نظارت ۶
الف: نظارت اداری ۶
ب: نظارت سیاسی ۶
ج: نظارت قضایی ۷
مبحث سوم: مفهوم دولت ۷
گفتار دوم: تاریخچه نظارت قضایی ۱۰
مبحث اول: تاریخچه نظارت قضایی در ایران ۱۰
الف: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ۱۰
ب: نظارت قضایی بر اعمال دولت در ایران پس از انقلاب اسلامی ۱۵
مبحث دوم: تاریخچه نظارت قضایی در فرانسه ۱۸
گفتار سوم: دلایل، ضرورت ها و مدلهای نظارت قضایی بر اعمال دولت ۲۱
مبحث اول: دلایل و ضرورت های نظارت قضایی ۲۱
مبحث دوم: مدلهای نظارت بر اعمال دولت ۲۴
الف: مدلهای نظارت بر اعمال دولت بر اساس معیار ساختار ۲۴
ب: انواع مدلهای نظارت قضایی بر اساس صلاحیت ۲۶
گفتار چهارم :رابطه متقابل حاکمیت قانون و نظارت قضایی ۲۸
مبحث اول: حاکمیت قانون؛ بنیان نظارت قضایی ۲۸
مبحث دوم: نظارت قضایی؛ تضمین حاکمیت قانون ۳۰
فصل دوم: نظارت قضایی بر اعمال اداری در ایران
گفتار اول: دیوان عدالت اداری ۳۴
مبحث اول: ارکان و تشکیلات دیوان عدالت اداری ۳۴
مبحث دوم: صلاحیت و اختیارات ۳۶
الف: صلاحیت عام شعب ۳۶
ب: صلاحیت خاص شعب تشخیص ۳۷
ج: صلاحیت خاص رییس دیوان ۳۸
د: صلاحیت خاص هیات عمومی ۳۹
ه–: تعیین صلاحیت بر مبنای ماده
قانون دیوان عدالت اداری ۴۰
مبحث سوم: آیین رسیدگی در دیوان عدالت اداری ۴۰
الف: فرایند رسیدگی و صدور رای ۴۰
ب: مکانیزم اجرای آرای شعب ۴۱
ج: جایگاه شاکی و مشتکی عنه در دیوان ۴۲
د: معیارهای سنجش تصمیم و اقدام قابل شکایت در دیوان ۴۳
ه–: نتیجه رسیدگی در دیوان ۴۶
و: دلایل مبنای نظارت قضایی در دیوان عدالت اداری ۴۶
مبحث چهارم: نقد قانون دیوان عدالت اداری ۴۷
الف: حذف مرحله تجدید نظر ۴۷
ب: فقدان شعب استانی دیوان عدالت اداری ۴۸
گفتار دوم: نظارت قضایی بر اعمال اداری از طریق دادگاه های عمومی ۴۹
مبحث اول: نحوه نظارت دادگاه های عمومی ۵۰
مبحث دوم: صلاحیت دادگاه های عمومی در خصوص دعاوی مسیولیت مدنی دولت ۵۲
الف: مبنای مسیولیت مدنی دولت ۵۳
فصل سوم: نظارت قضایی بر اعمال اداری دولت در فرانسه
گفتار اول: چیستی مقررات دولتی در حقوق فرانسه ۶۱
مبحث اول: چیستی اداره خودبنیاد و طبقه بندی قواعد حقوقی آن ۶۱
مبحث دوم: سیر تحولات گستره مقرره گذاری اداره خود بنیاد در متون قانون اساسی ۶۵
گفتار دوم: ساختار محاکم اداری در فرانسه ۷۰
مبحث اول: ویژگی های کلی نظام حقوقی فرانسه و شناخت محاکم آن ۷۰
مبحث دوم: ساختار محاکم و دیوان های اداری فرانسه ۷۵
الف: سلسله مراتب عادی اداری ۷۶
ب: استیناف (پژوهش) ۷۷
ج: فرجام (تجدیدنظر شکلی) ۷۷
د: دیوان های اداری خاص ۷۷
مبحث سوم: تشکیلات شورای دولتی ۸۰
الف: بخش اداری ۸۰
ب: بخش ترافعات ۸۰
مبحث چهارم: صلاحیت های شورای دولتی ۸۱
الف: صلاحیتهای مشورتی ۸۱
ب: صلاحیتهای ترافعی ۸۲
ج: استثنایات بر صلاحیت دیوان اداری ۸۶
د: نحوه رسیدگی در شورای دولتی ۸۷
مبحث پنجم: اصول کنترل قضایی ۸۷
گفتار سوم: ماهیت نظارت قضایی بر اعمال اداری در حقوق فرانسه ۹۱
مبحث اول: اصول حاکم بر نظارت قضایی ۹۱
مبحث دوم: دلایل مبنای نظارت قضایی و درجات آن ۱۱۷
نتیجه گیری ۱۳۱
پیشنهادات ۱۳۲
فهرست منابع ۱۳۴
کلیدواژه ها
- ایران
- فرانسه
- مطالعه تطبیقی
- رویه قضایی
- نظام حقوقی
- آیین دادرسی قانونی
- دولت
- دیوان عدالت اداری
- ساختار اداری
- نظارت قضایی
- نظارت قضایی