بررسی جایگاه حقوق فردی در پیشگیری از جرم
 | |
| عنوان | بررسی جایگاه حقوق فردی در پیشگیری از جرم |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | سمیه جمالی |
| استاد راهنما | محمدعلی حاجی ده آبادی |
| استاد مشاور | جلال الدین قیاسی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۹ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بررسی جایگاه حقوق فردی در پیشگیری از جرم عنوان پایان نامه ای است که توسط سمیه جمالی، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی و با مشاوره جلال الدین قیاسی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
یکی از مسایل اساسی در رابطه با پیشگیری از جرم، بررسی جایگاه حقوق فردی در انواع روشهای پیشگیری است به طوریکه در میان سه نوع پیشگیری جامعه مدار، رشدمدار و وضعی حقوق فردی موقعیت مشابهی ندارد.در این تحقیق به بررسی جایگاه حقوق فردی در میان این سه نوع پیشگیری پرداخته ایم که نشان داده شده پیشگیری جامعه مدار و رشدمدار تا حد زیادی در راستای حفظ حقوق فردی حرکت می کنند اما پیشگیری وضعی اساسا محدودکننده حقوق و آزادی های فردی است. از اینرو در مورد جایگاه حقوق فردی در پیشگیری اجتماعی ، مشخص می شود پیشگیری جامعه مدار علت برخی جرایم را عدم تامین آن دسته از حقوق فردی بر می شمارد که باعث تحمیل بی عدالتی در سطوح اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر شهروندان می شود و بخشی از مجرمان را قربانی عدم تامین حقوق اساسی خود در جامعه می داند که در این موارد می توان با تامین حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در حق آنان به اهداف پیشگیری جامعه مدار نیز رسید. در پیشگیری رشدمدار نیز برتامین همین حقوق در حق کودکانی که به خاطر محرومیت در معرض خطر بزهکاری قرار گرفته اند، تاکید می شود. اما در عین حال اقدامات حمایتی ممکن است با حریم خصوصی و آزادی های کودکان و اطرافیان آنها تعارض پیدا کنند. در بررسی جایگاه حقوق فردی در پیشگیری وضعی نیز مشخص می گردد اگرچه در مواردی این روشها حق امنیت افراد را تامین می کنند، اما می توانند منجر به نقض حقوق مدنی و سیاسی افراد همچون تعرض به تمامیت جسمانی، حق مالکیت، آزادی رفت و آمد، آزادی بیان و غیره شوند که در این موارد لازم است بین حق آزادی فردی و امنیت اجتماعی با رعایت سه اصل قانونمندی، مشروعیت و دموکراتیک بودن جامعه تعادل برقرار کرد. از این رو به نظر می رسد پیشگیری موثر از جرم در دراز مدت نه تنها با نقض حقوق فردی به دست نمی آید، بلکه تنها با اتخاذ روشهای علمی و تحقق بخشیدن به حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مدنی و سیاسی شهروندان و ایجاد تعادلی عادلانه بین حقوق فردی و مصالح اجتماعی می توان به امنیتی پایدار رسید.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه ۱
۱ تبیین مساله ۱
۲ سوال ها ۲
فرضیه ها ۲
۴ اهمیت تحقیق ۳
۵ اهداف تحقیق ۳
۶ پیشینه تحقیق ۴
۷ روش و سامانه تحقیق ۴
فصل اول:
کلیات
مبحث اول: حقوق ۷
گفتار اول: مفهوم شناسی حقوق ۷
الف: معنای لغوی واژه حق ۸
ب: تعریف اصطلاحی حق ۹
۱ حق به معنای اختیار و اراده ۹
۲ حق به معنای منفعت ۱۰
۳ حق به معنای توان تصرف ۱۱
گفتار دوم: حقوق فردی ۱۲
الف: تعریف حقوق فردی ۱۲
ب: انواع حقوق فردی ۱۵
ج: تاریخچه ی شناسایی حقوق فردی ۱۹
د: مبانی شناسایی حقوق فردی ۲۲
۱ حقوق فردی و حقوق طبیعی ۲۳
۲ حقوق فردی و اصل عدالت ۲۶
۳ حقوق فردی و اصل کرامت انسانی ۲۸
۴ حقوق فردى و محدود کردن قدرت حکومت ۳۳
ه–: مخالفان شناسایى حقوق فردى ۳۶
۱ نظریه حقوق موضوعه یا اقتدار دولت ۳۶
۲ نظریه اصالت سودمندى یا نفع انگار ۳۸
۳ نظریه مارکسیسم ۳۹
۴ نظریه محافظهکاران ۴۱
مبحث دوم: جرم ۴۳
گفتار اول: مفهومشناسى جرم ۴۳
الف: معناى لغوى جرم ۴۳
ب:معناى اصطلاحى جرم ۴۳
مبحث سوم: پیشگیرى از جرم ۴۶
گفتار اول: مفهومشناسى پیشگیرى از جرم ۴۶
الف :معناى لغوى پیشگیرى ۴۶
ب: تعریف اصطلاحى پیشگیرى از جرم ۴۶
۱ مفهوم موسع پیشگیرى ۴۶
۲ مفهوم مضیق پیشگیرى ۴۷
گفتار دوم: سیر تاریخی ارتباط پیشگیری از جرم و حقوق فردی ۴۹
گفتار سوم: ضرورت پیشگیرى از جرم ۵۱
گفتار چهارم: گونهشناسى انواع پیشگیرى از جرم ۵۶
الف : روشهاى سنتى پیشگیرى از جرم ۵۶
پیشگیرى کنشى و واکنشى (پیشینى و پسینى) ۵۶
۲ پیشگیرى از بزهکارى اطفال و بزرگسالان ۵۷
۳ پیشگیرى عمومى و اختصاصى ۵۸
۴ پیشگیرى فعال و انفعالى ۵۸
۵ پیشگیرى بر اساس مدل پزشکى ۵۹
ب: روشهاى جدید پیشگیرى از جرم ۶۰
۱ پیشگیرى اجتماعى و وضعى ۶۰
۲ پیشگیرى دفاعى و رهایى بخش یا آزادىبخش ۶۱
فصل دوم:
جایگاه حقوق فردی در پیشگیری اجتماعی از جرم
مبحث اول: تبیین پیشگیرى اجتماعى از جرم ۶۳
مبحث دوم : روش های پیشگیری اجتماعی و ارتباط آنها با حقوق فردی ۶۴
گفتار اول: پیشگیرى محیط اجتماعى (پیشگیرى اجتماع مدار) ۶۴
الف: ارتباط پیشگیرى اجتماعى جامعه مدار با حقوق فردى ۶۶
۱ جایگاه حقوق اقتصادى در پیشگیرى از جرم ۷۳
۱–۱ حق برخوردارى از زندگى شایسته و تامین اجتماعى ۷۴
۱–۱–۱ بزهکارى ناشى از فرهنگ فقر ۷۹
۱–۱–۲ بزهکارى ناشى از ناهمگونى امکانات و اهداف ۸۱
۳–۱–۳ بزهکارى ناشى از عدم وجود عدالت اجتماعى ۸۲
۱–۲ حق برخوردارى از فرصتهاى شغلى و کاهش جرایم ناشی از بیکاری ۸۴
۲ جایگاه حقوق اجتماعى در پیشگیرى از جرم ۹۲
۲–۱ حق برخوردارى از محیط خانوادگى و کاهش آسیب های اجتماعی ۹۳
۲–۲ حق برخوردارى از مشارکت سیاسى و اجتماعى و کنترل بزهکاری ۱۰۰
۲–۲–۱ حق برخورداری از تشکل های اجتماعیو افزایش نظارت همگانی ۱۰۱
۲–۲–۲ حق برپایى اجتماعات و راهپیمایىهاى مسالمتآمیز و کاهش ناامنی های عمومی ۱۱۰
۲–۲–۳ حق آزادى بیان و اطلاعات و شفاف سازی سیمای جنایی جامعه ۱۱۴
۳ جایگاه حقوق فرهنگی در پیشگیری از جرم ۱۲۱
۳–۱ حق برخورداری از تعلیم و تربیت و اجتماع پذیری افراد ۱۲۲
۳–۲ حق برخورداری از اوقات و امکانات فراغت و افزایش پیوندهای اجتماعی ۱۲۷
۳–۳ حق پرداختن به فعالیت های مذهبی و بازدارندگی از جرم ۱۳۲
گفتار دوم: پیشگیری اجتماعی رشدمدار ۱۳۶
الف: ارتباط پیشگیری اجتماعی رشدمدار با حقوق فردی ۱۳۷
۱ احقاق حقوق کودک به وسیله اعمال برنامه های حمایتی ۱۳۸
۱–۱ برنامه های حمایتی خانواده مدار ۱۴۲
۱–۱–۱ برنامه های حمایتی اقتصادی – اجتماعی ۱۴۳
۱–۱–۲ آموزش روش های صحیح تربیتی و پرورشی به خانواده ۱۴۴
۱–۱–۳ برنامه های حمایتی برای حفظ کانون خانواده ۱۴۵
۱–۲ برنامه های حمایتی مدرسه مدار ۱۴۹
۱–۲–۱ حمایت از دانش آموزان در معرض خطر ۱۴۹
۱–۲–۲ اصلاح روش برخورد معلمان و مسیولان مدرسه ۱۵۰
۱–۲–۳ پاک سازی محیط مدرسه از عوامل خطرزا ۱۵۲
۱–۳ برنامه های حمایتی اجتماع مدار ۱۵۳
۲ لزوم رعایت آزادی های فردی در رهیافت های پیشگیری اجتماعی رشدمدار ۱۵۶
۲–۱ احترام به حق افراد بر تمامیت جسمانی و روانی خود ۱۵۷
۲–۲ احترام به حیثیت افراد و عدم برچسب زنی ۱۵۹
۲–۳ احترام به حق تربیت و حضانت والدین ۱۶۱
۲–۴ احترام به حق خلوت افراد ۱۶۲
۲–۵ رعایت اصل شخصی بودن مسیولیت ۱۶۴
فصل سوم:
جایگاه حقوق فردی در پیشگیری وضعی از جرم
مبحث اول: تبیین پیشگیرى وضعى از جرم ۱۶۷
مبحث دوم: روشهاى پیشگیرىوضعى از جرم ۱۷۰
گفتار اول: تکنیکهاى افزایش دهنده زحمت ارتکاب جرم ۱۷۰
گفتار دوم: تکنیکهاى افزایش دهنده خطر ارتکاب جرم ۱۷۱
گفتار سوم: تکنیکهاى کاهش دهنده منافع جرم ۱۷۲
گفتار چهارم: تکنیکهاى کاهش دهنده تحریک بزهکاران ۱۷۳
گفتار پنجم: تکنیکهاى حذف کننده معاذیر ۱۷۴
مبحث سوم: تاثیر پیشگیری وضعی بر تقویت و تضعیف حقوق فردی ۱۷۵
گفتار اول: تاثیر پیشگیرى وضعى بر اجراى انواع حقوق سیاسى – مدنى ۱۷۶
الف: حق حیات و تمامیت جسمانى افراد ۱۷۶
ب: حق مالکیت شخصى ۱۷۸
ج: امنیت شغلى ۱۸۲
د: آزادى رفت و آمد و اقامت ۱۸۶
ه–: حق بر ارتباطات شخصى ۱۹۰
و: آزادى در زندگى خصوصى ۱۹۴
ر:آزادى بیان وحق دسترسى به اطلاعات ۱۹۷
ز: رعایت اصل برابرى ۲۰۱
گفتار دوم: محدودیتهاى پیشگیرى وضعى در چارچوب رعایت حقوق فردى ۲۰۶
الف: ایجاد توازن بین حق آزادى وحق برخوردارى از امنیت ۲۰۷
ب: اعمال محدودیت با توجه به اوضاع و احوال اجتماعى ۲۱۲
۱ اعمال محدودیت در شرایط فوقالعاده ۲۱۳
۲ اعمال محدودیت در شرایط عادى ۲۱۵
ج: اعمال محدودیت با توجه به انواع حقوق ۲۱۶
د: شرایط اعمال محدودیت ۲۱۹
۱ اصل قانونمند بودن محدودیتها ۲۱۹
۲ اصل مشروعیت ۲۲۲
۳ ضرورت اعمال محدودیت در یک جامعه دموکراتیک ۲۳۲
نتیجه گیری ۲۳۵
پیشنهادات ۲۳۹
فهرست منابع و مآخذ ۲۴۱
الف: منابع فارسی ۲۴۱
۱ کتابها ۲۴۱
۲ مقاله ها ۲۴۷
۳ پایان نامه ها ۲۵۴
ب: منابع عربی ۲۵۵
ج: منابع انگلیسی ۲۵۵
کلیدواژه ها
- جلوگیری از جرم
- بازدارندگی
- حقوق بشر
- امنیت
- آزادی
- پیشگیری از بزهکاری
- پیشگیری
- حقوق فردی و اجتماعی
- وضع اجتماعی
- رشد شخصیت
- پیشگیری جامعه مدار
- پیشگیری رشدمدار
- پیشگیری وضعی
- حقوق فردی
- امنیت