بررسی حریم خصوصی در حقوق کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی حریم خصوصی در حقوق کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین المللی
عنوانبررسی حریم خصوصی در حقوق کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین المللی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوحنیفه نوحه خوان
استاد راهنماهوشنگ شامبیاتی
استاد مشاورمجتبی فرح بخش
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



بررسی حریم خصوصی در حقوق کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط حنیفه نوحه خوان، با راهنمایی هوشنگ شامبیاتی و با مشاوره مجتبی فرح بخش در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

پژوهش حاضر به کنکاش در خصوص حریم خصوصی در حقوق کیفری ایران با نگاهی به اسناد بین المللی پرداخته است که به شکل اختصار می توان چنین بیان کرد حریم خصوصی آن قسمت از خصوصیات یا ویژگی های مربوط به فرد است که دیگران حق دخالت در آن را بدون رضایت شخص ندارند. به تعبیری دیگر حق خلوت نیز می نامند. حمایت کیفری از حق خلوت افراد از نظر حقوقی عبارت است از تدابیری که قانونگذار برای جلوگیری از تعرض به زندگی خصوصی افراد و شخصیت معنوی آنان در قانون در نظر گرفته و تجاوز به آن مستلزم حمایت از بزهدیده و اعمال کیفر بر فرد خاطی می باشد. حریم خصوصی یک مفهوم نسبی است که نسبت به فرهنگها و نظامهای اجتماعی معنای متغیر دارد. مفهوم آزادی و کرامت انسانی از بنیانهای فلسفی این واژه را تشکیل می دهند که به این موضوع به کرات در کتاب آسمانی مسلمانان مورد خطاب قرار گرفته است. در قانون ایران بطور سنتی محل سکونت و سایر ابعاد جسمانی و خانوادگی اشخاص در قانون مجازات اسلامی و سایر قوانین متفرقه از تعرض مصون مانده اما ابعاد ذهنی مورد مصونیت قرار نگرفته است. در اسناد بین المللی نیز در ماده ۱۲ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۱۸ اعلامیه اسلامی حقوقی بشر بصورت خاص و شفاف به حمایت از حریم خصوصی پرداخته است. در بخش دوم تحقیق حاضر، قوانین عام و کاربردی و خاص در ارتباط با ابعاد مختلف حریم خصوصی افراد و همچنین وضعیت حریم خصوصی در اسناد بین المللی مورد بررسی قرار گرفته است. حریم خصوصی در سه بخش دسته بندی شده است:۱.حریم خصوصی جسمانی۲.حریم خصوصی ارتباطات و اطلاعات۳. حریم خصوصی اعتقادات. ناقضان حریم خصوصی جسمانی و حریم خصوصی ارتباطات و اطلاعات، با واکنش کیفری از سوی قانون مواجه می شوند،اما هیچ عواقبی برای ناقضان حریم خصوصی اعتقادی در نظرگرفته نشده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

سوالات اصلی ۵

سوالات فرعی ۵

فرضیه های اصلی ۵

فرضیه های فرعی ۶

بخش اول: ۹

تحلیل مفاهیم و مبانی نظری ۹

فصل اول : تحلیل مفاهیم ۱۰

بند اول : مفهوم لغوی ۱۰

بند دوم: مفهوم حقوقی ۱۲

بند سوم : مفهوم قانونی ۱۵

بند چهارم : از منظر روانشناسی ۱۵

۱ ویژگی های حریم شخصی ۱۵

۲ عوامل تشکیل دهنده از نظر روان شناسی ۱۶

بند اول :حریم خصوصی از منظر اندیشمندان ۱۸

بند دوم: نسبیت حریم خصوصی ۲۱

بند سوم : افکار عمومی و حریم خصوصی ۲۳

بند اول: آزادی در دیدگاه هابز ۳۰

بند دوم: آزادی از نظر جان لاک ۳۱

بند سوم: در آزادی عقیده و بیان ۳۲

بند اول: حق ۳۵

الف: تحلیل مفهوم حق ۳۵

ب: نسل سه گانه حق ۳۶

بند دوم: کرامت ۳۷

الف: مفهوم کرامت ۳۷

ب: مبانی و تکوین کرامت ۳۹

ج: کرامت ذاتی انسان در قرآن ۴۰

د : کرامت ذاتی انسان در قانون اساسی ۴۲

ه : کرامت ذاتی انسان در حقوق کیفری ۴۴

۱– آثار و مقتضیات کرامت انسان در حقوق کیفری ماهوی ۴۵

۲– آثار و مقتضیات کرامت انسانی در حقوق کیفری شکلی ۴۵

بند اول: حریم خصوصی بدنی ۴۶

بند دوم: حریم خصوصی روانی ۴۷

بند سوم: حریم خصوصی فیزیکی ۴۸

بند چهارم: حریم خصوصی ارتباطی ۵۰

بند پنجم: حریم خصوصی اطلاعاتی ۵۲

بند ششم: حریم خصوصی در عموم ۵۳

بند هفتم: حریم خصوصی ژنتیکی ۵۳

بند اول : چاره اندیشی در برابر قدرت دولت ۵۶

بند دوم: نقش وضعیت اضطراری در دخالت دولت ۵۷

بند سوم: صلاحیت اختیاری دخالت دولت ناشی از اختیار قانون ۵۷

بند چهارم: روش های کنترل سو استفاده از قدرت ۵۸

بخش دوم : ۶۰

حریم خصوصی در پرتو قوانین داخلی و اسناد بین المللی ۶۰

بند اول: حریم خصوصی در قانون اساسی مشروطه ۶۳

بند دوم: حریم در قانون اساسی بعد از انقلاب ۵۷ ۶۵

بند اول: هتک حرمت منزل ۶۸

۱ – ورود به منزل و مسکن دیگری توسط اشخاص عادی ۶۹

۲– ورود ماموران به منزل دیگری ۶۹

بند دوم :حرمت مرسولات، مخابرات و مکالمات تلفنی افراد ۷۰

مزاحمت تلفنی ۷۱

بند سوم : افشای اسرار حرفه ای ۷۱

بند چهارم: قذف ۷۲

قذف پدر و جد پدری نسبت به فرزند ۷۲

بند پنجم : افترا ۷۳

۱– افترای ساده ۷۳

۲– افترای عملی ۷۳

بند ششم : نشر اکاذیب ۷۴

بند هفتم : توهین ۷۴

۱– توهین ساده ۷۵

۲– توهین مشدده ۷۵

بند هشتم :توقیف یا حبس یا اخفای غیر قانونی ۷۵

۱– توسط افراد عادی ۷۵

۲ – توسط مامورین و مقامات دولتی ۷۶

بند نهم : تهدید اشخاص ۷۶

۱– تهدید به قتل یا ضررهای دیگر ۷۷

۲– اخذ نوشته یا سند یا تهدید ۷۷

بند دهم: آدم ربایی ۷۸

بند اول: قانون جرایم رایانه ای ۷۸

۱–حریم جنسی در قانون جرایم رایانه ای ۸۲

۲– حریم روانی و حیثیتی در قانون جرایم رایانه ای: ۸۳

۳– صلاحیت ۸۵

بند دوم: قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت غیرمجاز می کنند ۸۵

بند سوم: قانون نحوه اهدای جنین ۸۸

۱– لزوم محرمانگی زوجین دهنده و گیرنده جنین ۸۸

۲– بعد قانونی ۸۸

۳–تشریفات رسیدگی و دستگاه نظارت به درخواست جنین ۹۲

بند چهارم: قانون مطبوعات ۹۳

بند پنجم : قانون استفاده از بی سیم های اختصاصی و غیر حرفه ای(آماتوری) ۹۴

بند ششم: قانون وکالت و مقررات مربوطه ۹۴

بند هفتم : قانون کارشناسان رسمی ۹۵

بند هشتم : مقررات تخلفات صنفی و حرفه ای پزشکان و مشاغل وابسته ۹۶

استثنایات قانونی ۹۶

بند نهم : قاتون مرکز آمار ایران ۹۸

بند دهم : قانون مالیاتهای مستقیم ۹۸

بند یازدهم : قانون مربوط به رسیدگی به دارایی وزراء و کارمندان دولت اعم از کشوری و لشکری و ۹۹

بند دوازدهم : آیین نامه مترجمان رسمی ۹۹

بند سیزدهم : قانون اسناد رسمی ۹۹

بند چهاردهم : قانون تاسیس بورس اوراق بهادار ۹۹

بند پانزدهم : قانون تشکیل شرکت پست ۱۰۰

بند شانزدهم : قانون تاسیس شرکت مخابرات ۱۰۰

بند هفدهم : آیین نامه اجرایی سازمان زندانها ۱۰۱

بند هجدهم : قانون آزادی اطلاعات ۱۰۱

بند اول : افراد مجاز در امر کشف جرم ۱۰۴

بند دوم : محدوده اختیارات ضابطین ۱۰۵

بند سوم : ورود به منزل ۱۰۶

بند چهارم : مداخله دیگران ۱۰۷

بند پنجم : حریم روانی افراد ۱۰۷

بند ششم : اسناد و مراسلات ۱۰۸

بند هفتم : ارتباطات کلامی ۱۰۹

بند هشتم : حریم حیثیتی افراد ۱۰۹

حریم خصوصی از لایحه تا طرح ۱۱۱

فصل دوم: حریم خصوصی جسمانی ۱۱۲

فصل سوم: حریم خصوصی منزل ۱۱۲

فصل چهارم: حریم خصوصی در محل کار ۱۱۲

فصل پنجم : حریم خصوصی اطلاعات ۱۱۴

فصل ششم : حریم خصوصی ارتباطات ۱۱۵

فصل هفتم: مسولیت های ناشی از نقض حریم خصوصی ۱۱۶

بند اول : آزادی و برابری در اعلامیه ۱۲۰

بند دوم: حقوق و آزادی های شخصی در اعلامیه جهانی ۱۲۱

بند سوم : ممنوعیت شکنجه در اعلامیه جهانی حقوق بشر وکنوانسیونهای بین المللی ۱۲۲

در ایران ۱۲۳

بند چهارم: وظایف فردی افراد در برابر جمع در اعلامیه ۱۲۴

بند اول: آزادی های معنوی و حقوق مدنی و سیاسی اشخاص در اعلامیه جهانی حقوق بشر ۱۲۹

بند دوم: حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ۱۳۲

بند اول : کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۱۴۰

بند دوم: کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۱۴۲

بند سوم: کنوانسیون جرایم سایبر و پروتکل الحاقی آن ۱۴۳

الف: عناصر تشکیل دهنده کنوانسیون ۱۴۴

ب: محرمانگی و کنوانسیون جرایم سایبر ۱۴۵

ج: جرایم سایبر راجع به جرم انگاری اعمال نژادپرستانه و بیگانه ستیزانه بوسیله سیستم های رایانه ای ۱۴۹

بند چهارم: کنوانسیون حقوق کودک و مجهول ماندن صاحبان جنین و دریافت کننده ۱۵۰

الف: قرارداد بین المللی راجع به جلوگیری از معامله نسوان کبیره ۱۵۳

ب: قرارداد تکمیلی رفع منع بردگی و برده فروشی و عملیات و ترتیباتی که مشابه بردگی است ۱۵۴

بند اول : اتحادیه بین المللی ارتباطات از راه دور ۱۵۴

بند دوم : کنفرانس بین المللی حقوق سبز اعلامیه تهران ۱۵۵

نتیجه گیری و پیشنهادها ۱۵۶

کلیدواژه ها

  • حریم شخصی
  • حقوق جزا
  • آزادی
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • حقوق بین الملل
  • حقوق بشر
  • حریم خصوصی
  • آزادی
  • انسان
  • حق
  • قانونگذار