بررسی حقوقی قطعنامه ها در مورد فعالیت های هسته ای ایران
 | |
| عنوان | بررسی حقوقی قطعنامه ها در مورد فعالیت های هسته ای ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق بین الملل |
| دانشجو | محمدعلی وجدی |
| استاد راهنما | حسن سواری |
| استاد مشاور | حسین شریفی طرازکوهی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۸۸ |
| دانشگاه | دانشگاه پیام نور استان تهران |
بررسی حقوقی قطعنامه ها در مورد فعالیت های هسته ای ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدعلی وجدی، با راهنمایی حسن سواری و با مشاوره حسین شریفی طرازکوهی در سال ۱۳۸۸ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور استان تهران دفاع گردید.
چکیده
موضوع این پایان نامه ، بررسی حقوقی قطعنامه های صادره توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت در خصوص فعالیت های هسته ای ایران می باشد . هدف اصلی از تدوین این پایان نامه ، تبیین ماهیت فعالیت های هسته ای ایران و تبیین ماهیت قطعنامه های مصوب شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد با عنایت به مفاد منشور سازمان ملل متحد ، اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی، معاهده منع تکثیر سلاح های هسته ای و موافقتنامه ایران و آژانس برای اجرای پادمان هسته ای و سایر مقررات مربوط به موضوع در حقوق بین الملل بوده است . برای نیل به هدف اصلی و به منظور تدوین بخش اول پایان نامه ، در مرحله اول وظایف و اختیارات آژانس بین المللی انرژی اتمی با عنایت به مقررات مربوطه بیان شده است و پس از آن کلیه مصوبات آژانس در خصوص ایران ( یک بیانیه و ۸ قطعنامه مصوب شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ) گرد آوری و با حذف موارد مشابه آنها مهمترین خواسته های آژانس از ایران احصاء گردیده است و در مرحله سوم وجاهت حقوقی مصوبات آژانس با عنایت به مفاد منشور سازمان ملل متحد ، اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی ، معاهده منع گسترش و موافقتنامه ایران و آژانس برای اجرای پادمان هسته ای و سایر مقررات مربوط به موضوع در حقوق بین الملل، مورد بررسی قرار گرفته است . برای تدوین بخش دوم پایان نامه ، ابتداء و در مرحله اول وظایف و اختیارات شورای امنیت سازمان ملل متحد با عنایت به مفاد منشور سازمان ملل متحد ( آن گونه که شورا باید بر طبق منشور سازمان ملل باشد ) مورد بررسی قرار گرفته و سپس رویه عملی شورای امنیت از بدو تاسیس تا کنون (آن گونه که شورا عمل کرده است ) بیان شده است ، سپس کلیه مصوبات شورا درخصوص فعالیت های هسته ای ایران (یک بیانیه و ۵ قطعنامه ) گرد آوری و با حذف موارد مشابه مهمترین درخواست های شورا از ایران و سایر کشورها احصاء گردیده است و در مرحله سوم با استناد به منشور سازمان ملل متحد و سایر اصول و قوانین بین المللی ، وجاهت حقوقی مصوبات شورای امنیت در خصوص فعالیت های هسته ای ایران ، تحلیل گردیده است . این پایان نامه دارای مختصات و ویژگی های ذیل می باشد : ۱– علی رغم حجم کم آن ، کلیه مصوبات شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد ( تا زمان تدوین پایان نامه ) ، مورد بررسی حقوقی قرار گرفته است . ۲ – برای تحلیل حقوقی مباحث بعمل آمده ، بیش از ۲۰۰ بار به مفاد منشور سازمان ملل متحد ، اساسنامه دیوان بین المللی دادگستری ، اساسنامه آژانس بین المللی انرژی اتمی ، معاهده عدم گسترش ، موافقتنامه ایران و آژانس برای اعمال پادمان در زمینه پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای ، پروتکل الحاقی ، اصول عام حقوق بین الملل و سایر مقررات مربوطه ، استناد شده است . ۳ – برای ارزیابی میزان عینیت تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی فعالیت های هسته ای ایران و به منظور بررسی وجاهت حقوقی استناد شورای امنیت به ماده ۴۲ از فصل هفتم منشور ، بارها و بارها به مفاد آخرین گزارش های دبیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی در خصوص فعالیت های هسته ای ایران ، ( گزارش هایی که بنا به درخواست و الزام قطعنامه های شورای امنیت ، تهیه گردیده است ) استناد شده است ، که این رویه در نوع خود منحصر به فرد می باشد .
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه : ۱
بخش اول:
تحلیل حقوقی درخواست های آژانس بین المللی انرژی اتمی از ایران
فصل اول
مباحث مقدماتی
گفتار اول : آشنایی اجمالی با آژانس بین المللی انرژی اتمی ۵
مبحث اول : ارکان آژانس بین المللی انرژی اتمی ۵
الف ) کنفرانس عمومی ۵
ب ) شورای حکام ۶
ج ) دبیرخانه ۶
مبحث دوم : مقررات حاکم بر بین المللی انرژی اتمی ۶
گفتار دوم : اهداف آژانس بین المللی انرژی اتمی ۷
الف – تشویق استفاده صلح جویانه از انرژی هسته ای ۷
ب – جلوگیری از انحراف استفاده صلح آمیز از اتم
گفتار سوم : وظایف واختیارات آژانس بین المللی انرژی اتمی ۸
الف – تشویق و توسعه استفاده صلح آمیز از انرژی اتمی ۸
ب – تسهیل اطلاعات علمی در زمینه فعالیت های صلح آمیز هسته ای ۸
ج – ارایه کمک های لازم به اعضاء برای اجرای طرح های هسته ای ۹
د – اختیارات آزانس بر طبق پروتکل الحاقی ۹
گفتار چهارم : رابطه ایران وآژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۰
مبحث اول : تاریخچه فعالیت های هسته ای ایران ۱۰
الف – دوران قبل از انقلاب اسلامی ۱۰
ب – دوران همزمان و بعد از انقلاب اسلامی ۱۳
۱ – ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۳ ۱۳
۲ – ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ ۱۵
مبحث دوم : کیفیت رابطه ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۵
الف – ۱۹۵۸ تا ۲۰۰۳ ۱۵
ب – ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ ۱۵
فصل دوم
تحلیل حقوقی مصوبات و درخواست های آژانس در ارتباط با فعالیت های هسته ای ایران ۱۹
گفتار اول : وجاهت حقوقی درخواستها و مصوبات آژانس درارتباط بافعالیتهای هسته ای ایران
مبحث اول : وجاهت درخواست تعلیق پایدار و کامل غنی سازی ۲۰
الف – تناقض در منطوق این درخواست ۲۱
ب – در خواست تعلیق از ایران و حق توسعه صلح آمیز هسته ای ۲۱
ج – درخواست تعلیق از ایران و وظایف دول هسته ای در قبال کشورهای غیر هسته ای ۲۴
۱ – تعهدات کشورهای هسته ای در قبال کشورهای غیر هسته ای ۲۴
۲ – ارزیابی عملکرد کشورهای هسته ای در قبال کشورهای غیر هسته ای ۲۵
۳ – بررسی حقوقی تشکل و خواسته های گروه ۱+۵ از ایران ۲۵
د – درخواست تعلیق از ایران و حق تعیین سرنوشت ۲۷
ح – درخواست تعلیق از ایران و مفاد ان پی تی ، اساسنامه آژانس و پادمان ۲۹
۱ – اساسنامه آژانس ۳۰
۲ – معاهده عدم گسترش ۳۲
۳ – پادمان هسته ای ۳۴
مبحث دوم : وجاهت دستور آژانس بر امضاء ، تصویب و اجرای فوری پروتکل الحاقی ۳۷
الف – ماهیت پروتکل الحاقی ۳۷
ب – عرفی یا قراردادی بودن نظام حقوقی عدم گسترش ۳۹
ج – وجاهت دستور آژانس برای تصویب پروتکل و حق حاکمیت کشورها ۴۱
د –وجاهت دستورآژانس برای تصویب پروتکل الحاقی وقاعده عدم توسل به زوردرروابط بین الملل ۴۳
ح – وجاهت دستور آژانس بر تصویب پروتکل الحاقی از نظر مقررات خود پروتکل ۴۴
مبحث سوم : وجاهت دستور آژانس بر همکاری ورای تعهدات قانونی ایران با آژانس ۴۵
گفتار دوم : نظام حل و فصل اختلافات آژانس و اعضاء ۴۷
مبحث اول : شیوه های غیر حقوقی حل و فصل اختلافات بین المللی ۴۸
الف – راههای مستقیم یا بی واسطه حل اختلافات ۴۸
ب – راههای غیر مستقیم یا با واسطه حل اختلافات ۴۸
مبحث دوم :: شیوه های حقوقی حل و فصل اختلافات بین المللی ۴۹
الف – داوری ۴۹
ب – رسیدگی قضایی ۵۱
مبحث سوم : روش های غیر حقوقی حل اختلافات آژانس و اعضاء ۵۱
الف – مذاکره و مشاوره برای توافق آژانس و اعضاء ۵۲
۱ – موافقتنامه اجراء و حل اختلافات احتمالی پروژه ۵۲
– راه حل اولیه حل اختلافت مربوط به تفسیر یا اجرای اساسنامه ۵۳
ب – مذاکره و مشاوره برای توافق آژانس با ایران ۵۳
۱ – راه حل اولیه اختلافات ایران و آژانس در خصوص تفسیر و اجرای پادمان ۵۳
۲ – نحوه اصلاح موافقتنامه پادمان ۵۴
– لزوم هماهنگی آژانس با ایران در خصوص حدود بازرسی و نظارت ۵۴
۴ – هماهنگی ایران با آژانس برای ایجاد محدودیت بازرسی ها ۵۵
۵ – مذاکره ایران و آژانس در ارتباط با بازرسی های ویژه ۵۵
مبحث چهارم : شیوه های حقوقی حل و فصل اختلافات آژانس با اعضاء ۵۵
الف – داوری ۵۶
ب – رسیدگی قضایی ۵۷
مبحث پنجم : شیوه مناسب و موثر درخواست خسارت از آژانس توسط ایران ۵۹
مبحث ششم : دعاوی قابل طرح توسط ایران علیه آژانس ۶۱
الف – ممانعت آژانس از توسعه ایران در زمینه فعالیت های صلح آمیز هسته ای ۶۱
ب – قصور آژانس یا کشورهای هسته ای عضو در انجام تعهدات ۶۲
ج – نقض حاکمیت ایران توسط آژانس ۶۳
د – افشاء اسرار تجاری و صنعتی یا سایر اطلاعات ایران توسط آژانس ۶۴
ح – تحت فشار قرار دادن ایران برای تصویب پروتکل الحاقی ۶۵
گفتارسوم : وجاهت ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت ۶۵
مبحث اول : رابطه آژانس بین المللی انرژی اتمی با ارکان سازمان ملل ۶۵
الف – رابطه آزانس با مجمع عمومی سازمان ملل متحد ۶۶
ب – ارتباط آژانس با شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد ۶۷
ج – رابطه آژانس با شورای امنیت سازمان ملل متحد ۶۸
مبحث دوم : بررسی حقوقی دلایل ذکرشده توسط آژانس برای ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت
الف – پنهان کاری ۷۰
ب – ماهیت فعالیت های ایران ۷۰
نتیجه گیری ۷۴
بخش دوم :
تحلیل حقوقی مصوبات و درخواست های شورای امنیت در خصوص فعالیتهای هسته ای ایران ۷۷
فصل اول
وظایف و اختیارت شورای امنیت برای حفظ صلح و امنیت بین المللی ۷۸
گفتار اول : آشنایی اجمالی با شورای امنیت ۷۸
گفتار دوم : اهم وظایف و اختیارت شورای امنیت ۷۹
گفتار سوم : شرایط لازم برای قانونی بودن تصمیمات شورای امنیت ۸۰
گفتار چهارم : رویه عملی و واقعی شورای امنیت ۸۴
مبحث اول : جنگ سرد ۸۶
مبحث دوم :: بعد از جنگ سرد ۸۶
فصل دوم
تحلیل حقوقی قطعنامه های شورای امنیت در ارتباط با فعالیت های هسته ای ایران ۹۰
گفتار اول : وجاهت قانونی قرار گرفتن ایران در چارچوب فصل هفتم ۹۰
مبحث اول : نگرانی شورا از عدم تعلیق ۹۴
مبحث دوم :: عدم همکاری ایران بر طبق پروتکل الحاقی ۹۵
مبحث سوم : عدم اعتماد سازی توسط ایران ۹۸
مبحث چهارم :: قانون کد ۳،۱ ۱۰۰
مبحث پنجم : ابراز نگرانی از خطرات تولید و تکثیر ناشی از برنامه هسته ای ایران ۱۰۱
گفتار دوم : اهم مصوبات شورای امنیت در خصوص فعالیت های هسته ای ایران ۱۰۳
مبحث اول : تعهدات تحمیلی به ایران ۱۰۳
مبحث دوم : تعهدات تحمیلی به سایر کشورها در خصوص تحریم ایران ۱۰۳
گفتار سوم : بررسی حقوقی تحمیل تعهدات و درخواست های شورای امنیت درخصوص فعالیت های هسته ای ایران ۱۰۵
مبحث اول : بررسی حقوقی تحمیل تعهد شورای امنیت به ایران برای تعلیق کلیه فعالیتهای غنی سازی ۱۰۶
الف – الزام به تعلیق یا تعطیلی دایم غنی سازی ۱۰۷
ب – تحمیل تعهد تعلیق غنی سازی و حق تعیین سرنوشت ۱۰۷
ج – تناقض تحمیل تعهدتعلیق وحق توسعه به رسمیت شناخته شده درقطعنامه های شورای امنیت ۱۰۸
د – تحمیل تعلیق و وظیفه دول هسته ای در قبال کشورهای غیر هسته ای ۱۰۹
ه – تحمیل تعهد تعلیق و حق حاکمیت ایران ۱۱۰
و – تحمیل تعهد تعلیق و نظام حقوقی عدم اشاعه سلاح های هسته ای ۱۱۰
ز – تحمیل تعهد تعلیق و حقوق بشر ۱۱۱
ح – تحمیل تعهد تعلیق و پایبندی به منشور ملل متحد ۱۱۲
ط – تحمیل تعهد تعلیق از نظر منشور ملل متحد ۱۱۲
ی – تحمیل تعهد تعلیق از نظر اصول عدالت ۱۱۳
ک – وجاهت تحمیل تعهدی که اصولا داوطلبانه بوده است ۱۱۳
ل – تحمیل تعهد تعلیق و نبودن تضمین برای تامین سوخت هسته ای
مبحث دوم : وجاهت دستور شورای امنیت برای امضاء ، تصویب و اجرای پروتکل الحاقی ۱۱۴
الف – وجاهت دستور شورای امنیت برای تصویب پروتکل الحاقی از نظر مقررات پروتکل
ب – وجاهت دستور شورای امنیت برای تصویب پروتکل الحاقی و حق حاکمیت ایران ۱۱۵
ج – وجاهت دستورشورای امنیت برای تصویب پروتکل الحاقی واصل رضایی بودن معاهدات بین المللی ۱۱۶
د – وجاهت دستورشورای امنیت برای تصویب پروتکل الحاقی واصل تساوی حقوق وخودمختاری ملل
مبحث سوم : وجاهت دستور شورای امنیت بر همکاری ورای تعهدات قانونی ایران با آژانس
گفتار چهارم : وجاهت حقوقی تحریم های شورای امنیت علیه ایران ۱۱۷
گفتار پنجم : مقایسه تعامل وبرخورد شورای امنیت بافعالیتهای هسته ای کره شمالی و ایران ۱۲۰
الف – تاریخچه تعامل کره شمالی با آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۲۰
ب – مقایسه تعامل کره شمالی و ایران با آژانس بین المللی انرژی اتمی ۱۲۲
ج – مقایسه برخورد آژانس و شورای امنیت با ایران و کره شمالی ۱۲۲
گفتار ششم : موضع وعملکردشورای امنیت نسبت به تهدیدات نظامی برخی ازدولتهاعلیه ایران ۱۲۳
مبحث اول : منشور ملل متحد و استفاده از زور ۱۲۳
مبحث دوم : مصادیق تهدیدات مطرح شده علیه ایران ۱۲۴
مبحث سوم : واکنش شورای امنیت نسبت به تهدیدات مطرح شده علیه ایران ۱۲۵
گفتارهفتم : طرح استراتژی امنیت ملی آمریکا و فعالیت های هسته ای ایران ۱۲۷
نتیجه گیری ۱۳۱
کتابنامه ۱۳۴
ضمایم : کلیه مصوبات و قطعنامه های آژانس بین المللی انرژی اتمی و شورای امنیت در خصوص فعالیت های هسته ای ایران
کلیدواژه ها
- قطعنامه های شورای امنیت معاهده عدم گسترش آژانس بین المللی اتمی فعالیت های هسته ای ایران
- قطعنامه
- شورای امنیت
- برنامه هسته ای
- پیمان نامه منع گسترش سلاح های هسته ای
- بررسی حقوقی
- ملل متحد
- دعوی حقوقی
- حقوق بین المللی