بررسی حقوق دفاعی متهم در لایحه آیین دادرسی کیفری و اسناد بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی حقوق دفاعی متهم در لایحه آیین دادرسی کیفری و اسناد بین المللی
عنوانبررسی حقوق دفاعی متهم در لایحه آیین دادرسی کیفری و اسناد بین المللی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوعبدالوهاب رحیمی
استاد راهنمامحمدفاضل صدری
استاد مشاورفخرالدین ابوییه
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود



بررسی حقوق دفاعی متهم در لایحه آیین دادرسی کیفری و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط عبدالوهاب رحیمی، با راهنمایی محمدفاضل صدری و با مشاوره فخرالدین ابوییه در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

هدف از انجام این تحقیق بررسی حقوق متهم در آیین دادرسی ایران است. حق دفاع متهم در مراحل مختلف رسیدگی به اتهام، هم در قانون اساسی ایران و هم در اسناد بین الملل حقوق مدنی تضمین شده است. حق سکوت و داشتن وکیل، حفظ کرامت انسانی و منع شکنجه جسمی و روحی در مراحل مختلف تحقیق و تفهیم اتهام از جمله مواردی هستند که که هم به عنوان حقوق متهم در نظر گرفته شده است. در نظام دادرسی کیفری ایران ، اگرچه مقنن به برخی از حقوق مزبور در قانون اساسی و قوانین دادرسی کیفری تصریح کرده است، بخصوص در ایین دادرسی مصوب ۹۲ تا حدودی برخی نواقص قانون سابق مرتفع شده است لیکن در تطبیق با اصول دادرسی منصفانه و تضمینات حقوق بشری در اثنای بازجویی لازم است نواقص موجود، به ویژه در زمینه عدم پیش بینی حق بی قید و شرط داشتن وکیل و حق ابطال تحقیقات ناقض حقوق دفاعی متهمان و برای جلوگیری از اعمال سلایق شخصی ضابطان دادگستری و انتظامی نیز مرتفع شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده ۱

مقدمه ۲

بیان مسیله ۳

اهمیت و ضرورت تحقیق ۴

پیشینه تحقیق ۴

اهداف تحقیق ۶

سوالات تحقیق ۶

فرضیه های تحقیق ۷

روش تحقیق ۷

ساختار تحقیق ۷

فصل اول: مفاهیم و مبانی حقوق متهم

مبحث اول– تحلیل مفهوم حقوق دفاعی ۹

گفتار اول: واژه شناسی حقوق متهم ۹

گفتار دوم: حق بودن یا حق داشتن ۱۱

گفتار سوم: تقسیم‏بندی هوفلدی از حق ۱۲

گفتار چهارم: جایگاه حقوق دفاعی متهم در تقسیم‏بندی هوفلدی ۱۳

گفتار پنجم: خواستگاه حقوق متهم در اندیشه اسلامی ۱۵

گفتار ششم: تعریف حقوق دفاعی متهم از منظر آیین دادرسی کیفری ۱۶

مبحث دوم: بررسی مبانی حقوق دفاعی متهم ۱۹

گفتار اول: فرض بی‏گناهی ۲۸

گفتار دوم: تحلیل فرض بی‏گناهی در فرایند دادرسی کیفری ۲۵

گفتار سوم: دادرسی عادلانه ۳۱

گفتار چهارم: مصلحت گرایی ۳۳

گفتار پنجم: ضرورت واقعی: هم‏زیستی مسالمت‏آمیز ۳۴

فصل دوم– حقوق متهم در آیین دادرسی کیفری ایران

مبحث نخست: حق دفاع متهم در مرحله تعقیب ۳۶

گفتار اول: حق دفاع متهم ۳۶

گفتار دوم: تحقیقات مقدماتی ۳۷

گفتار سوم: بازجویی ۳۸

مبحث دوم: حقوق و تضمینات متهم در مقدمات بازجویی ۳۹

گفتار اول: تاخیر ناپذیری بازجویی از متهم ۳۹

گفتار دوم: ثبت هویت متهم ۴۰

گفتارسوم: اخطار به متهم که مواظب اظهارات خود باشد ۴۱

گفتار چهارم: تفهیم و دلایل آن ۴۲

مبحث سوم – حقوق و تضمینات متهم در حین بازجویی ۴۵

گفتار اول: منع اعمال شکنجه برای اخذ اقرار، شهادت و سوگند ۴۵

گفتار دوم: حق سکوت ۴۹

گفتار سوم: منع سوالات تلقینی ۵۰

گفتار چهارم: منع اغفال متهم ۵۲

گفتار پنجم: حق استفاده از وکیل ۵۳

گفتار ششم: اخذ آخرین دفاع متهم ۵۸

گفتار هفتم: حق دسترسی به اطلاعات ۵۹

گفتار هشتم: حق برخورداری از مترجم ۶۰

مبحث چهارم– ضابطان دادگستری و حقوق دفاعی متهمان در امر بازجویی ۶۱

گفتار اول: حدود اختیارات ضابطان دادگستری ۶۱

گفتار دوم: حقوق دفاعی متهمان در امر بازجویی نزد ضابطان دادگستری ۶۳

مبحث پنجم– قانون آیین دادرسی کیفری جدید مصوب ۱۳۹۲ و مقایسه آن با قوانین پیشین ۶۵

گفتار اول: تغییر در تعریف قانون آیین دادرسی کیفری و اصول حاکم بر آن ۶۵

گفتار دوم: لزوم رعایت حقوق مساوی طرفین پرونده و ضرورت رعایت حقوق اساسی ۶۶

گفتار سوم: حق دفاع و حقوق متهم ۶۷

گفتار چهارم: حق دفاع و وکالت در فرآیند دادرسی کیفری ۶۸

مبحث ششم– حقوق متهم در مرحله رسیدگی در دادگاه ۷۷

فصل سوم– حقوق متهم در اسناد بین المللی

مبحث نخست– حقوق متهم قبل از محاکمه در اساسنامه دادگاه کیفری بین المللی I C C ۸۱

گفتار اول: حق جبران خسارت در خصوص دستگیری یا بازداشت غیرقانونی ۸۱

گفتار دوم: حق محاکمه در زمان معقول و مناسب یا آزادی از بازداشت ۸۳

گفتار سوم: حق برخورداری از تسهیلات و زمان کافی برای تهیه دفاعیه ۸۴

گفتار چهارم: حقوق بازجویی ۸۸

مبحث دوم– حق دفاع متهم در دوران محاکمه دراساسنامه دادگاه کیفری بین المللی I C C ۹۳

گفتار اول: حق تساوی در برابر قانون و دادگاه ۹۳

گفتار دوم: حق رسیدگی عادلانه ۹۴

گفتار سوم: حق رسیدگی علنی ۹۵

گفتار چهارم: اصل برایت (فرض بی گناهی) ۹۶

گفتار پنجم: ممنوعیت عطف بماسبق شدن قوانین جزایی و مجازات ۹۸

گفتار ششم: حق محاکمه بدون تاخیر غیرموجه ۱۰۰

گفتار هفتم: حق دفاع شخصا یا از طریق وکیل ۱۰۱

گفتار هشتم: حق حضور در دادگاه و در مرحله تجدید نظر ۱۰۲

گفتار نهم: حق احضار و سوال از شهود ۱۰۳

مبحث چهارم– حقوق دفاعی متهم در حقوق کیفری در برخی کشورها ۱۰۴

گفتار اول: انگلستان ۱۰۴

گفتار دوم: آمریکا ۱۰۴

گفتار سوم: فرانسه ۱۰۵

نتیجه گیری ۱۰۶

پیشنهادات ۱۱۰

منابع ۱۱۲

کلیدواژه ها

  • آیین دادرسی کیفری
  • اسناد بین المللی
  • متهم
  • حق دفاع متهم
  • مدعی علیه
  • متهم
  • جرم شناسی
  • قانون گذاری