بررسی دادرسی افتراقی اطفال با نگرش قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392
 | |
| عنوان | بررسی دادرسی افتراقی اطفال با نگرش قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | فریبا روزفیروز بخشایش |
| استاد راهنما | محمداسماعیل افراسیابی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
بررسی دادرسی افتراقی اطفال با نگرش قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ عنوان پایان نامه ای است که توسط فریبا روزفیروز بخشایش، با راهنمایی محمداسماعیل افراسیابی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
چکیده
کودکی دوران پایه گذاری شخصیت انسان است و سلامت روانی و جسمانی انسان بستگی شدید به چگونگی گذران این دوران دارد. رشد نایافتگی جسمانی و عقلانی کودک، ایجاب می کند قانونگذار حمایت های خاص از او به عمل آورد. فلسفه پیش بینی نهاد های قضایی خاص اطفال و نوجوانان معارض قانون، حمایت از آنها در قبال آثار نامطلوب فرآیند دادرسی کیفری است؛ توضیح آنکه درگیر کردن نوجوانان در فرآیند دادرسی بزرگسالان ممکن است برای آنها آسیب ساز باشد. این آسیب ها ممکن است جنبه ی روانی و عاطفی داشته باشد و هم جنبه جسمی؛ لذا به منظور اجتناب از آسیب و یا محدود کردن آسیب، ایجاد نهادهای قضایی خاص، باتوجه به توصیه موکد اسناد بین المللی، از اهمیت خاصی برخوردار است. این نهاد ها باید وضعیت آسیب پذیر و حساس اطفال را مدنظر قرار داده، علاوه بر آن تضمینات بنیادین مربوط به دادرسی را برای آنان؛ چه در مرحله پیش از محاکمه، چه در مرحله رسیدگی و صدور حکم و اتخاذ تدابیر، تامین نماید. اساس کار این نهادها بنا بر توصیه مقررات پکن و کنوانسیون حقوق کودک بر شفقت و قاطعیت مبتنی است. مقررات دادرسی افتراقی اطفال در فصل پنجم از باب دوم قانون آیین دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب ۱۳۷۸ با تاسی از قانون ۱۳۳۸ در رسیدگی به جرایم اطفال شرایطی را به نفع کودکان در نظر گرفته است. با این حال به صرف وجود چند قاعده خاص رسیدگی، نمی توان از وجود دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان بزهکار در ایران سخن گفت. قانون جدید آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ گرچه در موارد متعددی، تکرار مواد قانون مربوط به تشکیل دادگاه اطفال بزهکار است، اما در مجموع دارای ابداعات جدید و رویکرد حقوق بشری می باشد که در صورت تصویب، تغییرات مهمی را در سیستم دادرسی اطفال ایجاد خواهد کرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده ۱
مقدمه ۲
الف) بیان مساله: ۴
ب) اهمیت موضوع و انگیزه انتخاب آن: ۵
پ) اهداف تحقیق: ۵
ت) روش تحقیق: ۶
ث) پیشینه تحقیق: ۶
ج) ساماندهی موضوع : ۷
فصل اول: مفاهیم، سیرتحول تاریخی و احراز مسیولیت کیفری اطفال
۹
گفتار اول: مفاهیم ۱۱
الف– از نظر فقهی ۱۱
ب– از نظر قوانین موضوعه ۱۵
۱) قوانین ماهوی ۱۶
۲) قوانین شکلی ۱۷
گفتار دوم : شناخت مسیولیت کیفری تدریجی ۱۸
الف– مسیولیت کیفری اطفال در فقه امامیه ۱۸
ب– مسیولیت کیفری اطفال در نظام جزایی ایران ۲۱
پ– مسیولیت کیفری اطفال در اسناد بین المللی ۲۴
مبحث دوم: پیشینه دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان معارض قانون ۲۵
گفتار اول: دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان در ادوار گذشته ۲۵
الف– دوران باستان ۲۶
ب– ادیان الهی ۲۷
گفتاردوم: دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان در حقوق کیفری معاصر ۳۰
الف– ایران ۳۰
۱) قانون جزای عرفی ۳۰
۲) قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴ ۳۱
۳) قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار مصوب ۱۳۳۸ ۳۴
۴) قوانین بعد از انقلاب ۳۸
ب– سایر کشورها ۴۰
فصل دوم:رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان در مرحله دادسرا
مبحث اول: نهادهای پیش از دادرسی ۴۶
گفتار اول: نقش پلیس (ضابط دادگستری) ۴۷
الف– نقش پلیس اطفال در تحقیق جرایم اطفال و نوجوانان معارض قانون در حقوق داخلی ۴۹
ب– نقش پلیس اطفال در قانون جدید آیین دادرسی کیفری ۵۱
گفتار دوم: دادسرا و نقش دادستان ۵۳
الف– نقش دادستان ۵۶
ب– ماهیت دادسرای اطفال و نوجوانان ۵۷
پ– حدود صلاحیت دادسرای اطفال و نوجوانان ۵۸
گفتار سوم: نقش بازپرس و تعقیب جرایم در دادرسی ویژه اطفال و نوجوانان معارض قانون ۵۸
الف– قاعده موقعیت داشتن تعقیب ۶۰
ب– جایگزین های تعقیب ۶۳
۱) بایگانی کردن پرونده ۶۳
۲) میانجی گری ۶۴
مبحث دوم: ویژگی های مرحله پیش از دادرسی ۶۸
گفتار اول: تشکیل پرونده شخصیت ۶۸
گفتار دوم: اقدامات جایگزین بازداشت موقت ۷۰
گفتار سوم: لزوم تفکیک پرونده اطفال از بزرگسالان در صورت مشارکت و معاونت آنان ۷۳
فصل سوم:مرحله رسیدگی و صدور حکم و اتخاذ تدابیر ویژه اطفال و نوجوانان معارض قانون
مبحث اول: مرحله رسیدگی ۷۶
گفتار اول: دادگاه های اطفال و نوجوانان ۷۷
الف– دادگاه ویژه اطفال و نوجوانان ۷۸
۱) تشکیلات ۸۱
۲) صلاحیت ۸۸
ب– دادگاه کیفری یک ویژه رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان ۹۲
۱) تشکیلات ۹۴
۲) صلاحیت ۹۶
گفتار دوم: ویژگی های مرحله رسیدگی ۹۸
الف– لزوم احضار توسط ولی یا سرپرست ۹۹
ب– الزامی نمودن حضور وکیل در جرایم سنگین ۱۰۰
پ– اجازه دخالت ولی یا سرپرست قانونی در روند رسیدگی ۱۰۲
ت– سری بودن دادرسی ۱۰۴
ث– سرعت در رسیدگی ۱۰۵
ج– قابل تجدیدنظر بودن احکام ۱۰۶
۱) تجدیدنظر توسط قاضی ۱۰۷
۲) تجدیدنظر توسط افراد ذینفع ۱۰۹
مبحث دوم: مرحله صدور حکم و اتخاذ تدابیر ویژه اطفال و نوجوانان معارض قانون ۱۱۰
گفتار اول: نحوه صدور حکم ۱۱۰
الف– واکنش متناسب با اوضاع و احوال حاکم بر جرم ۱۱۲
ب– واکنش متناسب با سنگینی جرم ۱۱۳
پ– واکنش متناسب با منافع طفل و نیاز جامعه ۱۱۵
گفتار دوم : اتخاذ تدابیر ویژه ی اطفال و نوجوانان معارض قانون ۱۱۸
الف– انواع تدابیر ۱۱۹
۱) سپردن طفل به والدین، سرپرست قانونی یا موسسات خصوصی و اجتماعی ۱۱۹
۲) قرار آزادی توام با مراقبت و راهنمایی ۱۲۱
۳)جبران ضرر و زیان ناشی از جرم ۱۲۳
۵) تنبیه بدنی و شلاق ۱۲۷
۶) نگهداری در کانون اصلاح و تربیت ۱۲۸
ب– آثار تدابیر ۱۳۱
مبحث سوم: پیش بینی تاسیس نهادهاى خاص در قوانین جدید ۱۳۳
گفتار اول: نهادهاى قضایى ۱۳۳
الف– دادسرای ویژه اطفال ۱۳۴
ب– دادگاه خاص اطفال و نوجوانان ۱۳۵
پ– دادگاه تجدیدنظر اختصاص یافته ۱۳۷
گفتار دوم: نهادهاى غیرقضایى ۱۳۷
الف– نهاد مددکارى اجتماعى ۱۳۸
ب – پلیس ویژه اطفال و نوجوانان ۱۳۹
نتیجه گیری و پیشنهادها : ۱۴۰
فهرست منابع و مآخذ: ۱۴۶
کلیدواژه ها
- اطفال
- دادرسی افتراقی
- بلوغ
- مسیولیت کیفری.
- حمایت حقوقی از کودکان
- آیین دادرسی کیفری
- حقوق کودکان
- جرم شناسی اختصاصی
- بلوغ
- دادرسی عادلانه
- رسیدگی کیفری
- مسیولیت(حقوقی)