بررسی دفاع مشروع از جان در ایران و اسناد بین المللی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی دفاع مشروع از جان در ایران و اسناد بین المللی
عنوانبررسی دفاع مشروع از جان در ایران و اسناد بین المللی
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوآسو آریا
استاد راهنمامحمداسماعیل افراسیابی
استاد مشاورفرید محسنی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۲
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



بررسی دفاع مشروع از جان در ایران و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط آسو آریا، با راهنمایی محمداسماعیل افراسیابی و با مشاوره فرید محسنی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

موضوع دفاع مشروع از جان که از جمله مباحث مهم حقوق جزای عمومی است که از دیر باز نزد اقوام و ملل مختلف مثل بابلی ها، یونانی ها، رومی ها، هندی ها و ادیان مختلف تا به امروز وجود داشته است و همراه با گذشت زمان به تدریج تحول و تکامل یافته و دامنه ی آن گسترش پیدا کرده است. در حقوق جزای اسلام نیز مساله دفاع مشروع، با این که از اهمیت خاصی برخوردار است، بطور پراکنده و تحت عناوین ومباحث گوناگون فقهی مورد بحث و گفتگو قرار گرفته است و فقهای اسلامی با عبارات و تعبیرات مختلف و اغلب فشرده از آن سخن گفته اند. دفاع مشروع از جان از جمله جهاتی است که قانونگذار صراحتا مطابق مواد ۶۱، ۶۲، ۶۲۵ تا ۶۲۹ قانون مجازات اسلامی و هم چنین مواد ۱۵۵و۱۵۶ اجازه آن عمل انسانی را داده و وصف مجرمانه را از آن زدوده است. یعنی کسی که مورد تهاجم ناروا و نامشروع قرار گرفته است مطابق قواعد و مقررات قانونی باید از خود دفاع کند. مهمترین سند بین المللی هم که دفاع مشروع از جان را به مثابه حق طبیعی و ذاتی کشورها شناخته منشور ملل متحد و بویژه ماده ی ۵۱ آن است. به موجب این ماده است که در صورت وقوع حمله ی مسلحانه علیه ی هر عضوی از اعضای سازمان ملل متحد، تا زمانی که شورای امنیت اقدامات مربوط به حفظ صلح و امنیت بین المللی را به عمل آورد، حق دفاع انفرادی یا دسته جمعی برای کشور مورد تهاجم و تجاوز وجود دارد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بیان مساله ۳

اهداف تحقیق ۵

سوالات پژوهش ۵

فرضیات تحقیق ۶

پیشینه پژوهش ۶

مشکلات تحقیق ۷

ساماندهی موضوع ۷

بخش اول: کلی––ات تحقیق ۹

فصل اول: مفاهیم، مبانی تاریخی و حقوقی دفاع مشروع ۱۰

مبحث اول: مفهوم دفاع مشروع ۱۰

گفتار اول: دفاع مشروع ۱۰

مبحث دوم: مبانی تاریخی دفاع مشروع از جان ۲۱

مبحث سوم: مبانی حقوقی دفاع مشروع از جان ۲۵

فصل دوم: تحولات تاریخی دفاع مشروع از جان و سابقه ی تقنینی آن در نظام حقوقی ایران ۳۲

مبحث اول: تحولات تاریخی دفاع مشروع از جان در قوانین قدیم، جدید و فلسفه اسلامی ۳۳

گفتار اول: تحولات تاریخی دفاع مشروع از جان در قوانین قدیم ۳۳

گفتار دوم: تحولات تاریخی دفاع مشروع از جان در قوانین جدید ۳۴

گفتار سوم: تحولات تاریخی دفاع مشروع از جان در ادیان آسمانی ۳۵

مبحث دوم: سابقه تقنینی دفاع مشروع از جان در حقوق ایران ۳۸

گفتار اول: سابقه ی تقنینی دفاع مشروع از نفس و جان قبل از انقلاب ۳۸

گفتار دوم: تحولات قانونی دفاع مشروع از جان بعد از انقلاب اسلامی ۴۱

بخش دوم: شرایط و کیفیات دفاع مشروع از جان در نظام حقوقی ایران و اسناد بین الملی ۴۹

فصل اول: شرایط و کیفیات دفاع مشروع از جان در نظام حقوقی ایران ۵۱

مبحث اول: شریط دفاع مشروع از جان ۵۱

گفتار اول: شرایط حمله ۵۱

گفتار دوم: شرایط دفاع از جان و نفس ۵۵

مبحث دوم: موضوع مورد تعرض ۵۹

گفتار اول: تعرض به نفس، عرض، ناموس و آزادی تن خود ۵۹

گفتار دوم: تعرض به نفس و جان تن دیگری ۷۱

مبحث سوم: شرایط و کیفیات تعرض ۷۱

گفتار اول: تعرض بایستی متوجه نفس باشد ۷۲

گفتار دوم: متعرض باید انسان باشد ۷۳

گفتار سوم: تعرض باید جنبهی فعلیت داشته و یا قریب الوقوع باشد ۷۴

گفتار چهارم: تعرض بایستی واقعیت داشته باشد ۷۷

گفتار پنجم: تعرض بایستی مجرمانه باشد ۷۸

مبحث چهارم: شرایط و کیفیات دفاع از جان ۸۱

گفتار اول: عدم امکان توسل به قوای دولتی ۸۱

گفتار دوم: دفاع بایستی علیه جان مباشر تعرض اعمال گردد ۸۲

گفتار سوم: ضرورت دفاع از جان بایستی موجود باشد ۸۲

گفتار چهارم: دفاع از جان بایستی با خطر و تجاوز متناسب باشد ۸۴

فصل دوم: دفاع مشروع از جان دراسناد بین المللی ۸۵

مبحث اول: دفاع مشروع از جان در حقوق بین الملل ۸۵

گفتار اول: دفاع مشروع تا سال ۱۹۱۹ ۸۵

گفتار دوم: دفاع مشروع از سال ۱۹۱۹ تا سال ۱۹۴۵ ۸۷

گفتار سوم: دفاع مشروع بعد از سال ۱۹۴۵ ۹۰

گفتار چهارم: انواع دفاع مشروع از جان در حقوق بین الملل ۱۰۰

مبحث دوم: منشور ملل متحد و دفاع مشروع از جان ۱۱۴

گفتار اول: تصویب ماده

منشور ملل متحد ۱۱۵

گفتار دوم: تجزیه و تحلیل ماده

منشور ملل متحد ۱۱۷

گفتار سوم: ماده

منشور ملل و عرف حقوق بین الملل ۱۲۱

گفتار چهارم: دفاع مشروع قبل از وقوع تجاوز ۱۲۸

نتیجه گیری ۱۳۷

منابع و ماخذ ۱۵۱

فهرست منابع فارسی ۱۵۱

فهرست منابع فرانسوی ۱۵۴

فهرست منابع انگلیسی ۱۵۴

کلیدواژه ها

  • دفاع
  • مشروع
  • دفاع مشروع
  • فقه
  • منشور ملل متحد
  • نفس (فلسفه)
  • نظام حقوقی
  • ایران
  • حمله و تهدید