بررسی راهکارهای عملی و نظری در پیشگیری از تورم کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی راهکارهای عملی و نظری در پیشگیری از تورم کیفری
عنوانبررسی راهکارهای عملی و نظری در پیشگیری از تورم کیفری
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجومجید پاشاوند
استاد راهنماحسین غلامی
استاد مشاوررجب گلدوست جویباری
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۱
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



بررسی راهکارهای عملی و نظری در پیشگیری از تورم کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط مجید پاشاوند، با راهنمایی حسین غلامی و با مشاوره رجب گلدوست جویباری در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

درعصر حاضر و به دنبال توسعه جوامع در سایه تغییر وتحولات دایم در ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی وفرهنگی، قانونگذاران کشورها را اغلب با نوعی افراط گرایی در وضع قوانین کیفری واستفاده حداکثری از کارکرد سرکوبگرانه حقوق جزا واداشته، تا جایی که این عوامل حقوق کیفری را با پدیده ای بنام تورم کیفری؛ ناشی از افزایش بی رویه رفتارهای جرم انگاری شده به عنوان عمل مجرمانه وتوسعه قلمرو حقوق کیفری مواجه ساخته است.این تورم کیفری به دنبال خود نتایج سوء وناکارآمدی در عرصه سیاست جنایی کشورها بدنبال داشته، لذا لزوم مقابله با این پدیده به دنبال احترام به انسان و ارزشهایی چون آزادی، استقلال، خودمختاری وحق بر متفاوت بودن او از یک طرف وتاکید بر نقش حداقلی دولت در استفاده از ابزار حقوق جزا به عنوان آخرین راهکار از طرف دیگر باعث گردیده که کشورها با مطالعات وبررسی های گسترده وبهره گیری از دیدگاه ها، نظریات ویافته های جرم شناختی وحقوق کیفری درصدد ارایه راهکارهایی در مقابله با بحران تورم کیفری برآیندلذا آنچه بطورمعمول از این مطالعات بدست می آید اینکه تمامی سیستم های کیفری اغلب دردو زمینه نظری وعملی به مقابله با تورم کیفری می پردازند؛ یعنی در زمینه راهکارهای نظری با دخالت در تمام مراحل فرایند کیفری یعنی در مرحله پیش جنایی با استفاده از ابزارهای پیشگیری، از طریق ایجاد مدلهای جایگزین مقدم بر مداخله کیفری و در مرحله بعد، از طریق تضییق قلمرو مداخله کیفری بترتیب؛ در مرحله جرم انگاری از طریق بازگشت به اصول بنیادین حقوق کیفری وابزار جرم زدایی، درمرحله پاسخ دهی ورسیدگیهای کیفری از طریق کیفرزدایی وقضازدایی واتخاذ سیاست جنایی مشارکتی بهره برد ومتعاقبا در زمینه عملی نیز در مرحله وضع قوانین کیفری(سیاستهای تقنینی)با اطلاع رسانی و آشنایی و افزایش سطح آگاهیهای نمایندگان مجلس(بخصوص درکشورایران)با بحران های ناشی از تورم کیفری در جهت لزوم دقت وتمرکز بر مولفه های تورم زدا در طرح های پیشنهادی به مجالس قانونگذاری و در مرحله رسیدگیهای قضایی محاکم دادگستری در فرایند تعقیب وتحقیق با جرح وتعدیل وبرخورد محتاطانه در صدور قراربازداشت موقت، وبهره گیری از جایگزینهای کیفری حبس مانند جزای نقدی، کارهای عام المنفعه، محرومیتهای شغلی وحقوقی، نظام های مختلف اجرای مجازات حبس، نهاد تعلیق، آزادی مشروط وعفو می توان گام های موثری در جهت پیشگیری از معضل تورم کیفری که امروزه دامنگیر اکثر نظام های کیفری جهان بخصوص در ایران است برداشت.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

مقدمه ۱


بخش نخست: راهکارهای نظری درپیشگیری از تورم کیفری

فصل اول: کلیات ۹

مبحث اول:مفهوم، علل ونتایج تورم کیفری ۹

گفتاراول:مفهوم تورم کیفری ۹

گفتار دوم:علل تورم کیفری ۱۰

الف–تبعیت از اهداف سنتی مجازاتهای ۱۰

ب– توسل به جرم انگاریهای غیرضرور ۱۲

ج– تصویب قوانین کیفری مقطعی ۱۳

د– تعدد وتکثر مراجع قانونگذاری ۱۴

و– عدم تفکیک میان جرم وانحراف ۱۶

ه– بی توجهی به اصول ومبانی جرم انگاری ۱۷

۱–گستره محدوده مبانی جرم انگاری در نظریه های جرم شناسی ۱۸

۲– تبیین مفهوم جرم انگاری ۲۵

۳– اصول حاکم برفرایند جرم انگاری ۲۵

ی– پیشرفتهای صنعتی وعلمی ۳۶

گفتار سوم:نتایج وپیامدهای تورم کیفری ۳۸

الف– بی توجهی به ارزشهای اساسی جامعه ۳۸

ب– ایجاد حقوق جزای استثنایی وفنی ۴۰

ج– تاثیر برروند دادرسی ۴۱

د– پدیده برچسب زنی ۴۱

فصل دوم: راهکارهای پیشگیری از تورم کیفری ۴۵

مبحث اول: پیشگیری از تورم کیفری از طریق ایجاد مدل جایگزین مقدم بر مداخله جزایی ۴۶

گفتار اول: انواع روشهای پیشگیری ۴۶

گفتار دوم: پیشگیری مبتنی بر وضعیت پیش جنایی نظریه های مربوط به واقعه مجرمانه ۴۸

گفتارسوم:پیشگیری مبتنی بر اجتماع ونهادهای آن نظریه های مربوط به رویکرد اجتماعی ۵۱

الف: نظریه رشد اجتماعی ۵۲

مبحث دوم: پیشگیری از تورم کیفری از طریق تضییق قلمرو مداخله کیفری ۵۵

گفتار اول:تضییق قلمرو مداخله کیفری در مرحله جرم انگاری ۵۶

الف:بازگشت به اصول بنیادین حقوق کیفری ۵۷

ب:جرم زدایی ۵۹

۱– مفهوم جرم زدایی ۵۹

۲– انواع جرم زدایی ۶۱

۳– ضرورت جرم زدایی ۶۳

۴– موانع جرم زدایی ۶۶

گفتار دوم: تضییق قلمرو مداخله کیفری در مرحله پاسخ دهی ۶۹

الف:کیفر زدایی ۷۰

۱– مفهوم و انواع کیفرزدایی ۷۰

۲–کیفرزدایی از طریق اولویت دادن به قایم مقامهای کیفری ۷۲

۳– حبس زدایی وجایگزینی کیفرهای اجتماع محور ۷۳

۴– چالش های فراروی کیفرهای اجتماع محور ۸۶

گفتار سوم: تضییق قلمرو مداخله کیفری در مرحله رسیدگی واجرای احکام جزایی ۹۴

الف: قضازدایی کیفری ۹۵

۱– معنا ومفهوم قضازدایی ۹۵

۲– قضازدایی ازطریق مشارکت مردم درفرایند کیفری ۹۶


بخش دوم: راهکارهای عملی در پیشگیری از تورم کیفری

فصل اول:تورم زدایی درمرحله وضع قوانین و رسیدگیهای قضایی ۱۰۸

مبحث اول: تورم زدایی در مرحله وضع قوانین کیفری ۱۰۸

گفتار اول:مولفه های تورم زدا در فرایند وضع قوانین کیفری ۱۰۹

مبحث دوم:تورم زدایی در مرحله رسیدگی های قضایی ۱۱۱

گفتار اول:تورم زدایی درمرحله تحقیقات مقدماتی، رسیدگی وصدورحکم ۱۱۱

الف:جرح وتعدیل درصدورقراربازداشت موقت ۱۱۲

۱– ماهیت،تعریف بازداشت موقت ۱۱۳

۲– محاسن ومعایب بازداشت موقت ۱۱۳

۳– علل افزایش بازداشت موقت ۱۱۴

۴– موارد تعدیل و اجتناب از بازداشت موقت ۱۱۶

ب:جزای نقدی بعنوان جایگزین حبس ۱۱۷

۱– ماهیت،انواع جزای نقدی ۱۱۷

۲– محاسن ومعایب جزای نقدی ۱۱۸

۳– روزهای جزای نقدی (جریمه روزانه) ۱۲۰

ج:اشتغال به کارهای عام المنفعه به عنوان جایگزین حبس ۱۲۱

۱– ماهیت اشتغال به کارهای عام المنفعه ۱۲۳

۲– محاسن ومعایب اشتغال به کارهای عام المنفعه ۱۲۴

۳– اشتغال به کارهای عام المنفعه درنظام حقوقی انگلستان ۱۲۵

د:محرومیتهای شغلی وحقوقی بعنوان جایگزین کیفرحبس ۱۲۷

۱– ممنوعیت شغلی ۱۲۷

۲– اقامت یا منع اقامت اجباری در نقطه یا محل معین ۱۳۱

۳– محرومیت از حقوق اجتماعی ۱۳۴

گفتاردوم: تورم زدایی درمرحله اجرای مجازات ۱۳۷

الف:رژیمهای مختلف اجرای مجازات حبس ۱۳۷

ب:جرح وتعدیل دراجرای مجازات حبس ۱۴۶

۱– تعلیق ۱۴۷

۲– آزادی مشروط ۱۵۱

۳– عفو ۱۵۳

نتیجه گیری ۱۵۹

پیشنهادات ۱۶۲

فهرست منابع وماخذ ۱۶۳

کلیدواژه ها

  • پیشگیری
  • جرم زدایی
  • بحران
  • عدالت کیفری
  • سیاست جنایی
  • عدالت ترمیمی
  • رسیدگی کیفری
  • جرم انگاری
  • تورم کیفری