بررسی سقط جنین در حقوق کیفری ایران و فقه شافعی

عنوان	بررسی سقط جنین در حقوق کیفری ایران و فقه شافعی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	علی محمدی آقباش
استاد راهنما	غلامرضا عبدلی
استاد مشاور	محمود شریعتمدار طهرانی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود

بررسی سقط جنین در حقوق کیفری ایران و فقه شافعی عنوان پایان نامه ای است که توسط علی محمدی آقباش، با راهنمایی غلامرضا عبدلی و با مشاوره محمود شریعتمدار طهرانی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود دفاع گردید.

چکیده

جرم سقط جنین از جمله جرایم مخصوص زنان می باشد. نخستین حقی که در قرآن کریم برای انسان مطرح شده است، حق حیات و زندگی است. در نگاه قرآن، نابودی حق حیات به ناحق، برابر است با نابودی همه جامعه. من قتل نفسا بغیر نفس او فساد فی الارض فکانما قتل الناس جمیعا هرکس دیگری را جز برای قصاص یا مبارزه یا فسادگری بکشد، گویی همه مردم را کشته است. مساله سقط جنین همواره نزد دانشمندان حقوق جزا به عنوان یکی از موضوع های اساسی حقوق کیفری مطرح بوده و از جمله مسایلی است که محصول تحولات علمی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی است و ارتباط تنگاتنگی با حقوق بشر، حقوق آزادی زنان، منافع دولتها و مصالح جامع بشری دارد. از منظر حقوق اسلامی، حفظ جان کودک جنینی مانند حفظ جان سایر افراد لازم و واجب است و قتل کودک جنینی جز در موارد استثنایی ممنوع و حرام می باشد. در حقوق اسلام ، برای متعرضین و پایمال کنندگان حق حیات کودک جنینی مجازات سنگینی پیش بینی و تدوین شده است و لذا همواره این سوال مطرح بود که آیا سقط جنین ممنوع است یا مجاز؟ در این تحقیق ضمن بررسی جنبه های اخلاقی، روانی سقط جنین و بررسی آن در غیر اسلام به بررسی فقهی و حقوقی اش پرداخته شده است

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

چکیده

فصل اول: کلیات

مقدمه ۲

بیان مسیله ۴

اهمیت و ضرورت تحقیق ۴

اهداف تحقیق ۴

سوالات و فرضیه تحقیق ۵

بخش اول : تعریف مفاهیم ۶

۱–۱–۱– مفهوم سقط در لغت ۶

۱–۱–۲– مفهوم سقط در اصطلاح ۶

۱–۱–۳– مفهوم جنین در لغت ۷

۱–۱–۴– مفهوم جنین در اصطلاح ۸

۱–۱–۵– سقط جنین در اصطلاح پزشکی ۸

بخش دوم : فقه ۹

۱–۲–۱– فقه در لغت ۹

۱–۲–۲– فقه در فرهنگ قرآنی ۹

۱–۲–۳– فقه در اصطلاح فقها ۹

۱–۲–۴– تعریف سقط جنین در فقه ۱۰

۱–۲–۵– تعریف سنت ۱۱

۱–۲–۶– پیدایش اهل سنت ۱۲

۱–۲–۷– مذهب شافعی ۱۲

فصل دوم : تاریخچه سقط جنین

بخش اول : سقط جنین در اقوام ۱۵

۲–۱–۱– سقط جنین در میان اقوام قدیم ۱۵

۲–۱–۲– سقط جنین در ایران قدیم ۱۶

۲–۱–۳– سقط جنین در ایران قبل انقلاب ۱۶

بخش دوم: سقط جنین در ادیان ۱۶

۲–۲–۱– سقط جنین در اسلام ۱۶

۲–۲–۱–۱– سقط جنین در قرآن کریم ۱۶

۲–۲–۱–۲– سقط جنین در فقه امامیه ۲۰

۲–۲–۱–۳– سقط جنین از دیدگاه اهل سنت ۲۸

۲–۲–۲– سقط جنین در یهودیت ۳۲

۲–۲–۲–۱– سقط جنین ناخواسته ۳۲

۲–۲–۲–۲– سقط جنین عمدی ۳۳

۲–۲–۲–۳– سقط جنین در صورت وجود خطر برای مادر ۳۳

۲–۲–۲–۴– بارداری ناشی از زنا و سقط جنین ۳۴

۲–۲–۲–۵– معلولیت جنین ۳۵

۲–۲–۲–۶– سقط جنین در بین یهودیان ایران ۳۵

۲–۲–۳– سقط جنین در مسیحیت ۳۵

۲–۲–۴– سقط جنین در آیین زرتشت ۳۷

فصل سوم: سقط جنین

بخش اول– سقط جنین طبیعی ۳۹

بخش دوم– سقط جنین غیر طبیعی ۴۰

۳–۲–۱– سقط جنین ارادی ۴۰

۳–۲–۲– سقط جنین طبی ۴۰

۳–۲–۳ – سقط جنین جنایی ۴۰

بخش سوم– ارکان لازم و عوامل ایجاد کننده سقط جنین ۴۱

۳–۳–۱– عنصر مادی ۴۱

۳–۳–۲ – عنصر روانی ۴۳

۳–۳–۳– عوامل فردی ۴۴

۳–۳–۴– عوامل اجتماعی ۴۵

بخش چهارم: جنبه های اخلاقی سقط جنین ۴۵

۳–۴–۱– قداست، حرمت و کرامت انسانی ۴۵

۳–۴–۲– مفهوم تقدس حیات ۴۶

۳–۴–۳– سقط جنین از منظر اخلاق ۴۷

۳–۴–۴– علت خلاف مذهب و اخلاق بودن سقط جنین ۴۹

بخش پنجم– جنبه های روانی در مورد سقط جنین ۵۰

۳–۵–۱– سقط جنین و اختلالات روان شناختی قبل از سقط ۵۰

۳–۵–۲– سقط جنین و اختلالات روان شناختی بعد از سقط ۵۱

۳–۵–۲–۱ شرم و احساس گناه ۵۲

۳–۵–۲–۲– توسل به دروغ یا کتمان واقعیت ۵۲

۳–۵–۲–۳ سرد مزاجی ۵۲

۳–۵–۲–۴ پرخاشگری و بدخلقی ۵۲

۳–۵–۳– تشخیص قبل از زایمان بیماریها و نواقص از نظر اخلاقی ۵۳

بخش ششم : نظریه های چهارگانه پیرامون سقط جنین ۵۴

۳–۶–۱– دیدگاه محافظه کارانه ۵۵

۳–۶–۲– دیدگاه آزادی خواهانه ۵۷

۳–۶–۳– دیدگاه میانه رو ۶۱

۳–۶–۴– دیدگاه زن گرایانه(فمینیستی) ۶۵

فصل چهارم: سقط جنین در فقه شافعی

بخش اول– سقط جنین در فقه شافعی ۶۸

۴–۱–۱– سقط جنین از دیدگاه فقه شافعی ۶۸

۴–۱–۱–۱– بررسی سقط جنین قبل از چهار ماهگی ۶۸

۴–۱–۱–۲– سقط جنین پس از چهار ماهگی ۷۰

۴–۱–۲– حکم سقط جنین قبل از دمیده شدن روح ۷۱

۴–۱–۲–۱– قایلین حرمت سقط جنین قبل از دمیده شدن روح ۷۱

۴–۱–۲–۲– استدلالات قایلین حرمت سقط جنین ۷۱

۴–۱–۲–۳– قایلین جواز سقط قبل از دمیدن روح ۷۳

۴–۱–۲–۴– حکم سقط جنین بعد از دمیدن روح ۷۵

بخش دوم – بررسی و نقد ادله موافقان سقط جنین ۷۵

۴–۲–۱– حقوق آزادی زن ۷۵

۴–۲–۲– حفظ جان مادر ۷۶

۴–۲–۲–۱– نظر فقهای امامیه در مورد سقط جنین عقب مانده ۷۶

۴–۲–۲–۱–۱– نظر فقهای اهل سنت در مورد سقط جنین عقب مانده قبل از ولوج روح ۷۶

۴–۲–۲–۱–۲– نظر فقهای در مورد سقط جنین عقب مانده بعد از ولوج روح ۷۷

۴–۲–۲–۲– حکم کتاب(قرآن) در مورد سقط جنین عقب مانده ۷۷

۴–۲–۲–۳– حکم عقل در مورد سقط جنین عقب مانده ۷۸

۴–۲–۳– حفظ سلامت جسمی و روانی ۷۹

۴–۲–۴– علل اقتصادی ۷۹

۴–۲–۵– علل اجتماعی ۷۹

۴–۲–۶– نابهنجاری های جنسیتی ۸۰

بخش سوم – مجازات و دیه سقط جنین در قانون مجازات اسلامی ۸۰

۴–۳–۱– سقط جنین توسط مادر ۸۱

۴–۳–۲– سقط جنین به واسطه دادن ادویه یا وسایل دیگر ۸۲

۴–۳–۳– دلالت زن حامله به استعمال ادویه یا سایر وسایل ۸۲

۴–۳–۴– سقط جنین توسط طبیب، ماما داروفروش ۸۲

۴–۳–۵–سقط جنین بواسطه ضرب یا اذیت و آزار زن حامله ۸۲

۴–۳–۵–۱– موافقین با قصاص ۸۳

۴–۳–۵–۲– مخالفین با قصاص ۸۳

۴–۳–۶– سقط جنین در ماده واحده قانون سقط درمانی مصوب ۱۳۸۴ ۸۵

بخش چهارم – اسناد بین المللی حقوق بشر و مساله سقط جنین ۸۵

۴–۴–۱– منشور ملل متحد ۸۵

۴–۴–۲– اعلامیه جهانی حقوق بشر ۸۶

۴–۴–۳– میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۸۷

۴–۴–۴– کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۸۷

بخش پنجم – بررسی داده های آماری ۸۷

نتیجه گیری ۸۹

پیشنهادات ۹۱

منابع و ماخذ ۹۲

کلیدواژه ها

• جرایم زنان
• حقوق جزا
• شافعی
• فقه
• سقط جنین
• ولوج روح
• عقب ماندگی
• جرم
• مجازات
• فقه شافعی
• ایران
• جرم
• حقوق زنان
• سقط جنین