بررسی شرایط و آثار ازکارافتادگی در نظام تامین اجتماعی ایران و اسناد بین المللی

عنوان	بررسی شرایط و آثار ازکارافتادگی در نظام تامین اجتماعی ایران و اسناد بین المللی
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	ابراهیم چاویده
استاد راهنما	محمدرضا مجتهدی
استاد مشاور	ابراهیم شعاریان ستاری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۹
دانشگاه	دانشگاه تبریز

بررسی شرایط و آثار ازکارافتادگی در نظام تامین اجتماعی ایران و اسناد بین المللی عنوان پایان نامه ای است که توسط ابراهیم چاویده، با راهنمایی محمدرضا مجتهدی و با مشاوره ابراهیم شعاریان ستاری در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.

چکیده

یکی از مخاطراتی که انسان در زندگی اجتماعی خود با آن روبرو است مخاطره ازکارافتادگی است ازکارافتادگی به حالت و وضعیت فردی اطلاق می گردد که توانایی کار و فعالیت خود را به طور کلی یا جزیی از دست بدهد . این حالت گاهی در نتیجه حادثه و گاهی ناشی از یک بیماری است. ازکارافتادگی یکی از مخاطرات مهم مورد توجه سازمان بین المللی کار است که برای مقابله با آن تاکید کرده است .این پژوهش در سه بخش انجام شده است : در بخش اول ، ابتدا به ذکر کلیاتی در رابطه با تامین اجتماعی و مفاهیم آن ، انواع مخاطرات اجتماعی و شیوه های مقابله با آن ، راهبردهای نظام تامین اجتماعی برای مقابله با مخاطرات و بیمه و ازکارافتادگی پرداخته شده است . سپس تاریخچه تامین اجتماعی و حمایت در برابر ازکارافتادگی بررسی شده و اینکه حمایت در برابر ازکارافتادگی بعد از وقوع انقلاب صنعتی ابتدا در کشور های آلمان ، انگلستان و سپس آمریکا شروع شده است و کمی دیرتر از آن در ایران هم این حمایت صورت گرفته است . همچنین ازکارافتادگی در قانون اساسی ایران و اسناد بین المللی مربوطه بررسی شده است و ملاحظه شد که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقررات مترقیانه ای درباره تامین اجتماعی و ازکارافتادگی دارد . در بخش دوم به بررسی انواع ازکارافتادگی و شرایط برخورداری از آن، مشمولین ازکارافتادگی و علل آن در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران پرداخته شده است و به این نتیجه ختم شده است که قوانین داخلی در بسیاری از موارد با اسناد بین المللی هماهنگ است.در بخش سوم راهکارهای مقابله با ازکارافتادگی مانند پیشگیری ازکارافتادگی و حمایت های مقرر در صورت وقوع ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران بررسی شده است و همچنین نهادهایی که در نظام تامین اجتماعی ایران حمایت های مقرر را در صورت وقوع ازکارافتادگی ارایه می دهند مورد بررسی قرار گرفته است.در پایان از مطالب ذکر شده در پژوهش نتیجه گیری به عمل آمده و پیشنهاداتی ارایه شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

مقدمه

۱– بیان مسیله ۱

۲– اهمیت و ضرورت تحقیق ۳

۳– اهداف تحقیق ۴

۴– پیشینه ی تحقیق ۴

۵– روش تحقیق ۵

۶– سازماندهی تحقیق ۵

بخش اول : کلیات

۱–۱– تعاریف ۷

۱–۱–۱– تعاریف تامین اجتماعی ۷

۱–۱–۲– مفاهیم تامین اجتماعی ۹

۱–۱–۲–۱– مفهوم معاوضی (مابه ازایی) تامین اجتماعی ۹

۱–۱–۲–۲– مفهوم توزیعی تامین اجتماعی ۹

۱–۱–۲–۳– مفهوم افقی تامین اجتماعی ۹

۱–۱–۲–۴– مفهوم عمودی تامین اجتماعی ۱۰

۱–۱–۳– مخاطرات و انواع آن ۱۰

۱–۱–۳–۱– مخاطرات شغلی ۱۱

۱–۱–۳–۲– مخاطرات طبیعی (فیزیولوژیک) ۱۱

۱–۱–۳–۳– مخاطرات اقتصادی– اجتماعی ۱۱

۱–۱–۴–شیوه های مقابله با مخاطرات ۱۲

۱–۱–۴–۱– روش های فردی مقابله با مخاطرات ۱۲

۱–۱–۴–۲– روش های جمعی مقابله با مخاطرات ۱۲

۱–۱–۵–راهبردهای نظام تامین اجتماعی برای مقابله با مخاطرات ۱۵

۱–۱–۵–۱– بیمه های اجتماعی ۱۵

۱–۱–۵–۲– مساعدت ها یا کمک های اجتماعی ۱۸

۱–۱–۵–۳– خدمات اجتماعی ۱۹

۱–۱–۶– بیمه در اسلام ۲۰

۱–۱–۷– ازکارافتادگی ۲۳

۱–۲– تاریخچه حمایت در برابر ازکارافتادگی در جهان و ایران ۲۴

۱–۲–۱– تاریخچه حمایت در برابر ازکارافتادگی در جهان ۲۴

۱–۲–۱–۱– آلمان ۲۶

۱–۲–۱–۲– انگلستان ۲۸

۱–۲–۱–۳– آمریکا ۳۱

۱–۲–۲– ازکارافتادگی در اسلام ۳۳

۱–۲–۳– تاریخچه حمایت در برابر ازکارافتادگی در ایران ۳۶

۱–۲–۳–۱– ازکارافتادگی در دوران صفویه و قاجاریه ۳۷

۱–۲–۳–۲– صندوق احتیاط وزارت طرق و شوارع ۳۹

۱–۲–۳–۳– قانون متمم بودجه سال ۱۳۱۱ ۴۰

۱–۲–۳–۴– نظامنامه کارخانه ها و موسسات صنعتی ۴۱

۱–۲–۳–۵– شرکت سهامی بیمه ایران ۴۲

۱–۲–۳–۶– آیین نامه صندوق احتیاط وزارت راه ۴۲

۱–۲–۳–۷– قانون بیمه کارگران سال ۱۳۲۲ ۴۳

۱–۲–۳–۸– قانون کار مصوب سال ۱۳۲۵ و اصلاحات آن در سال ۱۳۲۸ ۴۵

۱–۲–۳–۹– قانون بیمه های اجتماعی کارگران مصوب سال ۱۳۳۱ و اصلاحات آن در سال های ۱۳۳۴ و ۱۳۳۹ ۴۷

۱–۲–۳–۱۰– قانون تامین اجتماعی مصوب سال ۱۳۵۴ ۴۹

۱–۲–۳–۱۱– قانون کار مصوب سال ۱۳۶۹ ۵۱

۱–۲–۳–۱۲– قانون ساختار نظام جامع رفاه و تامین اجتماعی مصوب ۱۳۸۳ ۵۱

۱–۳– ازکارافتادگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اسناد بین المللی ۵۳

۱–۳–۱– ازکارافتادگی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۵۳

۱–۳–۲– ازکارافتادگی در اسناد بین المللی ۵۵

۱–۳–۲–۱– منشور آتلانتیک ۵۵

۱–۳–۲–۲– اعلامیه فیلادلفیا ۵۵

۱–۳–۲–۳– منشور ملل متحد ۵۶

۱–۳–۲–۴– اعلامیه جهانی حقوق بشر ۵۶

۱–۳–۲–۵– میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ۵۸

۱–۳–۲–۶– اساس نامه و مصوبات سازمان بین المللی کار ۵۸

بخش دوم : انواع ازکارافتادگی، شرایط، مشمولین و مراجع تشخیص آن

۲–۱– انواع ازکارافتادگی و شرایط آن در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۶۲

۲–۱–۱–انواع ازکارافتادگی ۶۲

۲–۱–۱–۱– انواع ازکارافتادگی از نظر کاهش قدرت کار بیمه شده ۶۲

۲–۱–۱–۲–انواع ازکارافتادگی از نظر منشاء ایجاد آن ۶۳

۲–۱–۱–۳– انواع ازکارافتادگی بر حسب مدت آن ۶۵

۲–۱–۱–۴– انواع ازکارافتادگی بر حسب اجتماع شرایط و یا عدم آن ۶۶

۲–۱–۱–۵– سایر انواع ازکارافتادگی ۶۷

۲–۱–۲– شرایط ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۶۸

۲–۱–۲–۱–شرایط ازکارافتادگی در اسناد بین المللی ۶۸

۲–۱–۲–۲–شرایط ازکارافتادگی در نظام تامین اجتماعی ایران ۶۹

۲–۲– مشمولین ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۷۱

۲–۲–۱–مشمولین ازکارافتادگی از منظر اسناد بین المللی ۷۲

۲–۲–۱–۱– مقاوله نامه شماره

مصوب سال ۱۹۵۲ ۷۲

۲–۲–۱–۲– مقاوله نامه شماره

مصوب سال ۱۹۶۷ ۷۲

۲–۲–۱–۳– توصیه نامه شماره ۱۳۱ ۷۳

۲–۲–۲– مشمولین ازکارافتادگی از منظر نظام تامین اجتماعی ایران ۷۳

۲–۲–۲–۱– بیمه شدگان اجباری ۷۳

۲–۲–۲–۲– بیمه شدگان اختیاری به معنای عام ۷۶

۲–۲–۲–۳– بیمه شدگان تبعی ۷۷

۲–۳– علل ازکارافتادگی و مراجع تشخیص آن ۷۸

۲–۳–۱– علل ازکارافتادگی ۷۹

۲–۳–۱–۱– بیماری ۸۰

۲–۳–۱–۲–حوادث ناشی از کار ۸۲

۲–۳–۱–۳– حوادث غیر ناشی از کار ۸۴

۲–۳–۱–۴–تقصیر کارگر ۸۵

۲–۳–۲–مراجع تشخیص ازکارافتادگی ۸۶

۲–۳–۲–۱– کمیسیون پزشکی بدوی ۸۷

۲–۳–۲–۲– کمیسیون پزشکی تجدیدنظر ۸۸

بخش سوم : راهکارهای مقابله و آثار ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران

۳–۱–راهکارهای پیش بینی شده برای پیشگیری از مخاطره ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ۹۱

۳–۱–۱– پیشگیری در اسناد بین المللی ۹۴

۳–۱–۱–۱– پیشگیری در مصوبات سازمان بین المللی کار ۹۵

۳–۱–۱–۲– اتحادیه بین المللی تامین اجتماعی (ایسا) و پیشگیری ۹۶

۳–۱–۲– پیشگیری در نظام تامین اجتماعی ایران ۹۷

۳–۱–۲–۱– امکان رجوع سازمان تامین اجتماعی به کارفرما ۹۷

۳–۱–۲–۲– معاینات قبل از استخدام و معاینات دوره ای ۹۸

۳–۱–۲–۳– حق بیمه مبتنی بر خطر ۹۸

۳–۱–۲–۴– مقررات قانون کار ۹۹

۳–۲– آثار ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۱۰۲

۳–۲–۱– خدمات درمانی و توان بخشی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۱۰۲

۳–۲–۱–۱–خدمات درمانی و توان بخشی در اسناد بین المللی ۱۰۳

۳–۲–۱–۲–خدمات درمانی و توان بخشی درنظام تامین اجتماعی ایران ۱۰۶

۳–۲–۲– مزایای نقدی کوتاه مدت ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۱۰۸

۳–۲–۲–۱– مزایای نقدی کوتاه مدت ازکارافتادگی در اسناد بین المللی ۱۰۸

۳–۲–۲–۲– مزایای نقدی کوتاه مدت ازکارافتادگی در نظام تامین اجتماعی ایران ۱۱۰

۳–۲–۳– تعهدات بلند مدت ازکارافتادگی در اسناد بین المللی و نظام تامین اجتماعی ایران ۱۱۲

۳–۲–۳–۱– تعهدات بلند مدت ازکارافتادگی در اسناد بین المللی ۱۱۳

۳–۲–۳–۲– تعهدات بلند مدت ازکارافتادگی در نظام تامین اجتماعی ایران ۱۱۴

۳–۲–۴– تعلیق، قطع و تجدیدنظر در مزایای ازکارافتادگی ۱۱۸

۳–۳–نهادهای فعال در زمینه ارایه مزایای ازکارافتادگی و سایر حمایت ها ۱۲۱

۳–۳–۱–نهادهایی که به صورت یک نظام بیمه ای فعالیت دارند ۱۲۲

۳–۳–۱–۱–سازمان تامین اجتماعی ۱۲۲

۳–۳–۱–۲–سازمان بازنشستگی کشوری ۱۲۴

۳–۳–۱–۳– سازمان تامین اجتماعی نیروهای مسلح ۱۲۶

۳–۳–۱–۴– سازمان بیمه خدمات درمانی ۱۲۷

۳–۳–۱–۵–صندوق های بیمه و بازنشستگی مستقل ۱۲۸

۳–۳–۲–نهادهایی که به صورت یک نظام حمایتی فعالیت دارند ۱۳۴

۳–۳–۲–۱–بنیاد جانبازان و مستضعفان انقلاب اسلامی ۱۳۵

۳–۳–۲–۲–کمیته امداد امام خمینی ۱۳۶

۳–۳–۲–۳–بنیاد شهید و امور ایثارگران ۱۳۷

۳–۳–۲–۴–سازمان بهزیستی کشور ۱۳۸

۳–۳–۲–۵–بنیاد پانزده خرداد ۱۴۰

۳–۳–۳– نهادهای امدادی ۱۴۱

۳–۳–۳–۱– جمعیت هلال احمر ۱۴۱

نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۴۴

فهرست منابع ۱۴۹

کلیدواژه ها

• تامین اجتماعی
• سیاست های اجتماعی
• گیرندگان حقوق از کار افتادگی
• واکنش (در مقابل بحران و فاجعه)
• حقوق بین المللی
• مطالعه تطبیقی
• حمایت اجتماعی
• سازمان حمایت کننده
• قانون اساسی
• اسناد بین المللی
• ازکارافتادگی