بررسی فقهی حقوقی هبه میان زوجین
 | |
| عنوان | بررسی فقهی حقوقی هبه میان زوجین |
|---|---|
| رشته | حقوق خانواده |
| دانشجو | محمد شهری کیارودی |
| استاد راهنما | اسدالله امامی |
| استاد مشاور | مهدی منتظرقایم |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۹ |
| دانشگاه | دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری |
بررسی فقهی حقوقی هبه میان زوجین عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد شهری کیارودی، با راهنمایی اسدالله امامی و با مشاوره مهدی منتظرقایم در سال ۱۳۹۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.
چکیده
عقد هبه با وجود اینکه در فقه و قانون مدنی در زمره ی عقود جایز قرار گرفته است اما مواردی چند از جواز رجوع به آن استثنا گردیده اند و دلالت بر لزوم دارند که یکی از این موارد، هبه ی میان خویشاوندان است، اما با این حال قانون گذار با تبعیت از نظر مشهور فقهای امامیه مبنی بر اینکه زوجین، خویشاوند تلقی نمی شوند هبه ی میان زوجین را قابل رجوع دانسته است. م–اده ۸۰۳ ق. م ممنوعیت رجوع به هبه را منحصر در پدر و مادر و اولاد می داند؛ بنابراین ه–دایای زوجین به یکدیگر، که تحت عناوین هبه مورد بررسی واقع می شود در صورت عدم تغییر، عدم معوض بودن و ع–دم خ–روج از ملکی–ت متهب، قابلیت رجوع دارند؛ اگرچه زوجین قبل از علقه ی زوجیت ب–ا یک–دیگر خویش–اوند باشند. این نظر منبعث از نظر مشهور فقها است که رجوع به زوجین را با لحاظ درجه ی کراهت جایز می دانند. برخی از حقوق دانان این حکم را مخالف مصلحت و تحکیم خانواده دانسته اند و خواستار اصلاح قانون در این زمینه شده اند. در عین حال بسیاری از فقها به ویژه متاخرین با ادله ی متقن، رجوع زوجین در هبه را جایز نمی دانند. نظر قانون مدنی در زمینه ی رجوع به هبه میان زوجین، دارای آثاری است که در مورد هدایای نامزدی و هدایایی که زوجین با بقای وصلت بین همدیگر رد و بدل می نمایند نمود عینی و عملی پیدا می کند. به این هدایای رد و بدل شده در دوران زوجیت در اصطلاح فقهی، هبه گفته می شود که البته بر همه ی آن ها عنوان هبه مترتب نمی گردد بلکه تابع مقررات خاصی است. از آنجا که نامزدی صرفا وعده ی ازدواج است قابل برگشت شمرده شدن این اموال به دلیل این بوده است که هدیه هنگام نامزدی مشروط به وقوع عقد بوده است و حال که عقدی صورت نگرفته و جهت عقد از میان رفته است همه چیز به وضعیت نخست بر می گردد و یکی از دلایلی که بحث نامزدی تحت عنوان هبه ی میان زوجین مورد بررسی قرار می گیرد همین مشروط بودن به وقوع ازدواج و شباهت آن با زوجیت در فرض بقا است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
۱– بیان مسیله، اهمیت و نوآوری تحقیق
۲– ضرورت و اهداف تحقیق
۳– سوال های تحقیق
۴– فرضیه های تحقیق
۵– پیشینه ی تحقیق
۶– قلمرو تحقیق
۷– روش تحقیق و شیوه ی جمع آوری اطلاعات
۸– ساختار تحقیق
فصل یکم: مفاهیم و اصطلاحات
مبحث یکم: مفهوم هبه
گفتار یکم: مفهوم لغوی
گفتار دوم: مفهوم اصطلاحی
بند یکم: عقد یا ایقاع بودن هبه
بند دوم: ارکان هبه
گفتار سوم: تفاوت هبه با نهادهای مشابه
بند یکم: مقایسه ی هبه با هدیه
بند دوم: مقایسه ی هبه با جایزه
بند سوم: مقایسه ی هبه با صلح
بند چهارم: مقایسه ی هبه با عاریه
بند پنجم: مقایسه ی هبه با وقف
بند ششم: مقایسه ی هبه با صدقه
بند هفتم: مقایسه ی هبه با نحله
گفتار چهارم: جایگاه و اهمیت هبه در اسلام
بند یکم: جایگاه و اهمیت هبه در قرآن کریم
بند دوم: جایگاه و اهمیت هبه در روایات
گفتار پنجم: اقسام هبه
بند یکم: تقسیم هبه به معوضه و غیر معوضه
بند دوم: هبه های قابل رجوع و غیر قابل رجوع
گفتار ششم: مفهوم رجوع
بند یکم: مفهوم لغوی
بند دوم: مفهوم اصطلاحی
بند سوم: حق یا حکم بودن رجوع
بند چهارم: آثار حقوقی رجوع
گفتار هفتم: مال مورد هبه و مالکیت بر آن
بند یکم: مفهوم مال و مالکیت
بند دوم: رابطه ی بین مال و مالکیت
بند سوم: معیار مال در فقه و حقوق موضوعه
فصل دوم: هبه در دوران نامزدی و آثار آن
مبحث یکم: هبه در دوران نامزدی
گفتار یکم: مفهوم نامزدی
گفتار دوم: مفهوم لغوی و اصطلاحی
گفتار سوم: ماهیت حقوقی نامزدی
مبحث دوم: آثار هبه در دوران نامزدی
گفتار دوم: بررسی وضعیت مالکیت مال موهوبه با انحلال نامزدی
بند یکم: استرداد هدایا در صورت به هم خوردن نامزدی
بند دوم: استرداد هدایا در صورت فوت یکی از نامزدها
بند سوم: میزان اقتباس از حقوق سوییس در وضع قوانین موضوعه راجع به نامزدی
گفتار سوم: بررسی وضعیت مالکیت نامه ها و عکس ها در زمان نامزدی
گفتار چهارم: بررسی وضعیت مالکیت نامه ها و عکس های اختصاصی با انحلال نامزدی
بند یکم: استرداد عکس ها، نامه ها و فیلم های خانوادگی
بند دوم: معدوم نمودن عکس ها و فیلم های مشترک
گفتار پنجم: مبانی استرداد هدایا
گفتار ششم: تبیین رویه قضایی در خصوص استرداد هدایا و نحوهی رسیدگی به موضوع استرداد
فصل سوم: هبه در دوران زوجیت
مبحث یکم: قابلیت یا عدم قابلیت رجوع هبه میان زوجین
گفتار یکم: آثار هبه در زمان ازدواج
گفتار دوم: بررسی وضعیت مالکیت مال موهوبه در زمان ازدواج
بند یکم: تحلیل و آثار هبه ی مهریه به عنوان دین به مدیون
بند دوم: اثر هبه ی فاسد
بند سوم: ضمان عیوب پنهانی
گفتار دوم: امکان یا عدم امکان رجوع هبه توسط زوجین
بند یکم: تحلیل بیان مقنن در خصوص رجوع از هبه
بند دوم: وضعیت هدایای دوران نامزدی در صورت منتج شدن به ازدواج در رویه قضایی
بند سوم: اقتباس نظر مقنن از فقه اسلامی
بند چهارم: تبیین نظریه عدم امکان رجوع در رابطه ی میان زوجین
بند پنجم: مستندات عدم امکان رجوع در رابطه ی میان زوجین
بند ششم: نظرات فقهای معاصر در خصوص عدم امکان رجوع به هبه توسط زوجین
گفتار سوم: بررسی وضعیت مالکیت مال موهوبه با انحلال نکاح
بند یکم: امکان رجوع به مال موهوبه بعد از طلاق و فسخ
بند دوم: امکان رجوع به مال موهوبه بعد از فوت زوجین
نتایج
فهرست منابع
کتاب های فارسی
کتاب های عربی
مقالات فارسی
پایان نامه ها
فرهنگ ها و کتاب های لغت
منابع الکترونیکی و اینترنتی
قوانین
کلیدواژه ها
- هبه
- زوجین
- رجوع
- ازدواج