بررسی فقهی و حقوقی قتل ناشی از اشتباه در قانون مجازات اسلامی مصوب 1370 و 1392

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی فقهی و حقوقی قتل ناشی از اشتباه در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲
عنوانبررسی فقهی و حقوقی قتل ناشی از اشتباه در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسیدحسین میرطیبی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۴
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



بررسی فقهی و حقوقی قتل ناشی از اشتباه در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ و ۱۳۹۲ عنوان پایان نامه ای است که توسط سیدحسین میرطیبی، با راهنمایی محمد رسایی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

با توجه به اینکه در جرم قتل امکان بروز اشتباه در هدف و هویت وجود دارد و این اشتباه می تواند در نوع قتل و مجازات جانی تاثیر گذار باشد و این موضوع در زمان حکومت قوانین کیفری گذشته و حتی قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ محل اختلاف میان حقوقدانان می باشد و فقها هم نیز در موضوع مبحوث عنه نظرات مخالف ابراز نموده اند و با توجه به اینکه بحث اشتباه در قتل که از خطای در اصابت و عدم شناسایی صحیح مقتول می تواند ناشی شود. از جمله جرایمی است که نظام قضایی و محاکم کیفری عملا به آن مبتلا می باشند و بحثی کاملا کاربردی می باشد که می تواند مورد توجه حقوقدانان و نویسندگان و اساتید باشد ضرورت تحقیق و کار بر روی این موضوع احساس میشود و به همین جهت این امر مورد عنایت قانونگذار اخیر هم قرار گرفته و نوآوری هایی در این بحث در قانون مجازات مصوب ۱۳۹۲ مشاهده میشود لذا از جمله اهداف انتخاب و کار بر این موضوع رفع ابهام از اشتباه در هدف و هویت در جرم قتل و بحث و بررسی حدود و شرایط آن با توجه به تغییر رویکرد قانون فعلی در موضوع و تجزیه و تحلیل بر دیدگاه حقوقدانان و فقها و قانونگذار می باشد که با استفاده از روش کتابخانه ای تحقیق لازم بعمل آمده و نتیجه حاصله عبارت از این است که جرم قتل ناشی از اشتباه در هدف و در هویت با تفسیر و تحلیل قانون اخیر و نظرات حقوقدانان اصولا از جمله جرایم عمدی و اشتباه در ماهیت عمل مجرمانه بی تاثیر می باشد و استثنایا با جمع شرایطی اشتباه در نحوه مجازات و نوع جرم تاثیر گذار می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه

کلیات ۱

مقدمه ۲

۱– بیان مسیله ۳

۲– اهمیت موضوع ۷

۳– اهداف تحقیق ۷

۴– سوالات تحقیق ۸

۵– فرضیه ها ۸

۶– روش تحقیق ۹

۷– چهارچوب تحقیق ۹

فصل اول : مفاهیم و سیر قانون گذاری ۱۰

مبحث اول: اشتباه و انواع آن ۱۲

گفتار اول: مفهوم اشتباه ۱۲

گفتار دوم: انواع اشتباه ۱۴

بند اول: اشتباه حکمی و اقسام آن ۱۵

الف: مفهوم شبهه حکمی ۱۵

ب: اقسام شبهه حکمی ۱۶

بند دوم: اشتباه موضوعی و اقسام آن ۱۸

الف: مفهوم اشتباه موضوعی ۱۸

ب: اقسام شبهه موضوعی ۲۰

مبحث دوم: اشتباه در هدف و هویت و سایر اصطلاحات مشابه ۲۲

گفتار اول: اشتباه در هدف ۲۲

گفتار دوم: اشتباه در هویت ۲۴

گفتار سوم: سایر اصطلاحات ۲۷

بند اول: خطای در شخص و شخصیت ۲۷

بند دوم: اشتباه در فعل، گمان و اعتقاد ۲۸

بند سوم: اشتباه در اصابت و مصداق ۲۹

مبحث سوم: مفهوم قتل و انواع آن ۳۰

گفتار اول: قتل عمد ۳۰

گفتار دوم: قتل شبه عمد ۳۳

گفتار سوم: قتل در حکم شبه عمد ۳۶

گفتار چهارم: قتل خطای محض ۳۷

گفتار پنجم: قتل در حکم خطای محض ۴۱

مبحث چهارم: مبانی حکم اشتباه در قتل در فقه و حقوق ۴۳

گفتار اول: فقه ۴۳

گفتار دوم: قوانین موضوعه ۴۵

بند اول: قانون مجازات عمومی مصوب ۱۳۰۴ ۴۵

بند دوم: قانون حدود و قصاص مصوب ۱۳۶۱ ۴۶

بند سوم: قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ ۴۷

بند چهارم: قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ ۴۸

فصل دوم: رویکرد حقوق کیفری ایران در اشتباه در قتل ۵۲

مبحث اول: تاثیر اشتباه در قتل ۵۴

گفتار اول: نظریات حقوقی اشتباه در هویت ۵۴

بند اول: فرض عمدی بودن قتل ۵۴

بند دوم: غیرعمدی بودن قتل ارتکابی ۵۷

بند سوم: فرض تفکیک بین عمل مشروع و نامشروع ۶۱

بند چهارم: فرض تفکیک بین قصد معین و غیرمعین ۶۲

گفتار دوم: نظریه مقبول در قانون اخیر التصویب ۶۴

مبحث دوم: نظریات حقوقی اشتباه در هدف ۶۵ گفتار اول: نظریات حقوقی ۶۷

گفتار دوم: نظریه مقبول در قانون اخیر التصویب ۷۱

مبحث سوم: اشتباه در تشخیص مهدورالدم بودن مجنی علیه ۷۸

گفتار اول: مصادیق مهدور الدم بودن ۸۱

بند اول: ساب النبی ۸۳

بند دوم: قتل در فراش ۸۵

بند سوم: قتل مرتکب جرم حدی مستوجب سلب حیات ۸۹

بند چهارم: دفاع مشروع ۹۲

بند پنجم: مستحق قصاص ۹۴

گفتار دوم: اشتباه در تشخیص مهدورالدم بودن مجنی علیه ۹۶

مبحث چهارم: بررسی رویه قضایی ایران ۹۹

فصل سوم: دیدگاه فقهیان در اشتباه در قتل ۱۰۳

مبحث اول: دیدگاه فقهی در خصوص اشتباه در قتل ۱۰۵

گفتار اول: دیدگاه متقدمین شیعه ۱۰۵

گفتار دوم: دیدگاه متاخرین ۱۱۰

مبحث دوم: نظریات فقهای اهل سنت در خصوص قصد و اشتباه در قتل ۱۱۵

مبحث سوم: مقایسه دیدگاه حقوقی با فقهی ۱۱۷ نتیجه گیری ۱۲۰

پیشنهادات ۱۲۴

کلیدواژه ها

  • جرم
  • فقه
  • قانون مجازات اسلامی
  • اشتباه (حقوق)
  • حقوق جزا
  • نظام حقوقی
  • قتل