بررسی فقهی – جرم شناختی تروریسم مذهبی و مطالعه موردی تروریسم مذهبی در پاکستان
 | |
| عنوان | بررسی فقهی – جرم شناختی تروریسم مذهبی و مطالعه موردی تروریسم مذهبی در پاکستان |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مشتاق حسین |
| استاد راهنما | محمدعلی حاجی ده آبادی |
| استاد مشاور | سیدحسن عابدیان |
| مقطع | دکتری |
| سال دفاع | ۱۳۹۸ |
| دانشگاه | جامعه المصطفی العالمیه |
بررسی فقهی – جرم شناختی تروریسم مذهبی و مطالعه موردی تروریسم مذهبی در پاکستان عنوان رساله ای است که توسط مشتاق حسین، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی و با مشاوره سیدحسن عابدیان در سال ۱۳۹۸ و در مقطع دکتری جامعه المصطفی العالمیه دفاع گردید.
چکیده
تروریسم مذهبی یک پدیده ی رو به رشد امروز جهان است که هر روز افراد زیادی را قربانی می گیرد و جهان اسلام نیز از این پدیده شوم مصون نمانده است. البته حوادث تروریسم مذهبی جدای از خود تروریسم نیست و فقط انگیزه فرق می کند که برای توجیه آن در فقه اسلامی، به برخی عناوینی مانند جهاد، سب النبی، تکفیر و استشهاد، تکیه شده است. درحالیکه در فقه برای هر کدام از این عناوین شرایط خاصی در نظر گرفته شده است. جهاد ابتدایی در عصر غیبت، اگرچه برخی فقهاء با اذن حاکم شرع جایز می دانند (آن هم بعد از دعوت به اسلام و صلح و آشتی) ولی مشهور فقهاء امامیه، جهاد ابتدایی را مختص به امام معصوم می دانند، لذا نمی توان هر حادثه تروریستی را جهاد تلقی نمود. و به گفته ی فقهاء، هر کس شهادتین را بر زبان جاری نماید او مسلمان، و جان و مال او محترم است. همچنین تحت عنوان سب النبی نیز نمی توان دست به چنین حوادثی زد چون مجازات آن توسط حاکم شرع اجراء می شود. باورهای سلفی گری، تندوری دینی، تعصب و تبعیض مذهبی، فقر و تنگدستی و بی سوادی عمده عوامل تروریسم مذهبی هستند. با درنظر داشتن این عوامل، برای پیشگیری تروریسم مذهبی در پیشگیری کیفری، به اجرای قانون بموقع اشاره کرد. و در غیر کیفری، احترام به مقدسات دیگران، اجتناب از افراط گرایی مذهبی، همگرایی مذهبی، تفکیک انتحار و استشهاد و تبیین دقیق دستگاه استنباط احکام فقهی را می توان بعنوان راهکارهای مذهبی پیشنهاد داد. در راهکاری اجتماعی: رعایت عدالت اجتماعی، رفع بی سوادی، ترویج آموزه های اسلامی و تاکید بر مشترکات فقهی و کلامی، افزایش بینش عمومی و برگزاری کنفرانس ها و سمینارهای ملی و بین المللی برای محکوم کردن عوامل تروریسم مذهبی و نیز احیاء مراکز علمی مشترک و تدوین متون مشتمل بر مواد مشترک جهان اسلام را بعنوان راهکار معرفی نمود. همچنین همگرایی حقوقی کشورهای اسلامی، و قانون گذاری و اجرای قوانین موجود علیه عاملین و مرتکبین تروریسم مذهبی، رعایت حقوق همه شهروندان بویژه حقوق اقلیت ها اشاره شده است.
ساختار فهرست رساله
مقدمه
الف. بیان مساله
ب.سوالات تحقیق
۱. سوال اصلی
۲. سوالات فرعی
ج. فرضیه تحقیق
د. پیشینه تحقیق
ه. اهمیت و ضرورت تحقیق
و. روش تحقیق
ز. اهداف تحقیق
ح. سازماندهی تحقیق
فصل اول: مفاهیم و کلیات
مبحث اول مفاهیم
گفتار اول: تروریسم
الف. معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
ج. ارهاب و تروریسم
گفتار دوم: مذهب
الف. معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
گفتار سوم: تروریسم مذهبی
گفتار چهارم: فتک
الف. معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
ج. تفاوت فتک و غیله
گفتار پنجم: بغی
الف. معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
گفتار ششم: غدر
الف.معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
گفتار هفتم: افساد فی الارض
الف. معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
گفتار هشتم: محاربه
الف. معنای لغوی
ب. معنای اصطلاحی
گفتار نهم: تکفیر
الف. معنای لغوی
ب.معنای اصطلاحی
گفتار دهم: انتحار
الف. معنای لغوی
ب.معنای اصطلاحی
مبحث دوم: کلیات
گفتار اول: اقسام تروریسم
الف: اقسام تروریسم از لحاظ محل وقوع آن
ب: اقسام تروریسم بر اساس انجام دهنده
۱.تروریسم فردی
۲.تروریسم سازمانی
۳.تروریسم دولتی
ج: اقسام تروریسم بر اساس عصر وقوع آن
۱.تروریسم سنتی
۲. تروریسم مدرن
د : اقسام تروریسم بر اساس انگیزه
ه. اقسام تروریسم بر اساس هدف
۱.تروریسم غیرسیاسی
۱.۱.تروریسم روانی
۲.۱.تروریسم جنایی
۲. تروریسم سیاسی ۵۰ ۱.۲. تروریسم انقلابی ۵۰ ۲.۲. تروریسم ملی گرا
۳.۲. تروریسم انتحاری
۳. تروریسم مذهبی
گفتار دوم: پیشینه تروریسم مذهبی
الف. تروریسم مذهبی در عصر باستان
ب. تروریسم مذهبی عصر میانه
۱. عصر تحولات و تروریسم مذهبی در اروپا
۲. تروریسم مذهبی در امپراتوری عثمانی
۳. تروریسم مذهبی بعد از جنگ جهانی اول
۴. تروریسم مذهبی همراه با پایان امپراطوری ها
۵.تروریسم مذهبی سیک های هندوستان
ج. تروریسم مذهبی در عصر حاضر
فصل دوم: تروریسم مذهبی از منظر فقه
مبحث اول: جهاد و تروریسم مذهبی
گفتار اول: ارکان جهاد
الف. مکلفین به جهاد
ب.وجوب جهاد علیه گروه های مختلف
۱. بغات
۱.۱. ادله وجوب قتال با بغات
۱.۱.۱. آیات
۲.۱.۱. روایات
۳.۱.۱. سیره
۲.۱. حکم بغی در قانون ایران و پاکستان
۲. اهل کتاب
۳. غیر اهل کتاب (کافر)
گفتار دوم: اقسام جهاد
الف. جهاد دفاعی
ب.جهاد ابتدایی
۱.دیدگاه قایلین به جواز
۳.۱.دیدگاه قایلین به عدم جواز
گفتار سوم: تفاوت جهاد و تروریسم مذهبی
الف. تمایز بر حسب انگیزه
ب. تمایز برحسب هدف
ج. تمایز از لحاظ دشمن
د.تمایز برحسب اصول و مقررات
ه: تمایز بر حسب اصول حاکم
۱. گفتمان
۲. آزادی انسان
۳.تقدیم صلح بر جنگ
مبحث دوم: تکفیر و تروریسم مذهبی
گفتار اول: پیشینه تکفیر
گفتار دوم: فلسفه تکفیر
گفتار سوم: ملاک کفر و اسلام از دیدگاه فقهاء
الف. ملاک اسلام از دیدگاه فقهاء
۱. دیدگاه فقهاء امامیه
۱.۱. کافی دانستن اقرار باللسان
۲.۱. لزوم اعتقاد قلبی
۲. دیدگاه فقهاء اهل سنت
ب. ملاک کفر از دیدگاه فقهاء
۱. دیدگاه فقهاء امامیه
۲. دیدگاه فقهاء اهل سنت
۱.۲ انکار اصول دین
۲.۲. ارتکاب شرک
۳.۲. انکار ضروریات دین
۴.۲. توهین به مقدسات
۳. نحوه مواجهه با کافر
مبحث سوم: مجازات ساب النب
گفتار اول: حکم سب النبی در آیات و روایات
الف. آیات
ب. روایات
گفتار دوم: مجازات ساب النبی از دیدگاه فقهاء
الف. دیدگاه فقهاء امامیه
ب. دیدگاه فقهاء اهل سنت
گفتار سوم: حکم سب النبی در قانون ایران و پاکستان
الف. قانون مجازات اسلامی ایران
ب. قانون تعزیرات پاکستان
گفتار چهارم: حکم سب ایمه و صحابه
گفتار پنجم: سب النبی و تروریسم مذهبی
گفتار ششم: مصادیق سب النبی و تروریسم مذهبی در پاکستان
مبحث چهارم: خلط در انتحار و استشهاد
گفتار اول: تفاوت میان عملیات انتحاری و استشهادی
الف.عملیات انتحاری
ب. عملیات استشهادی
گفتار دوم: مبانی عملیات استشهادی
الف. دفاع
ب. جهاد
ج. ضرورت و اضطرار
گفتار سوم:شرایط عملیات استشهادی
فصل سوم: تروریسم مذهبی از منظر جرم شناسی
مبحث اول: علل و عوامل تروریسم مذهبی
گفتار اول: علل و عوامل مذهبی
الف.باورهای سلفی گری
ب. جریان های تندرو دینی
ج. تعصب مذهبی
د. توطیه های دشمن بیرونی
گفتار دوم: علل و عوامل اجتماعی تروریسم مذهبی
الف. عوامل سیاسی
ب. تبعیض ناروا نسبت به فرقه های دینی
د.فقر و تنگدستی
ه.بی سوادی
مبحث دوم: پیشگیری تروریسم مذهبی
گفتار اول: پیشگیری کیفری
گفتار دوم: پیشگیری غیر کیفری
الف. پیشگیری وضعی
ب. پیشگیری اجتماعی
۱. برقراری عدالت اجتماعی
۱.۱. رعایت حقوق اقلیت ها
اول. مصونیت
دوم. آزادی مذهبی
سوم. حفاظت از اماکن مذهبی
۲.۱. مساوات در اجرای قانون
۲.رفع بی سوادی
۳. ترویج آموزه های اسلامی مشترک
۱.۴. تقویت مشترکات مذهبی
۲.۴. تشکیل سمینارهای علمی مذهبی
۳.۴. تدوین کتب درسی مشتمل بر مشترکات اسلامی
۴.۴. تاسیس مراکز علمی مذهبی مشترک
۵. افزایش بینش عمومی
۱.۵. عظمت انسان از منظر آموزه های دینی
۲.۵. تقویت هویت دینی و ملی
گفتار سوم: مواجهه و مقابله با تروریسم مذهبی در پاکستان
الف. قربانیان تروریسم مذهبی در پاکستان
ب. پیشگیری کیفری
۱.تسریع بخشیدن به رسیدگی پرونده های مربوط به تروریسم مذهبی
۲.مجازات کردن تسهیل گر تروریسم مذهبی
۳.قانونگذاری سخت و اعمال آن علیه تروریسم
ج. پیشگیری غیر کیفری
۱. ممنوعیت فعالیت های تشکلات و گروه های مذهبی افراطی
۲.ممنوع کردن ساخت و نگهداری سلاح
۳. کنترل مراکز و افراد افراطی مذهبی
۴. اقدامات لازم علیه عناصر و اسباب تروریسم مذهی
۵. انعقاد سمینارهای علمی مذهبی
مبحث سوم: راهکار های مذهبی
گفتار اول: همگرایی مذهبی
۱. همگرایی حقوقی کشورهای اسلامی
۲. موانع همگرایی مذهبی
۱.۱. موانع نظری
۲.۱. موانع عملی
گفتار دوم: تبیین دقیق دستگاه استنباط فقهی
گفتار سوم: احترام به مقدسات یکدیگر
نتایج
منابع و مآخذ
الف. منابع فارسی
۱.کتاب ها
۲. مقالات
ب. منابع عربی
ج. منابع اردو
د. منابع لاتین
ه. سایت های اینترنتی
کلیدواژه ها
- تروریسم مذهبی
- جهاد
- تکفیر
- استشهاد
- توهین به مقدسات
- سب النبی