بررسی قانون جدید مجازات اسلامی از منظر بزه دیده شناسی
 | |
| عنوان | بررسی قانون جدید مجازات اسلامی از منظر بزه دیده شناسی |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مهشید یوشی |
| استاد راهنما | محمدعلی حاجی ده آبادی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۲ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بررسی قانون جدید مجازات اسلامی از منظر بزه دیده شناسی عنوان پایان نامه ای است که توسط مهشید یوشی، با راهنمایی محمدعلی حاجی ده آبادی در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
با بروز هر جرمی، بزه دیده یا بزه دیدگانی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم متضرر این واقعه شناخته می شوند که بسته به نوع عمل مجرمانه و اثراتش، نقش آن ها و میزان تاثیری که در فرایند مجرمانه دارند، گونه های مختلفی را دربرمی گیرند. امروزه حل مساله ی جرم، چه در قالب کیفری و چه در قالب غیرکیفری، بدون توجه به بزه دیده صورت نمی گیرد. لذا از جمله مسایلی که در نقد قوانین و مقررات باید مدنظر قرار گیرد، بزه دیده و نقش او در تکوین پدیده ی مجرمانه و حمایت های خاص از وی می باشد. از آن جایی که اعمال سیاست کیفری حبس زدایی و اجتناب از صرف سزادهی بزه کاران بدون اهتمام به حقوق بزه دیده و حمایت از وی در نتیجه ی آسیب های ناشی از جرم حاصل نمی شود، کاربست رهیافت های مکتب عدالت ترمیمی به ویژه بزه دیده شناسی روشن می گردد. قانون مجازات اسلامی مصوب ۱/۲/۱۳۹۲ با اتخاذ رویکردهای مختلف جرم شناسی و بزه دیده شناسی در قبال بزه دیده و بزه کار، از تحول و اصلاحات متفاوتی نسبت به قوانین قبل برخوردار است. آن چه از بررسی مواد حاصل می شود جلوه ی رویکرد حمایتی در خصوص انواع بزه دیدگان به ویژه بزه دیدگان آسیب پذیر می باشد؛ گذشت بزه دیده و جبران خسارت او در کاهش مجازات و اعطای نهادهای جایگزین حبس، حمایت های کیفری و مالی از بزه دیدگی جنسی کودکان و زنان و حمایتی هرچند محدود از اقلیت ها و ناتوانان بزه دیده از نوآوری های تقنینی محسوب می شود. با این وجود در کنار رویکردهای اتخاذی، در برخی موارد مانند نهاد توبه، حقوق بزه دیده نادیده انگاشته شده و کاستی ها و نواقص دیگر قانون در شناسایی رفتارهای نابهنجار و شیوع آن، از خلاها و نواقص قانون می باشد. پژوهش حاضر سعی دارد تا با شناسایی و بررسی و نقد آن ها به ارایه ی پیشنهاد و راهکارهایی در جهت اصلاح و تقنین هرچه بهتر قوانین بپردازد و با تبیین رویکردهای علمی و حمایتی، میزان توجه قانون گذار به این مهم را مطرح ساخته و جلوه های نو و رویکرد غالب را مشخص نماید.
ساختار و فهرست پایان نامه
عنوان صفحه
مقدمه ۱
الف: بیان مساله ۱
ب: پرسش های پژوهش ۲
پ: فرضیه های پژوهش ۳
ت: ضرورت انجام پژوهش ۳
ث: اهداف پژوهش ۴
ج: پیشینه ی پژوهش ۴
چ: جنبه ی جدید و نوآوری پژوهش ۵
ح: روش پژوهش ۵
خ: موانع پژوهش ۵
د: سامانه ی پژوهش ۶
فصل اول:
کلیات پژوهش
مبحث اول – بزه دیده؛ مفهوم، انواع و علل و عوامل آن ۸
گفتار اول – مفهوم بزه دیده و انواع آن ۸
بند اول: مفهوم بزه دیده ۸
بند دوم: انواع بزه دیده ۱۱
۱– بزه دیده ی معین و نامعین ۱۱
۲– بزه دیده ی حقیقی و حقوقی ۱۲
۳– بزه دیده ی مستقیم و غیرمستقیم ۱۳
۴– بزه دیده ی اولی و ثانوی ۱۵
۵– بزه دیده ی بالقوه، بزه دیده ی پنهان، بزه دیده ی مکرر ۱۶
۶– بزه دیده ی عادی، بزه دیده ی آسیب پذیر ۱۸
۷– بزه کار به عنوان بزه دیده ۱۹
۸– تقسیم بندی بزه دیده از دیدگاه بزه دیده شناسان ۲۰
الف) بنیامین مندلسون ۲۰
ب) عزت عبدالفتاح ۲۲
پ) شافر ۲۲
گفتار دوم – عوامل بزه دیدگی ۲۴
بند اول: علل و عوامل فردی ۲۴
الف) علل جسمی ۲۴
ب) علل روحی و روانی ۲۵
بند دوم: علل و عوامل اجتماعی ۲۶
الف) عوامل خانوادگی ۲۷
ب) عوامل شغلی ۲۸
پ) عوامل آموزشی ۲۸
ت) وضعیت اجتماعی ۲۸
ث) عوامل تقنینی ۲۸
ج) عوامل ارتباطی و معاشرتی (روابط خاص بزه کار و بزه دیده) ۲۸
مبحث دوم – بزه دیده شناسی ۲۹
گفتار اول – بزه دیده شناسی ۲۹
بند اول: بزه دیده شناسی علمی ۳۰
بند دوم: بزه دیده شناسی حمایتی ۳۱
گفتار دوم– نظریه های بزه دیده شناختی ۳۳
بند اول: نظریه ی شتاب دهندگی (نقش بزه دیده در تحریک و تشویق به عمل مجرمانه) ۳۳
بند دوم: نظریه ی سبک زندگی (شیوه ی زیستن) ۳۵
بند سوم: نظریه ی اعمال روزمره ۳۶
گفتار سوم – رویکردهای بزه دیده شناسی ۳۶
بند اول: بزه دیده شناسی نظری ۳۸
الف) بزه دیده شناسی نخست(= علمی = سنتی) ۳۸
ب) بزه دیده شناسی اثباتی ۳۹
بند دوم: بزه دیده شناسی کاربردی ۴۰
الف) بزه دیده شناسی دومین = حمایتی ۴۰
ب) بزه دیده شناسی بالینی ۴۲
پ) بزه دیده شناسی پیشگیرانه ۴۴
ت) بزه دیده شناسی حقوقی و بزه دیده شناسی انتقادی ۴۵
ث) بزه دیده شناسی افراطی ۴۷
مبحث سوم– قانون جدید مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و ساختار آن ۴۸
گفتار اول – پیشینه ی تقنینی ۵۰
گفتار دوم – ساختار قانون جدید مجازات اسلامی۱۳۹۲ و تغییر و تحولات آن ۵۳
کلیدواژه ها
- حقوق جزا
- بزه دیده
- قانون مجازات اسلامی
- قربانی
- نظام اصلاح مجرم
- عدالت کیفری
- بزه دیده
- بزه دیده شناسی
- رویکردهای بزه دیده شناسی
- گونه های بزه دیده
- قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲