بررسی قرار بازداشت موقت و تحولات تقنینی آن در حقوق ایران
 | |
| عنوان | بررسی قرار بازداشت موقت و تحولات تقنینی آن در حقوق ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | مریم علی نژاد |
| استاد راهنما | مجتبی جانی پور اسکلکی |
| استاد مشاور | عباس سلمان پور |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه گیلان |
بررسی قرار بازداشت موقت و تحولات تقنینی آن در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مریم علی نژاد، با راهنمایی مجتبی جانی پور اسکلکی و با مشاوره عباس سلمان پور در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه گیلان دفاع گردید.
چکیده
از بین تمامی قرارهای تامین کیفری، بازداشت موقت، شدیدترین آن ها می باشد؛ زیرا موجب سلب آزادی متهم می شود و به حقوق دفاعی او لطمه وارد می آورد. پیچیدگی و حساس بودن این قرار، توجه حقوقدانان را به آن جلب کرده و در رابطه با به کارگیری هرچه بهتر این قاعده، آراء، نظراتی را ارایه دهند که می بایست بین آن ها تفکیک قایل شد. در نظام دادرسی کیفری ایران قرار بازداشت موقت، طی دوران قانون گذاری، تحولات عدیده ای را پشت سر گذاشته به نحوی که این تحولات و رویکردها به نوعی حاصل اندیشه ای غرب در عرصه بین المللی و بعضا ملی و داخلی بوده است. تا پیش از تصویب قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۷۸ رویکردهای متفاوتی بر نظام دادرسی کیفری حاکم بود. تا پیش ازاین قانون، قرار بازداشت موقت در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۲۹۰ جز در موارد استثنایی به صورت اختیاری بوده است. در سال ۱۳۵۲ موارد اجباری بیشتری به این قانون الحاق گردید. خوشبختانه، به رغم این رویکرد سخت گیرانه و سنتی طی سه دهه گذشته، مقنن ایرانی در قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ در مبحث تحولات پیش گفته گام برداشته و با استثنایی تلقی کردن بازداشت موقت موارد اجباری را از نظام دادرسی کشورمان حذف نموده است. در این تحقیق تاکید اولیه بر بررسی و مطالعه موضوع حاضر در نظام دادرسی کیفری ایران شده است و جدای از قانون آیین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۹۲ به عنوان قانون مبنا، از قانون آیین دادرسی کیفری ۱۲۹۰ و ۱۳۷۸ برای مقایسه استفاده شده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده فارسی ت
مقدمه ۱
الف) بیان موضوع ۱
ب) پیشینه موضوع ۲
ج) پرسش های پژوهش ۲
د) فرضیه های پژوهش ۲
ه–) روش پژوهش و مراحل انجام پایان نامه ۲
ی) ساختار تحقیق ۳
فصل اول: کلیات
بخش اول– قرارهای تامین کیفری ۵
مبحث اول– واژه شناسی ۵
الف) آزادی ۵
ب) قرارهای کیفری ۵
ج) قرارهای تامین کیفری ۶
مبحث دوم– پیشینه تاریخی قرارهای تامین کیفری ۷
مبحث سوم– مبنا و فلسفه صدور قرارهای تامین کیفری ۹
بخش دوم– قرار بازداشت موقت ۱۰
مبحث اول– معنای لغوی و اصطلاحی ۱۰
مبحث دوم– سابقه تاریخی قرار بازداشت ۱۱
مبحث سوم: وجوه تمایز قرار بازداشت موقت از سایر قرارهای تامین ۱۳
مبحث چهارم– اهداف بازداشت موقت ۱۳
الف) شدت مجازات قانونی ۱۴
ب) جلوگیری از قرار یا پنهان شدن متهم ۱۵
ج) جلوگیری از امحای آثار جرم و تبانی ۱۶
مبحث پنجم– چکیده اصول مهم میثاق جهانی حقوق مدنی و سیاسی در مقوله بازداشت موقت ۱۷
مبحث ششم– معایب و مزایای بازداشت موقت ۱۷
الف) معایب بازداشت موقت ۱۷
ب) مزایای بازداشت موقت ۱۹
مبحث هفتم– مبانی نظری مشروعیت اهداف قرار بازداشت موقت ۲۰
گفتار اول– اجتماع ۲۰
الف) تامین امنیت جامعه و احساس عدالت ۲۰
ب) حفظ منافع بزه دیده ۲۱
ج) حفظ حقوق متهم ۲۱
گفتار دوم– عقل ۲۱
مبحث هشتم– قرار بازداشت موقت از دیدگاه تطبیقی و بین المللی ۲۲
مبحث نهم: ارزیابی بازداشت موقت در اسناد بین المللی حقوق بشر ۲۲
فصل دوم: رویکرد قانون گذاری کیفری ایران در بازداشت موقت
بخش اول– انواع قرار بازداشت موقت ۲۶
مبحث اول– انواع بازداشت موقت در قانون آیین دادرسی ۱۲۹۰ ۲۶
الف) قرار بازداشت اجباری ۲۶
ب) قرار بازداشت اختیاری ۲۶
مبحث دوم– انواع قرار بازداشت موقت بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۷۸ ۲۷
الف) بازداشت موقت اجباری ۲۷
ب) بازداشت موقت اختیاری ۳۰
مبحث سوم– بازداشت موقت در قانون ۱۳۹۲ ۳۱
گفتار اول– ماده
ق آ د ک ۱۳۹۲ ۳۱
گفتار دوم– تبصره ماده
ق آ د ک ۱۳۹۲ ۳۴
مبحث چهارم– بازداشت موقت اشخاص حقوقی ۳۵
مبحث پنجم– قرار بازداشت موقت ویژه اطفال ۳۷
مبحث ششم– بازداشت موقت در جرایم سازمان یافته ۳۹
بخش دوم– شرایط صدور قرار بازداشت موقت ۴۱
گفتار اول– شرایط مربوط به شدت جرم ارتکابی ۴۱
گفتار دوم– شرایط مربوط به ضرورت بازداشت ۴۲
۱–ضرورت بازداشت برای نیل به یکی از اهداف قانونی ۴۲
۲– عدم کفایت قرارهای نظارت قضایی یا سایر قرارهای تامین ۴۳
مبحث هفتم– خودسرانه نبودن بازداشت ۴۴
مبحث هشتم– مقامات صالح برای صدور قرار بازداشت موقت ۴۴
بخش سوم– مدت بازداشت موقت ۴۷
گفتار اول– مدت بازداشت موقت بر اساس قانون آیین دادرسی ۱۲۹۰ ۴۷
۱– مدت بازداشت ازلحاظ تبصره
ماده ۱۲۹ ۴۷
۲– مدت بازداشت ازلحاظ دیگر مواد قانونی ۴۸
گفتار دوم– مدت بازداشت موقت بر اساس قانون آیین دادرسی ۱۳۷۸ ۴۸
گفتار سوم– مدت بازداشت موقت بر اساس قانون آیین دادرسی کیفری ۱۳۹۲ ۴۹
بخش چهارم– بازداشت موقت در نظام های مختلف تقنینی ۵۱
گفتار اول– اختیار مطلق مقام قضایی در بازداشت متهم ۵۱
گفتار دوم– پذیرش حق اعتراض متهم به قرار بازداشت ۵۱
۱) اعتراض فوری متهم به قرار بازداشت ۵۱
۲–تقاضای رفع اثر از قرار بازداشت در طول تحقیقات مقدماتی ۵۳
ج–محدودیت زمانی قرار بازداشت همراه با امکان تمدید پی درپی آن ۵۵
بخش پنجم – نحوه کنترل قرار بازداشت موقت ۵۸
الف) کنترل در شروع صدور قرار ۵۸
ب) با مرتفع شدن علت قرار بازداشت ۵۸
ج) با ابقاء قرار بازداشت موقت ۵۹
بخش ششم– محاسبه ایام بازداشت در محکومیت کیفری ۶۰
بخش هفتم– جبران خسارت ۶۱
نتیجه گیری و پیشنهاد ها ۶۲
فهرست منابع ۶۳
چکیده انگلیسی ۶۶
کلیدواژه ها
- قرار
- قرار تامین (آیین دادرسی جزایی)
- قرار بازداشت موقت
- حقوق جزا
- قانون و قانونگزاری
- زندانی
- بازداشت