بررسی مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار در قانون مجازات اسلامی 1392

عنوان	بررسی مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	الناز مینایی
استاد راهنما	حسین فخر
استاد مشاور	محمود شیخ زاده
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۳
دانشگاه	دانشگاه تبریز

بررسی مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ عنوان پایان نامه ای است که توسط الناز مینایی، با راهنمایی حسین فخر و با مشاوره محمود شیخ زاده در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.

چکیده

موضوع حقوق کیفری و به ویژه مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار یکی از مسایل مهم در نظام کیفری کشور ما تلقی می شود که همواره مورد توجه بوده و دستخوش تغییرات فراوانی شده است. مطالعه قوانین و مقررات سابق در این زمینه حاکی از یک دیدگاه سنتی و فقدان سیاست جنایی سنجیده و کارآمد می باشد.تعیین سن بلوغ به عنوان سن مسیولیت کیفری تام و عدم توجه به قوه تمیز و رشد و ناهماهنگی بین سیاست کیفری ایران در مقوله تعیین نوع و میزان مجازات با حقوق تطبیقی و مقررات بین المللی از جمله ایرادات مقررات سابق محسوب می شود.در پژوهش حاضر تحولات و نوآوری های قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و همچنین نوع سیاست اتخاذ شده در خصوص مسیولیت جزایی کودکان و نوجوانان و میزان انطباق و هماهنگی آن با موازین بین المللی بررسی شده است. تعیین سن مسیولیت کیفری، لزوم پذیرش رشد جزایی در تحقق مسیولیت کیفری و حذف تلویحی مجازات های حدی و قصاص در خصوص افراد زیر ۱۸ سال ،اعمال سیستم مسیولیت تدریجی و نقصان یافته به جای نظریه دفعی و جهشی و تنوع بخشی به واکنش های اجتماعی در قبال بزهکاری اطفال و نوجوانان از جمله نوآوری های قانون می باشند. به طور کلی قانون مجازات جدید از رویکرد اصلاحی و تربیتی و حمایتی تبعیت نموده و در این راستا با استفاده از تجارب گذشته و اتخاذ یک سیاست جنایی سنجیده و معقول تلاش بسیاری در زمینه پیاده کردن موازین حقوق بشری و در عین حال تطبیق مقررات داخلی با موازین بین المللی داشته است. بررسی و نقد علمی و ارزیابی عمیق قوانین و مقررات مربوط و توجه به نکات قوت قانون جدید و مقایسه آن با مقررات قبلی از جمله اهداف این پژوهش می باشد.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱–مفهومشناسی مسیولیت کیفری ۴

۱–۱– مسیولیت کیفری در ایام باستان ۵

۱–۲– مسیولیت کیفری در دوران معاصر ۶

۱–۳– مسیولیت کیفری در حقوق اسلام ۷

۱–۴– مفهوم مسیولیت کیفری ۹

۱–۴–۱– مفهوم لغوی ۹

۱–۴–۲– مفهوم حقوقی ۱۰

۱–۵– ارکان و شرایط مسیولیت کیفری ۱۱

۱–۵–۱–عقل ۱۳

۱–۵–۲– بلوغ ۱۴

۱–۵–۳– اراده و اختیار ۱۵

۱–۵–۴–قصد و تقصیر ۱۶

۱–۶– موانع مسیولیت کیفری ۱۶

۱–۷– مسیولیت کیفری از دیدگاه مکاتب حقوق جزا ۱۸

۱–۷–۱– مسیولیت کیفری از دیدگاه مکتب کلاسیک و نیوکلاسیک ۱۹

۱–۷–۲–مسیولیت کیفری از دیدگاه مکتب تحققی ۲۰

۱–۷–۳– مسیولیت کیفری از دیدگاه مکتب دفاع اجتماعی ۲۱

۱–۷–۳–۱– مکتب دفاع اجتماعی افراطی ۲۱

۱–۷–۳–۲– مکتب دفاع اجتماعی نوین یا اعتدالی ۲۲

۲– سیر تحول مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار در قوانین جزایی ایران ۲۴

۲–۱– مفهوم کودکی ۲۵

۲–۱–۱–مراحل کودکی و مسیولیت کیفری از دیدگاه فقها ۲۷

۲–۱–۲– دیدگاه قانون گذار مجازات اسلامی در مورد کودکی ۲۸

۲–۱–۳– کودکی از دیدگاه بین المللی ۳۰

۲–۲– مفهوم نوجوانی ۳۲

۲–۳– توجه به بزهکاری ۳۳

۲–۴– بلوغ ۳۴

۲–۴–۱– بلوغ از منظر قرآن ۳۵

۲–۴–۲– بلوغ از منظر فقه ۳۶

۲–۴–۲–۱– بلوغ از دیدگاه روایات ۳۷

۲–۴–۲–۲– سن بلوغ از نظر فقها ۳۹

۲–۴–۳– بلوغ از منظر علمی ۴۱

۲–۵– مفهوم رشد ۴۳

۲–۵–۱– انواع رشد ۴۴

۲–۵–۲– رابطه رشد مدنی و رشد جزایی ۴۵

۲–۵–۳– رابطه بلوغ و رشد ۴۵

۲–۵–۴– رشد در قرآن کریم ۴۶

۲–۵–۵– ضرورت توجه به رشد کیفری در اقوال فقها ۴۷

۲–۵–۶– ادله اعتبار رشد در تحقق مسیولیت کیفری ۵۲

۲–۵–۶–۱– ادله روایی ۵۲

۲–۵–۶–۲– دلیل عقلی ۵۴

۲–۶–سن مسیولیت کیفری ۵۵

۲–۶–۱– سن مسیولیت کیفری در تطبیق با کشورهای مختلف و قواعد بین المللی ۵۷

۲–۷– پیشینه تاریخی مسیولیت کیفری اطفال در قوانین جزایی ایران ۶۰

۲–۷–۱– قانون مجازات عمومی (۱۳۰۴) ۶۰

۲–۷–۲– قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار(۱۳۳۸) ۶۳

۲–۷–۳– قانون مجازات عمومی اصلاحی (۱۳۵۲) ۶۵

۲–۷–۴– قانون راجع به مجازات اسلامی (۱۳۶۱) ۶۷

۲–۷–۵– قانون مجازات اسلامی (۱۳۷۰) ۶۸

۳– تحولات و نوآوری های قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در باب مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان بزهکار ۷۴

۳–۱– مسیولیت تام و مسیولیت نقصان یافته ۷۷

۳–۲– مراحل تدرج مسیولیت کیفری ۷۹

۳–۲–۱– اطفال زیر

سال ۷۹

۳–۲–۲– اطفال و نوجوانان

تا

سال ۷۹

۳–۲–۳– اطفال و نوجوانان

تا

سال ۸۳

۳–۲–۴– اطفال و نوجوانان

تا

سال ۸۶

۳–۳– توجه به رشد کیفری و حذف تلویحی قصاص و مجازات های حدی ۹۰

۳–۳–۱– بحث تفصیلی در مورد اشتباه و جهل ۹۶

۳–۳–۱–۱– اشتباه و آثار آن ۹۶

۳–۳–۱–۲– انواع اشتباه ۹۷

۳–۳–۱–۲–۱– اشتباه حکمی ۹۸

۳–۳–۱–۲–۲– اشتباه موضوعی ۹۹

۳–۳–۱–۳– مبانی فقهی اشتباه ۱۰۰

۳–۴– احکام و مقررات مختلف ناظر به اطفال و نوجوانان بزهکار ۱۰۲

۳–۴–۱– تجدید نظر در حکم صادره ۱۰۲

۳–۴–۲– تقلیل و تبدیل مجازات ها و اقدامات تامینی و تربیتی اطفال و نوجوانان ۱۰۵

۳–۴–۳– اعمال تعویق صدور حکم و تعلیق اجرای مجازات ۱۰۷

۳–۴–۴– عدم ترتب آثار کیفری بر محکومیت کودکان و نوجوانان ۱۱۱

۳–۴–۵– عدم اعمال مقررات تکرار جرم نسبت به جرایم اطفال ۱۱۳

۳–۴–۶– مسیولیت مدنی اطفال و نوجوانان در قانون مجازات اسلامی ۱۱۳

۳–۵– صور مختلف واکنش اجتماعی مبتنی بر اقدامات تامینی و تربیتی در قبال کودکان و نوجوانان بزهکار ۱۱۴

۳–۵–۱– مفهوم اقدامات تامینی ۱۱۵

۳–۵–۲– انواع اقدامات تامینی و تربیتی ۱۱۷

۳–۶– مجازات ها ۱۲۱

۳–۷– انتقادات و ایرادات ۱۲۳

نتیجهگیری ۱۲۷

پیشنهادات ۱۲۹

فهرست منابع و مآخذ ۱۳۲۰

کلیدواژه ها

• قانون مجازات اسلامی
• مسیولیت کیفری
• حقوق جزا
• بزهکار نوجوان
• مسیولیت کیفری
• اطفال و نوجوانان بزهکار
• بلوغ
• رشد کیفری
• بلوغ
• جرم