بررسی مسیولیت کیفری ناشی از فعل غیر در فضای سایبر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی مسیولیت کیفری ناشی از فعل غیر در فضای سایبر
عنوانبررسی مسیولیت کیفری ناشی از فعل غیر در فضای سایبر
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوشهرام سبزیان فرد
استاد راهنمادکتر محمد باقر عامری نیا
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس



بررسی مسیولیت کیفری ناشی از فعل غیر در فضای سایبر عنوان پایان نامه ای است که توسط شهرام سبزیان فرد، با راهنمایی دکتر محمد باقر عامری نیا در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس دفاع گردید.

چکیده

مسیولیت کیفری یک نهاد ضروری در هر نظام جزایی است ، زیرا اعلام و تبیین رفتارهای مجرمانه و تعیین مجازات آنها به ضابطه مند شدن تعقیب کیفری و اجرای مجازات کمک می کند.مسیولیت کیفری ناشی از فعل غیر هنگامی متصور است که بتوان فردی را به جهت اعمال مجرمانه دیگری مجازات نمود، در صورتی که در پیدایش عمل مجرمانه نه تنها مشارکتی نداشته است بلکه معاونتی در تحقق جرم نیز نکرده است و حتی ممکن است از وقوع چنین عملی نیز ناآگاه باشد و فقط به جهت حالت یا وضعیتی خاص ، مورد مجازات قرار می گیرد. محیط سایبری مفهومی است که اخیرا از سوی حقوقدانان موردتوجه قرارگرفته و همزمان با خلق این محیط جرایمی نیز در آن و با استفاده از آن به وقوع می پیوندد. مواجهه با این جرایم مستلزم برداشتن چند گام اساسی خواهد بود: نخست جرم انگاری رفتارهای مجرمانه می باشد ، البته جرم انگاری بدون ایجاد و احراز مسیولیت کیفری عملی تقریبا بی سرانجام تلقی می شود، شاید بر همین اساس بوده که قانونگذار ایران در قانون جرایم رایانه ای بر مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی تاکید زیادی نموده و مسیولیت کیفری این اشخاص را برای نخستین بار در حقوق ایران صراحتا موردتوجه قرارداده است. از جمله مهم ترین اشخاص حقوقی در فضای مجازی ارایه دهندگان خدمات اینترنتی هستند و شامل ایجاد کنندگان نقطه تماس بین المللی، ارایه دهندگان خدمات دسترسی، ارایه دهندگان خدمات میزبانی و واسطه ها و عوامل مرتبط با آنها می شود.ارایه کنندگان خدمات و کاربران فاقد مختصاتی هستند که بتوان مسیولیت عاریتی را که به عنوان عمده قالب مسیولیت اعتباری مطرح می شود نسبت به آنان اعمال نمود؛ قابلیت انتساب مسیولیت کیفری در مورد ارایه کنندگان خدمات، تا حدود زیادی پذیرفته شده و سه نوع مسیولیت کیفری مستقیم، مسیولیت کیفری ناشی از فعل دیگری و مسیولیت کیفری اشتراکی بر آن ها بار می شود.این مطالعه که به روش تحلیلی و توصیفی و شیوه گردآوری کتابخانه ای در پاسخ به سوال اصلی پژوهش که شرایط تحقق مسیولیت کیفری ناشی از فعل غیر در فضای سایبر چیست ، انجام پذیرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که، مسیولیت کیفری اشخاص در فضای مجازی از موضوعات نوین در حوزه ی حقوق جزایی می باشد ، که با عنایت به پذیرش مسیولیت کیفری اشخاص حقیقی وحقوقی در قانون مجازات اسلامی (مصوب ۱۳۹۲) و مواد ۱۹ و ۲۰ قانون جرایم رایانه ای ضرورت بررسی موضوع را از حیث مقررات ماهوی و شکلی کیفری طلب می کند. مباحث مربوط به مسیولیت کیفری اشخاص اعم از اینکه جرم ارتکابی در فضای سایبر ناشی از فعل خود مرتکب باشد یا ناشی از فعل غیر، در فضای مجازی بیش تر آن جا مطرح می شود که فضای سایبر در قالب شبکه ای به هم پیوسته فعالیت میکند و تنها در این صورت است که اشخاص حاضر در این فضا نقش دارند و این نقش و تکلیف مسیولیت های جداگانه ای را بر آن ها بار می کند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه چکیده

کلیات تحقیق مقدمه

بیان مساله

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

سوالات تحقیق

فرضیه ها

اهداف تحقیق

فصل اول: تاریخچه، مبانی و مفاهیم نظری تحقیق مبحث اول: تعاریف و مفاهیم

گفتار اول: قواعد کلی حاکم بر سیستم کیفری

گفتار دوم: تعریف جرم،مجرم،مجازات و بزه دیده و مبانی آنها

بند۱: تعریف جرم و مجرم

بند۲: تعریف بزه دیده

بند۳: تعریف مجازات

مبحث دوم: اصل قانونی بودن جرم و مجازات و آیین دادرسی کیفری

مبحث سوم: تاریخچه اصل قانونی بودن جرم و مجازات و آیین دادرسی کیفری

مبحث چهارم : تعریف واژه های اختصاصی تحقیق

گفتار اول: تعریف مسوولیت کیفری

گفتار دوم: مفهوم لغوی مسوولیت

گفتار سوم: مفهوم اصطلاحی مسوولیت

گفتار چهارم: مفهوم حقوقی مسوولیت

گفتار پنجم: انواع مسوولیت حقوقی

بند۱: مسوولیت انتظامی

بند۲: مسوولیت مدنی

بند۳: مسوولیت کیفری

مبحث پنجم: پیشینه مسیولیت کیفری

گفتار اول: دیدگاه مکاتب در مورد مبنای مسوولیت کیفری

بند۱: مبنای مسوولیت کیفری در مکتب کلاسیک

بند۲: مبنای مسوولیت کیفری در مکتب تحققی

بند۳: مبنای مسوولیت کیفری در مکتب نیوکلاسیک

فصل دوم: مبانی مسوولیت کیفری مبحث اول: مبانی مسوولیت کیفری

گفتار اول : مسوولیت بدون توجه به تقصیر (مبنای عینی مسوولیت)

گفتار دوم : مسوولیت مبتنی بر تقصیر

گفتار سوم: مسوولیت مبتنی بر ایجاد خطر

مبحث دوم: انواع مسوولیت کیفری

گفتار اول: مسوولیت کیفری حقیقی

بند۱: مسوولیت کیفری شخصی

بند۲: مسوولیت کیفری اشتراکی (مشارکتی)

گفتار دوم: مسوولیت کیفری انتسابی

بند۱: مسوولیت کیفری نیابتی ( عاریتی یا ناشی از رفتار غیر)

بند۲: مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی

مبحث سوم: ارکان تحقق مسوولیت کیفری

گفتار اول: رکن اول تحقق مسوولیت کیفری، وقوع جرم

بند۱: عنصر قانونی جرم

بند۲: عنصر مادی جرم

بند۳: عنصر معنوی جرم

گفتاردوم: رکن دوم تحقق مسوولیت کیفری،رابطه علیت

گفتارسوم: رکن سوم مسوولیت کیفری،قابلیت انتساب

مبحث چهارم: تعریف فضای مجازی (سایبر)

مبحث پنجم: مفهوم اینترنت

مبحث ششم: جرایم در فضای مجازی

گفتار اول: تاریخچه جرایم رایانه ای

گفتاردوم: مفهوم جرایم رایانه ای ۵۰ گفتار سوم: ویژگیهای جرایم سایبر در مقایسه با جرایم محیط واقعی

بند۱: فراوانی جرم و بزه دیدگان

بند۲: سهولت ارتکاب جرم

بند۳: بقای پدیده مجرمانه

بند۴: وسعت ضرر ناشی از جرم

بند۵: مشکلات کشف، تعقیب و تحقیق درجرایم سایبر

بند۶: مسیوولیت کیفری اعتباری در فضای سایبر

فصل سوم:بررسی مسیوولیت کیفری ناشی از فعل غیر در حقوق ایران مبحث اول: مسوولیت کیفری در قانون مجازات اسلامی

گفتار اول: عناصر مسوولیت کیفری

گفتار دوم: ویژگی های مسوولیت کیفری

گفتار سوم: خصوصیات مسوولیت در قوانین کیفری

گفتار چهارم: مسوولیت کیفری ناشی از عمل غیر به عنوان استثناء بر اصل

مبحث سوم: مبانی اصل شخصی

کلیدواژه ها

  • فعل غیر
  • اشخاص حقیقی و حقوقی