بررسی مشروعیت تعلیق تعهدات مبتنی‌بر برجام توسط ایران با استفاده از هرمنوتیک تفسیر
بررسی مشروعیت تعلیق تعهدات مبتنی‌بر برجام توسط ایران با استفاده از هرمنوتیک تفسیر نام مقاله ای از آرامش شهبازی و کتایون اشرفی است که در شماره 44 (دی 1399) فصلنامه پژوهشهای حقوقی منتشر شده است.
چکیده
پس از تلاش‌های فراوان و مذاکرات بسیار طولانی، درنهایت در 14 ژوئیه 2015، برنامۀ جامع اقدام مشترک میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای پنج به‌علاوه یک منعقد شد و در راستای آن، تحریم‌های هسته‌‌ای شورای امنیت علیه ایران لغو شد. پس از تغییر دولت در آمریکا، در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، رسماً از برجام خارج شد و بازگشت تحریم‌ها به‌صورت گذشته را اعلام کرد. در ۱۵ دی ۱۳۹۸، ایران نیز پس از چهار مرحله کاهش تعهدات خود، طی بیانیه‌ای گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد. مطابق این بیانیه، جمهوری اسلامی ایران دیگر با هیچ محدودیتی در حوزۀ عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
برای بررسی و تحلیل مشروعیت اقدامات تعلیقی ایران، باید به تفسیر تعهدات مذکور در برجام پرداخته شود که این مهم با استفاده از اصول هرمنوتیک تفسیر و قواعد مربوط به تفسیر در کنوانسیون وین حقوق معاهدات امکان‌پذیر است. با استفاده از سیاق برجام، اصول حقوقی قابل‌اعمال بر برجام، ازجمله اصل حُسن نیّت و وفای به عهد و همچنین بررسی اوضاع و احوال زمان انعقاد معاهده، این نتیجه حاصل می‌‌شود که اقدامات تعلیقی ایران از مشروعیت بین‌‌المللی برخوردار است. همچنان که حُسن نیّت ایران با تأکید بر برگشت‌پذیری کامل تعهدات مبتنی‌بر برجام اثبات شده است.
کلیدواژه ها
- هرمنوتیک
- برجام
- تفسیر
- شورای امنیت
- تعلیق
- معاهدات