بررسی مطالعه ی تطبیقی صلاحیت سرزمینی در حقوق کیفری ایران و اردن

بررسی مطالعه ی تطبیقی صلاحیت سرزمینی در حقوق کیفری ایران و اردن عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد رهنما چادرنشین قاچکانلو، با راهنمایی مهدی افچنگی در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان دفاع گردید.

عنوان	بررسی مطالعه ی تطبیقی صلاحیت سرزمینی در حقوق کیفری ایران و اردن
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	محمد رهنما چادرنشین قاچکانلو
استاد راهنما	مهدی افچنگی
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان

چکیده

چهار اصل کلی در حقوق جزای بین الملل در زمینه اعمال صلاحیت ها وجود دارد، که هر یک دلایل و شرایط خاص خود را دارد که این چهار اصل به شرح ذیل است: ۱– اصل صلاحیت سرزمینی قوانین جزایی ۲– اصل صلاحیت شخصی قوانین جزایی ۳– اصل صلاحیت واقعی قوانین جزایی ۴– اصل صلاحیت جهانی (بین المللی). موضوع این رساله بررسی اصل صلاحیت سرزمینی در حقوق کیفری ایران و مطالعه تطبیقی آن با حقوق کیفری کشور اردن است که مواد ۳ تا ۹ قانون مجازات اسلامی ایران مصوب ۱۳۹۲، تمام چهار اصل مزبور فوق را که مربوط به صلاحیت ها می باشد در بر می گیرد و اصل صلاحیت سرزمینی که موضوع اصلی بحث ما می باشد توسط مقنن ایران در مواد ۳ و ۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ گنجانده شد و اصل صلاحیت سرزمینی که در حقوق کشور اردن با عنوان صلاحیت منطقه ای آمده در ماده ۱۵ قانون مجازات " شریعت و آیین " اردن بر تمام جنایتهای مرتکب شده در سرزمین اردن اجرا و پیاده می شود. مطالب این رساله را در چند بخش گنجانده ایم و از جنبه های مختلف از جمله تعریف مفهوم، تاریخچه، نتایج و استثنایات این اصل از دیدگاه هر دو کشور (ایران و اردن) مورد بررسی قرار گرفته است. صلاحیت سرزمینی عبارت است از صلاحیت کیفری دولت نسبت به جرایم ارتکاب یافته در قلمرو آن دولت به عبارت دیگر یعنی اینکه جرایم ارتکابی در قلمرو حاکمیت یک کشور تابع قوانین آن کشور است. اصل صلاحیت سرزمینی دارای ۲ جنبه می باشد یک جنبه مثبت و یک جنبه منفی، جنبه مثبت آن این است که اصولا کلیه اشخاصی که در داخل قلمرو حاکمیت ایران مرتکب جرم شوند طبق قوانین ایران قابل محاکمه هستند مگر در موارد استثناء و جنبه منفی آن این است که اصولا افرادی که خارج از قلمرو حاکمیت ایران مرتکب جرم شوند در ایران قابل محاکمه نیستند مگر در مواردی که استثناء شده است. همچنین در این رساله قلمرو حاکمیت یعنی (۱– مرزهای زمینی ۲– مرزهای آبی ۳– مرزهای هوایی) در هر دو کشور ایران و اردن مورد بررسی و تطبیق قرار گرفته است که شباهت ها و تفاوت هایی با هم دارند که به آنها اشاره خواهیم کرد. همچنین در مبحثی دیگر به تشخیص محل وقوع جرم، استثنایات اصل صلاحیت سرزمینی از جمله مصونیت سیاسی و پارلمانی که در کشور ما محدود شده به ایفای وظایف نمایندگی، نیز پرداخته شده است. با توجه به آنچه گفته شد، در این رساله سعی بر آن است که ضمن تعاریفی از مفهوم صلاحیت ها و بررسی چگونگی نحوه تشخیص محل وقوع جرم، به مسایل پیرامون آن از قبیل جرایم آنی و مستمر، جرایم ساده و مرکب، جرایم مطلق و مقید، تعریف و بررسی این جرایم با توجه به اصل صلاحیت سرزمینی پرداخته شود.

کلیدواژه ها

• صلاحیت سرزمینی
• صلاحیت شخصی