بررسی مفهوم افکار عمومی و جامعه مدنی در نظام حقوقی انگلستان و ایران

عنوان	بررسی مفهوم افکار عمومی و جامعه مدنی در نظام حقوقی انگلستان و ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	حدیث علیزاده
استاد راهنما	علیرضا دبیرنیا
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۵
دانشگاه	دانشگاه قم

بررسی مفهوم افکار عمومی و جامعه مدنی در نظام حقوقی انگلستان و ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط حدیث علیزاده، با راهنمایی علیرضا دبیرنیا در سال ۱۳۹۵ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.

چکیده

جامعه مدنی، به عنوان نهادی که مشارکت مردم را، در هیبتی غیر از انتخابات محقق می کند، امروزه موردتوجه قرارگرفته است. فعالیت سازمان های مدنی نه تنها مشارکت مردم را محقق می کند، بلکه مولفه ها و ارکان دیگر دموکراسی را نیز، تقویت خواهد کرد. همچنین، ظهور افکار عمومی به عنوان ثمره ی فعالیت مطلوب جامعه مدنی، دموکراسی را به جوهر خویش که همان دموکراسی مستقیم است، نزدیک می کند، همین امر اهمیت این دو نهاد را دو چندان کرده است. در این راستا جامعه مدنی و افکار عمومی، با تاثیرگذاری بالا و توانایی نفوذ در اذهان و افکار مردم، موردتوجه فراوان قرارگرفته است، به طوری که در بسیاری از کشورهای دموکرات و کشورهایی که گذار به دموکراسی را تجربه می کنند، وجود این دو مکانیسم، موید وجود بسیاری از آزادی ها و رویکرد مثبت دولت به آزادی و عدالت اجتماعی است. در این پژوهش، در جهت تاکید بر این امر، کشور انگلستان را به عنوان کشوری که در حد مطلوب مولفه های دموکراسی را دارا است و سازمان های جامعه مدنی، فعالیت های درخور توجه و تاثیرگذاری دارند بررسی خواهیم کرد. جایگاه امروز سازمان های مدنی و افکار عمومی در انگلستان، حاصل مبارزه و فعالیت مردم، در جهت احقاق حقوق خویش است که در این پژوهش، به عنوان مبنا و بستر شکل گیری این دو نهاد دموکراتیک تجزیه وتحلیل خواهد شد. از طرف دیگر جمهوری اسلامی ایران، کشوری که طی چند دهه اخیر، خود را از قرن ها حکومت شاهنشاهی آزادکرده است و در ابتدای راه دموکراسی و در مرحله آزمون وخطا در جهت تثبیت حاکمیت مردم قرار دارد را بررسی خواهیم کرد. کشور ایران، در این راه، با موانع جدی که حاصل از قرن ها حاکمیت ظلم است، روبرو است. لکن، از ظرفیت های قابل توجهی که در قانون اساسی ایران، در جهت حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش وجود دارد غافل نمانده و به بررسی هریک می پردازیم. در این مجال، با بررسی موانع و ظرفیت های مختلف سعی بر آن شده است تا وضعیت مشخص و روشنی از فعالیت این دو نهاد دموکراتیک، در کشور ایران بیان شود. این پژوهش، با نگاهی جدید، سندی، در جهت راهنمایی شهروندان برای یافتن طرق تاثیرگذاری بر سیاست های دولت و دخالت در تصمیم گیری های دولت است. همچنین کمک شایانی به دولت ها، ایفای وظیفه خویش به نحو احسن، خواهد کرد؛ تا درنهایت حاکمیت مردم به صورت موثر و واقعی، ظاهر شود.کلمات کلیدی: حاکمیت مردم، افکار عمومی، جامعه مدنی، قانون اساسی

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه۱الف) بیان پرسش مسیله۱ب) تحقیق۱ج) فرضیه تحقیق۱د) ضرورت تحقیق۱ه) اهداف تحقیق۲و) پیشینه تحقیق۲ز) روش تحقیق۲ت) ساختار تحقیق۳فصل اول: مبانی نظری تحقیق۴مبحث اول: سیر جهانی گذار به دموکراسی۴مبحث دوم: مفهوم دموکراسی۷گفتار اول: آزادی۹الف) آزادی های فردی۱۰ب) آزادی سیاسی۱۰گفتار دوم: حکومت قانون و قانون اساسی۱۱گفتار سوم: تساهل سیاسی۱۲گفتار چهارم: برابری۱۳گفتار پنجم: انتخابات۱۴گفتار ششم: مشارکت۱۵الف) مشارکت و آزادی بیان۱۹ب) مشارکت و فرهنگ۲۳ج) مشارکت و آموزش۲۳د) مشارکت و ارایه یک برنامه جامعه خاص و هماهنگ۲۴ه) مشارکت و لزوم دسترسی به اطلاعات۲۵و) مشارکت و شرایط اقتصادی۲۶گفتار هفتم: آزادی اقتصاد۲۸گفتار هشتم: پذیرش نتایج انتخابات۳۰گفتار نهم: شفافیت دولت۳۱گفتار دهم: مسیولیت۳۱گفتار یازدهم: حقوق بشر۳۲گفتار دوازدهم: کنترل و جلوگیری از سو استفاده از قدرت۳۳گفتار سیزدهم: تکثرگرایی۳۴گفتار چهاردهم: سیستم چندحزبی۳۵فصل دوم: افکار عمومی و جامعه مدنی۳۸مبحث اول: سیر تحولات مفهوم، جامعه مدنی در دیدگاه اندیشمندان مختلف۳۸گفتار اول: جامعه مدنی در دیدگاه اندیشمندان کلاسیک۳۸گفتار دوم: جامعه مدنی از دیدگاه اندیشمندان قرن هجدهم و نوزدهم (فیلسوفان لیبرال)۳۹گفتار سوم: جامعه مدنی از دیدگاه آدام اسمیت۴۰گفتار چهارم: جامعه مدنی از دیدگاه هگل۴۰گفتار پنجم: جامعه مدنی در نگاه مارکس۴۱گفتار ششم: جامعه مدنی از دیدگاه گرامشی۴۲گفتار هفتم: جامعه مدنی در نگاه اندیشمندان معاصر۴۴گفتار هشتم: جامعه مدنی در دیدگاه هابر ماس۴۵مبحث دوم: مفهوم جامعه مدنی۴۷گفتار اول: ویژگیهای جامعه مدنی۴۷گفتار دوم: بسترهای موردنیاز برای شکل گیری جامعه مدنی۴۹گفتار سوم: کارکرد و مزایای جامعه مدنی۵۱گفتار چهارم: موانع تشکیل جامعه مدنی و پیامدهای فقدان جامعه مدنی در یک حکومت۵۳جمع بندی۵۶مبحث سوم: افکار عمومی۵۷گفتار اول: بررسی مفهوم افکار عمومی۵۸گفتار دوم: عوامل موثر بر شکل گیری افکار عمومی۵۹الف) عوامل محیطی و فرهنگی۵۹ب) ارتباط بین افراد۶۰۱ حوزه عمومی۶۱ج) ارتباطات (رسانه ها و مطبوعات)۶۲د) وجود رهبران فکری۶۲ه) وجود مخاطب فعال۶۲و) گروه های فشار۶۳ی) وجود آزادی های مختلف آزادی۶۳گفتار سوم: اهمیت افکار عمومی۶۴گفتار چهارم: ابزار تاثیرگذاری جامعه مدنی و افکار عمومی۶۸الف) رسانه ها و مطبوعات۶۸ب) احزاب۷۲ج) فضای مجازی۷۴جمع بندی۷۵فصل سوم: بررسی مفهوم افکار عمومی و جامعه مدنی، ابزارها و بسترهای تاثیرگذاری در نظام حقوقی انگلستان۷۶مبحث اول: جغرافیای سیاسی و فرهنگ سیاسی مردم انگلستان۷۶مبحث دوم: پیشینه حقوق اساسی انگلستان۷۷گفتار اول: منشور کبیر (مگنا کارتا)۷۸گفتار دوم: فرمان قانونی ۱۶۷۹ امنیت قضایی۷۹گفتار سوم: منشور ۱۶۸۹(انقلاب شکوهمند)۷۹گفتار چهارم: تحولات حقوق اساسی از قرن هجدهم به بعد۸۰مبحث سوم: تاریخ مبارزات اجتماعی مردم انگلستان۸۳مبحث چهارم: بسترها و ابزار شکل گیری جامعه مدنی و افکار عمومی در انگلستان۸۵گفتار اول: حقوق و آزادی ها۸۵گفتار دوم: آزادی مطبوعات۸۷الف) حقوق مطبوعات۸۸گفتار سوم: رسانه (رادیو و تلویزیون) انگلستان۹۱گفتار چهارم: حق دسترسی به اطلاعات۹۲الف) رسیدگی به اعتراضات افراد مبنی بر عدم رسیدگی به درخواستشان۹۳گفتار پنجم: فعالیت احزاب در انگلستان۹۴گفتار ششم: اقتصاد انگلستان۹۶گفتار هفتم: حاکمیت قانون و قانون مداری۹۷گفتار هشتم: تظاهرات و راهپیمایی۹۸گفتار نهم: فضای مجازی۹۹مبحث پنجم: ارزیابی ارتباط جامعه مدنی و افکار عمومی با حاکمیت مردم در انگلستان۱۰۰فصل چهارم: بررسی مفهوم افکار عمومی و جامعه مدنی در نظام حقوقی ایران۱۰۳مبحث اول: بسترها و ابزار جامعه مدنی و افکار عمومی در ایران قبل از انقلاب۱۰۳مبحث دوم: فعالیت نهادهای مستقل از دولت در طول تاریخ۱۱۱گفتار اول: دوران قاجار و قبل از آن۱۱۱گفتار دوم: دوران پهلوی۱۱۸گفتار سوم: امکان شکل گیری افکار عمومی در دو قرن گذشته۱۲۵مبحث سوم: ایران ۱۳۵۷ تاکنون۱۲۶گفتار اول: ویژگی منحصربه فرد قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران۱۲۸گفتار دوم: آزادی و برابری مردم در قانون اساسی و نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۳۰گفتار سوم: آزادی بیان در قانون اساسی ایران۱۳۲گفتار چهارم: مطبوعات در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۳۲گفتار پنجم: رسانه (رادیو و تلویزیون) در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۳۹گفتار ششم: احزاب در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۴۲گفتار هفتم: حق دسترسی به اطلاعات در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۴۶گفتار هشتم: فضای مجازی۱۴۸گفتار نهم: حکومت قانون در جمهوری اسلامی ایران۱۴۹گفتار دهم: حق اعتراض، راهپیمایی و تجمع در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۵۰گفتار یازدهم: اوضاع اقتصادی ایران۱۵۲مبحث چهارم: ارزیابی ارتباط جامعه مدنی و افکار عمومی با حاکمیت مردم در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران۱۵۳نتیجه گیری۱۵۷فهرست منابع۱۵۹

کلیدواژه ها

• حاکمیت مردم
• قانون اساسی
• جامعه مدنی
• افکار عمومی