بررسی مفهوم عدالت مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن
 | |
| عنوان | بررسی مفهوم عدالت مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی آن |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | محمدمهدی رحیمی نصرآبادی |
| استاد راهنما | مهدی رضایی |
| استاد مشاور | ولی رستمی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
بررسی مفهوم عدالت مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی آن عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدمهدی رحیمی نصرآبادی، با راهنمایی مهدی رضایی و با مشاوره ولی رستمی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
چکیده
بیان مفاهیم عدالت مالیاتی و ذکر مولفه های آن، مستلزم شناسایی و تفکیک تعاریف و نظریات عدالت و پذیرش مناسب ترین تعریف آن است. تعدد تعاریف عدالت در سیر تطور تاریخی، لزوما به معنای برداشت های مختلف از یک مفهوم نمی باشد. بلکه امکان آن است که هر کدام از آن تعاریف، شرایط و جایگاه های طرح ویژه ای را برای مفهوم عدالت مدنظر قرار داده باشند.موضوع عدالت مالیاتی از آن جهت که به دنبال تعیین معیار و ضابطه حقوقی برای تضمین حقوق مالیاتی هویت های جمعی و فردی است، امری دوسویه به شمار می رود که از یک سو، با تنظیم حدود و ثغور دخالت حکومت در حوزه مالیات به دنبال تضمین حقوق مودیان مالیاتی است و از سوی دیگر با پیش بینی اقداماتی قانونی، به دنبال افزایش تمکین مودیان مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی می باشد.با توجه به مراتب فوق و با عنایت به مراحل مختلف مالیات–ستانی اعم از مرحله سیاست گذاری، قانون گذاری، تشخیص، وصول و رسیدگی های قضایی و شبه قضایی لازم است مفهوم ویژه ای از عدالت مالیاتی برای هر یک از این مراحل ارایه شود که دربردارنده اصول اختصاصی باشد. در این نوشتار سعی شده است تا ضمن بازشناسی مفهوم عدالت مالیاتی در یکایک مراحل مختلف مالیات ستانی و بیان اصول اختصاصی آن، به بررسی رویکرد قوانین مالیاتی ایران بویژه قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۶۶ نسبت به اصل برابری و عدالت مالیاتی پرداخته شود و از این رهگذر مصادیق نقض و پیروی از اصل مزبور در قانون مربوطه مورد شناسایی و ارزیابی قرار گیرد.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست
بخش اول: مفاهیم و مبانی نظری عدالت و مالیات ۱
فصل اول: مفاهیم و مبانی نظری عدالت ۲
گفتار اول: بازشناسی مفهومی عدالت ۲
بند اول: تعریف لغوی عدالت ۳
الف: برابری، مساوات، انصاف و بیطرفی ۵
ب: توازن، تعادل، اعتدال، تناسب، حد وسط و مطابقت با نظم و قانون ۵
بند دوم: تمایز مفهوم عدالت از مفاهیم مجاور ۵
الف: تمایز از مفهوم انصاف ۶
ب: تمایز از مفهوم برابری ۸
بند سوم: تعاریف اصطلاحی عدالت ۱۰
گفتار دوم: تاریخچه تحولات مفهومی و گونه های عدالت ۱۲
بند اول: سیر تحول مفهومی عدالت ۱۲
الف: سیر تحول مفهوم عدالت در اندیشه غرب ۱۲
ب: سیر تطور مفهوم عدالت در اندیشه اسلامی ۱۴
بند دوم: جایگاه طرح موضوع عدالت ۱۵
الف: عدالت به عنوان وصفی از افعال ربوبی ۱۶
ب: عدالت به عنوان وصفی از افعال انسانی ۱۶
ج: عدالت به عنوان معیار حقانیت کارکردهای نظامات اجتماعی ۱۶
بند سوم: ابعاد و قلمرو عدالت ۱۷
الف: عدالت اجتماعی ۱۸
ب: عدالت اقتصادی و قلمروهای آن ۱۹
۱: عدالت توزیعی ۲۰
۲ عدالت معاوضی ۲۲
ج: عدالت قضایی ۲۳
۱: عدالت کیفری (مکافاتی) ۲۳
۲: عدالت رویه ای ۲۴
فصل دوم: مفهوم شناسی مالیات ۲۶
گفتار اول: مفهوم مالیات، اهداف و انواع آن ۲۶
بند اول: تعریف مالیات ۲۶
بند دوم: ضرورت و اهداف وضع مالیات ۲۸
بند سوم: تاریخچه مالیات ۳۰
بند چهارم: تمایز مالیات و نهادهای مالی مشابه ۳۱
الف) تفکیک مالیات از باج، خراج و گزیت ۳۱
ب) تفکیک مالیات از عوارض ۳۴
ج) تفکیک مالیاتهای متعارف از مالیات های دینی (شرعی) ۳۵
گفتار دوم: تحدید قلمرو مالیات ۳۷
بند اول: مالیات و وظایف دولت ۳۸
الف: دولت حداقلی ۳۸
ب: دولت حداکثری ۳۹
ج: دولت مقررات گذار ۴۰
بند دوم: مالیات و حق مالکیت ۴۱
الف: حق مالکیت خصوصی ۴۲
ب: حدود حق مالکیت خصوصی ۴۳
فصل سوم: مفاهیم و مبانی نظری عدالت مالیاتی ۴۵
گفتار اول: بازشناسی مفهومی عدالت مالیاتی ۴۶
بند اول: تعریف لغوی ۴۷
بند دوم: تعریف اصطلاحی ۴۸
بند سوم: قلمرو عملکرد عدالت مالیاتی ۵۰
گفتار دوم: طبقه بندی مفاهیم عدالت مالیاتی ۵۰
بند اول: مفهوم عدالت ماهوی در مرحله سیاستگذاری و قانونگذاری ۵۰
الف: مفهوم عدالت مالیاتی ماهوی ۵۱
ب: سطوح عدالت مالیاتی ماهوی ۵۳
۱: مفهوم عدالت مالیاتی ماهوی افقی ۵۳
۲: مفهوم عدالت مالیاتی ماهوی عمودی ۵۴
ج: مبانی عدالت مالیاتی ماهوی ۵۵
۱: اصل بهای خدمات ۵۶
۲: اصل توانایی پرداخت ۵۸
بند دوم: مفهوم عدالت شکلی در مراحل تشخیص، وصول و رسیدگی به دعاوی مالیاتی ۵۸
گفتار سوم: اصول عدالت مالیاتی ۶۰
بند اول: اصول ماهوی(حقوقی) ۶۰
الف: در مرحله سیاستگذاری و وضع قوانین ۶۰
۱: اصل برابری در پرداخت هزینه های عمومی ۶۱
۲: اصل تناسب مالیات با خدمات ۶۱
۳: اصل عمومیت و گستردگی پایه های مالیاتی ۶۲
۴: اصل توزیعی و جبرانی بودن مالیات ۶۲
۵: اصل برابری قانونی یا اعمال برابر قوانین مالیاتی ۶۳
۶: اصل تبعیض مثبت ۶۴
۷: اصل شخصی بودن مالیات ۶۵
۸: اصل مطلوبیت درآمد ۶۶
۹: اصل شفافیت ۶۸
۱۰: اصل عدم عطف به ماسبق شدن قانون مالیاتی ۶۹
۱۱: اصل مصرف موضوعی مالیات ۷۱
ب: در مرحله تشخیص و وصول ۷۲
۱: اصل قانونی بودن وضع و وصول مالیات ها ۷۲
۲: اصل شناسایی مودیان و تشخیص مالیات ۷۴
۳: اصل برابری و عدم تبعیض در وصول ۷۵
۴: مرور زمان مالیاتی ۷۶
بند دوم: اصول شکلی(قضایی) ۷۸
الف: اصول عدالت کیفری مالیاتی ۸۰
۱: اصل قانونی بودن جرایم و مجازات ها ۸۵
۲: اصل تناسب جرم و مجازات ۸۶
۳: اصل شخصی بودن مجازات ۸۹
ب: اصول عدالت رویه ای مالیاتی ۹۰
۱: اصل حاکمیت قانون ۹۱
۲: اصل دسترسی به مراجع صالح مالیاتی ۹۲
۳: اصل علنی بودن رسیدگیهای مالیاتی ۹۴
۴: اصل استقلال و بی طرفی مراجع مالیاتی ۹۵
۵: اصل استماع دفاعیات ۹۹
۶: حق داشتن وکیل و مشاور مالیاتی ۱۰۰
۷: اصل مستند و مستدل بودن آراء ۱۰۱
۸: اصل تجدیدنظرخواهی ۱۰۲
بخش دوم : بررسی مولفه های عدالت مالیاتی در قانون مالیات–های مستقیم، مصوب ۳/۱۲/۱۳۶۶ و اصلاحات بعدی آن ۱۰۴
فصل اول: بررسی عدالت ماهوی در قانون مالیات های مستقیم ۱۰۶
گفتار اول: مشمولین و غیرمشمولین مالیات ۱۰۶
بند اول: اشخاص مشمول مالیات ۱۰۶
بند دوم: اشخاص غیر مشمول مالیات ۱۰۸
الف: وزارتخانه ها و موسسات دولتی ۱۰۹
ب: دستگاه هایی که بودجه آنها به وسیله دولت تامین می شود ۱۱۱
ج: شهرداری ها ۱۱۴
د: ارگان یا نهادهایی که بواسطه مجوز از دایره شمول مالیات خارج هستند ۱۱۶
گفتار دوم: مالیات بر دارایی ۱۱۸
بند اول: مالیات سالانه املاک ۱۱۹
بند دوم: مالیات مستغلات مسکونی خالی ۱۲۱
بند سوم: مالیات بر اراضی بایر ۱۲۲
بند چهارم: مالیات بر ارث ۱۲۴
الف: اموال مشمول مالیات بر ارث ۱۲۸
ب: اموال غیر مشمول مالیات بر ارث ۱۳۰
ج: معافیت بخشی از مالیات بر ارث ۱۳۳
بند پنجم: حق تمبر ۱۳۵
گفتار سوم: مالیات بر درآمد ۱۳۸
بند اول: مالیات بر درآمد املاک ۱۳۹
الف) مالیات بر درآمد اجاره املاک (مستغلات) ۱۳۹
ب) مالیات بر درآمد نقل و انتقال املاک ۱۴۱
۱: مالیات اولین نقل و انتقال قطعی ساختمان های نوساز ۱۴۴
۲: معافیت های مالیاتی نقل و انتقال املاک ۱۴۶
۳: معافیت اعضای شرکت های تعاونی مسکن از پرداخت مالیات نقل و انتقال ۱۴۷
ج: مالیات بر درآمد نقل و انتقال حق واگذاری محل ۱۴۹
بند دوم: مالیات بر درآمد کشاورزی ۱۴۹
بند سوم: مالیات بر درآمد حقوق ۱۵۰
۱: مالیات بر درآمد حقوق اشخاص حقیقی داخلی ۱۵۱
۲: مالیات بر درآمد حقوق اشخاص حقیقی خارجی ۱۵۵
بند چهارم: مالیات بر درآمد مشاغل ۱۵۶
بند پنجم: مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی ۱۶۳
۱: مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی حقوق خصوصی ۱۶۳
۲: مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی خارجی ۱۶۶
۳: مالیات بر درآمد شرکت های تعاونی ۱۷۳
بند ششم: مالیات بر درآمد اتفاقی ۱۷۶
گفتار چهارم : در مقررات متفرقه ۱۷۹
بند اول: مالیات مضاعف ۱۷۹
بند دوم: معافیت مالیاتی ۱۸۱
الف: تعریف و ویژگی معافیت مالیاتی ۱۸۱
۱: قانونی بودن معافیت ها ۱۸۲
۲: اصل برابری و عدم تبعیض ۱۸۲
۳: تعیین گستره معافیت ها ۱۸۳
۴: ذکر هدف و شرایط معافیت ها ۱۸۴
۵: موقتی بودن معافیت ها ۱۸۶
ب: معافی تهای مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم ۱۸۷
۱: معافیت های مالیاتی بخش کشاورزی ۱۸۸
۲: معافیت های مالیات بر درآمد حقوق ۱۹۰
۳: معافیت های مالیاتی بخش گردشگری ۱۹۵
۴: معافیت های مالیاتی شرکت های تعاونی ۱۹۷
۵: معافیت های مالیاتی بخش صادرات ۲۰۱
۶: معافیت های صنایع دستی ۲۰۲
۷: معافیت مالیاتی بخش صنعت، معدن، تولید ۲۰۳
۸: معافیت مالیاتی سرمایه گذاری در مناطق محروم ۲۰۵
۹: معافیت های مالیاتی فعالیت های آموزشی و پژوهشی ۲۰۶
۱۰: معافیت بر موقوفات، نذورات، کمک ها و هدایا ۲۰۸
۱۱: معافیت مالیاتی فعالیت های انتشاراتی، مطبوعاتی، فرهنگی و هنری ۲۱۱
فصل دوم: بررسی اصول عدالت کیفری و رویه ای مالیاتی در قانون مالیات های مستقیم ۲۱۶
گفتار اول: بررسی اصول عدالت کیفری در قانون مالیات های مستقیم ۲۱۶
بند اول: جرایم مالیاتی ۲۱۸
الف: عدم انجام تکالیف یا وظایف مالیاتی قانونی از سوی دفاتر اسناد رسمی ۲۲۰
ب: اقدامات مودی به قصد فرار از مالیات ۲۲۲
ج: عدم پرداخت بدهی مالیاتی ۲۲۷
د: عدم اطلاع صاحبان مشاغل مبنی بر آغاز فعالیت شغلی ۲۳۰
ه: عدم پرداخت مالیات در رسید مقرر ۲۳۱
و: عدم تسلیم اظهارنامه و کتمان درآمد ۲۳۳
ح: عدم تسلیم یا تسلیم خلاف واقع اظهارنامه اشخاص حقوقی منحل شده توسط آخرین مدیران شخص حقوقی ۲۳۶
بند دوم: تخلف مالیاتی ۲۳۹
الف: عدم تسلیم کلیه اطلاعات مالیاتی مودی در موعد مقرر و تسلیم آنها بر خلاف واقع ۲۳۹
ب: عدم کسر و ایصال مالیات های تکلیفی ۲۴۱
د: عدم ارایه صورت اموال متوفی و تسلیم اموال به وراث قبل از پرداخت مالیات ۲۴۵
ه: تخلف از پرداخت حق تمبر ۲۴۷
و: عدم بهره برداری شرکت های خصوصی و تعاونی از واحدهای جدید مشمول معافیت ۲۴۷
ز: عدم بکارگیری روش ها، صورتحساب ها و فرم هایی که سازمان مالیاتی تعیین می کند ۲۴۹
گفتار دوم: بررسی اصول عدالت رویه ای در قانون مالیات های مستقیم ۲۵۲
الف: اصل دسترسی به مراجع صالح مالیاتی ۲۵۳
ب: اصل استقلال و بی طرفی قاضی و نهاد رسیدگی کننده مالیاتی ۲۵۶
ج: اصل تجدید نظرخواهی ۲۶۱
د: اصل شفافیت ۲۶۵
ه: حق داشتن وکیل و مشاور ۲۶۷
نتیجه گیری ۲۶۹
کلیدواژه ها
- عدالت مالیاتی
- عدالت کیفری مالیاتی
- عدالت رویه ای مالیاتی
- عدالت مالیاتی
- مالیات مستقیم
- قانون مالیاتی
- مالیات بر درآمد