بررسی موضوع اکراه در قتل در حقوق انگلیس و قوانین موضوعه ایران

عنوان	بررسی موضوع اکراه در قتل در حقوق انگلیس و قوانین موضوعه ایران
رشته	حقوق
دانشجو	ابوذر جهاندیده
استاد راهنما	محمد آشوری
استاد مشاور	[[]]
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۷۴
دانشگاه	دانشگاه تهران

بررسی موضوع اکراه در قتل در حقوق انگلیس و قوانین موضوعه ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط ابوذر جهاندیده، با راهنمایی محمد آشوری در سال ۱۳۷۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

بخش اول – "اکراه در قتل" در حقوق انگلیس در گفتار اول از این بخش ، انواع دفاعیات را در حقوق انگلیس مورد مطالعه قرار می دهیم که در یک تقسیم بندی کلی شامل "دفاعیات عام" و "دفاعیات خاص قتل" می شوند. "توجیهات " و "معاذیر" دو دسته بندی اساسی از دفاعیات عام می باشند و دفاعیات خاص قتل نیز منحصرا" تحت عناوین "تحریک "، "مسیولیت تخفیف یافته" و "پیمان خودکشی" مورد بحث قرار می گیرند. گفتار دوم اختصاص به بررسی "موقعیت اکراه" در حقوق انگلیس دارد. قبل از تدوین رساله بدین کیفیت ، تصمیم بر این بود که یک بخش از رساله عمدتا" اختصاص به همین موضوع یابد. بعد از مطالعه منابع موجود در حقوق انگلیس ، تصویر روشن و واضح این سیستم از اکراه، موجب گشت که گفتاری تحت همین عنوان در بخش مربوط به حقوق انگلیس منظور شود. نظر نگارنده بر این است که ژرف نگری و تعمق حقوقدانان انگلیس در ارایه مفاهیم دقیقی از اکراه، جبران فقدان یک بخش مستقل را خواهد نمود. در این گفتار ما ماهیت دقیق اکراه و جایگاه آن در سلسله مراتب دفاعیات عام و مجموعه شرایط لازم برای امکان استناد و تحقق این دفاع را مورد بررسی قرار می دهیم. همچنین در مبحث "محدوده اعمال دفاع اکراه" خواهیم دید که حقوق انگلیس در جرایم مرتبط با قتل و در جرم خیانت ، امکان استناد به دفاع اکراه را ممنوع اعلام کرده است . در گفتار سوم ابتدا تحول تاریخی موضوع "اکراه قتل" را در حقوق انگلیس بررسی می کنیم و سپس مباحث مخالف و موافق پذیرش اکراه در قتل که توسط حقوقدانان مطرح گردیده است را تحت عناوینی نظیر، لزوم فداکاری، موضوع نظم عمومی، وجود سابقه الزام آور، طرح یک دفاع ناقص و ...، مطرح می نماییم. در خاتمه این بحث دیدگاههای موجود را در ارتباط با موضوع جمع بندی کرده و سپس سیر تطور موضوع را در حقوق انگلیس ، بیان می نماییم. چون طبق آخرین سابقه قضایی (دعوی گاتز ۱۹۹۲) مقرر گردیده است که موضوع "اکراه در قتل" جهت حل و فصل نهایی به پارلمان محول شود، بنابراین نوع برخورد احتمالی پارلمان با موضوع، آخرین بحثی است که در این بخش مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. بخش دوم – "اکراه در قتل" در قوانین موضوعه ایران در گفتار اول تحول تاریخی موضوع در قوانین ایران از جمله "در قانون مجازات عمومی ۱۳۰۴"، "قانون مجازات عمومی ۵۲" و نیز در قوانین بعد از انقلاب مورد بررسی قرار می گیرد. گفتار دوم اختصاص به بررسی مبانی فقهی حکم ماده ۲۱۱ "قانون مجازات اسلامی" دارد. در ابتدای این گفتار ضمن جمع بندی دیدگاههای فقها، دشواری وصول به آراء آنان را به علت خلط مباحث اکراه با اضطرار، اجبار، امر آمر، و الجاء، بیان خواهیم نمود و سپس مهمترین ادله مخالفین پذیرش اکراه در قتل را که عبارت از "وجود نص "، "اجماع" و "حدیث تقیه" می باشد را نقد می نماییم، سپس ضمن بحث تحت عناوینی نظیر، قاعده درء، احتیاط در مسایل دماء و فروج، قاعده لاضرر، اقوی بودن سبب بر مباشر و ....، ادله ای بر عدم قصاص مکره بیان خواهیم نمود. در گفتار سوم ایرادات ماهوی حکم ماده ۲۱۱ "قانون مجازات اسلامی" از جهاتی نظیر فقدان ضابطه در تعیین ماهیت اکراه و سن تمییز، فقدان حکم در مواردی نظیر تعدد مگره یا مکره، و سکوت قانون در مواردی نظیر اکراه به سقط جنین، اکراه به ضرب و جرح منتهی به فوت ، اکراه در شروع به قتل و ....، مورد اشاره قرار می گیرد. گفتار چهارم اختصاص به ایرادات شکلی در رابطه با تعیین ماهیت و نوع حبس ابد مکره از جهت حدی یا تعزیری بودن، و نیز تعیین ماهیت جرم مکره از جهت حق الله یا حق الناس بودن دارد. در گفتار پنجم حکم ماده ۲۱۱ را در رعایت اصول مسلم حقوق جزا بررسی می کنیم و سپس این حکم را در رابطه با اهداف حقوق جزا بخصوص در ارتباط با مقتضیات عدالت و انصاف مورد سنجش قرار می دهیم. سرانجام در نتیجه گیری اظهار می داریم که، تحمیل مجازات مساوی قصاص بر قاتل شرور و عامد قتل و قاتلی که تحت اکراه مبادرت به قتل نموده است ، به دور از موازین عدالت و انصاف است .

کلیدواژه ها

• بدره (ایلام)