بررسی نظریه شرمساری و جلوه های آن در حقوق کیفری ایران و اسلام
 | |
| عنوان | بررسی نظریه شرمساری و جلوه های آن در حقوق کیفری ایران و اسلام |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | نوشین عصمت پور بروجردى |
| استاد راهنما | ابوالفتح خالقی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۰ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بررسی نظریه شرمساری و جلوه های آن در حقوق کیفری ایران و اسلام عنوان پایان نامه ای است که توسط نوشین عصمت پور بروجردى، با راهنمایی ابوالفتح خالقی در سال ۱۴۰۰ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
گسترس استفاده از عدالت ترمیمی در جامعه و تاثیرات مثبت آن بر پیشگیری، کاهش و عدم تکرار جرم باعث شده است که دولتمردان و سیاست گذاران جنایی توجه ویژه ای به آن داشته باشند. در صورتی که شرمساری ناشی از ارتکاب جرم و توجه به آثار و نتایج آن به درستی محقق گردد (شرمساری بازپذیر کننده) موجبات پیشگیری از تکرار جرم آتی بزهکار نیز محقق خواهد گردید. در حقوق کیفری اسلامی، گذشت و مهربانی به وفور مورد تاکید بوده و بر آن توصیه و سفارش شده است. شرمساری بازپذیرکننده بر بازگشت متخلف به دامان اجتماع تاکید می گذارد و پایگاه بزهکاری او را پاک می کند. نظریه شرمساری بازپذیرکننده دو هدف اصلی را دنبال می کند. اول، تدوین و بازطراحی یافته های جرم شناسی در قالبی منسجم و سازنده، و دوم، ارایه مبنای عملی برای اصلاح اساسی رویه های عدالت کیفری بر اساس این نظریه، جوامعی که از شرم به نحو احسن در زمینه جرم استفاده کنند، میزان جرم کمتری خواهند داشت. نظریه شرمساری بازپذیرکننده، با زمینه و بستر اجتماعی فرهنگی جامعه ایرانی تناسب و تجانس بیشتری دارد. پرسش اصلی این پژوش این است که امکان کاربست نظریه شرمساری در حقوق کیفری ایران وجود دارد، از این رو برای پاسخ به این سوال به شیوه های تحلیلی و توصیفی از کتب و مقالات فارسی و انگلیسی بهره برده و مطالب در سه فصل گردآوری شده است. نتایج و یافته ها نشان می دهد که امکان کاربست این نظریه در ایران وجود دارد، جلوه هایی از نظریه شرمساری در ایران و اسلام وجود داشته است. هرچند که بسیاری از این مصادیق، یک نمود کامل از نظریه شرمساری در حقوق کیفری ایران نبوده است، اما تلاش مهمی در استفاده از این نگرش است و می تواند راهنمای خوبی باشد تا در شرایط دیگر به صورتی مناسب تر استفاده شود. اما در حقوق اسلامی به خوبی به این جلوه های نظریه شرمساری اشاره شده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
مقدمه
الف) بیان مسیله
ب) پرسش های تحقیق
پ) فرضیات تحقیق
ت) ضرورت انجام تحقیق
ج) اهداف و کاربردهای تحقیق
د) پیشینه تحقیق
پژوهش های داخلی:
پژوهش های خارجی:
ر) نوآوری تحقیق
ز) روش شناسی تحقیق
ژ) سامانه تحقیق:
فصل اول
تبیین ماهیت و مفهوم شرم و نظریه شرمساری
مبحث اول: تعاریف و کلیات
گفتار اول: شرمساری
بند اول: تعریف شرم
بند دوم: ویژگی های شرم
بند سوم: سه نوع تلقی از شرم
۱– شرم به مثابه تهدید اجتماعی
۲– شرم به مثابه شکست شخصی
۳– شرم به مثابه تهدید اخلاقی
بند چهارم: تفاوت شرم با سایر مفاهیم
۱– تفاوت حس شرم با حس تقصیر
۲– تفاوت حس شرم با حس گناه
۳– تفاوت حس شرم با حس خجلت
گفتار دوم: ماهیت شرم
گفتارسوم: انواع شرم
بند اول: انواع شرم از دیدگاه آموزه های اسلامی
بند دوم: انواع شرم از دیدگاه جرم شناسان
۱– شرم بدنام کننده:
۲– شرم یکپارچه ساز و تلفیق کننده:
بند سوم: مفاهیم کلیدی نظریه شرمساری
۱– به هم پیوستگی:
۲– اجتماع گرایی:
۳– شرمساری:
۴– شرمساری بازپذیرکننده:
۵– انگ زنی/داغ ننگ:
۶– خرده فرهنگ های مجرمانه:
فصل دوم
تبیین مبانی و کاربست نظریه شرمساری
گفتار اول: بنیادهای نظریه جرمشناختی
بند اول: خصوصیات نظریه ها
۱– سطح تحلیل:
۲– پارادایمها و نظریه جرمشناختی:
۳– تیوریهای عام و خاص:
۴– علل دور و نزدیک:
بند دوم: نظریههای ترکیبی
گفتار دوم: نظریه شرمساری بازپذیرکننده
بند اول: تلقی از فرد در نظریه بریث ویت
بند دوم: حوزه ها و قلمروهای تبیینی نظریه بریث ویت
گفتار سوم: نظریه شرمساری بازپذیرکننده بریث ویت و عدالت ترمیمی ۵۰ گفتار چهارم: کاربست نظریه شرمساری در ایران
بند اول: کاربست نظریه شرمساری در برخورد با رفتارهای پرخطر
بند دوم: کاربست نظریه شرمساری توسط پلیس
بند سوم: کاربست نظریه در سطح عاملان کنترل دانشگاه
بند چهارم: کاربست نظریه شرمساری در خانواده
بند پنجم: کاربست نظری شرمساری در مدرسه
بند ششم: کاربست نظریه شرمساری در دادگاه
فصل سوم
تبیین جلوه های نظریه شرمساری در حقوق کیفری ایران و اسلام
گفتار اول: جلوه های نظریه شرمساری در حقوق کیفری ایران
بند اول: میانجیگری
بند دوم: قرار تعلیق تعقیب
بند سوم: قرار ترک تعقیب
بند چهارم: بایگانی کردن پرونده
بند پنجم: قرار توقف تحقیقات
بند ششم: پیش بینی قرار نظارت قضایی
بند هفتم: آزادی مشروط
الف) نوع و سابقه محکومیت
ب) شرط سپری شدن مدتی از مجازات
۱– اصلاح محکوم و حسن سلوک مستمر
۲– اطمینان از عدم ارتکاب جرم در آینده
۳– تعیین تکلیف ضرر و زیان ناشی از جرم
بند هشتم: نظام نیمه آزادی
بند نهم: تعویق صدور حکم
الف) شرایط مربوط به جرم
۱– نوع جرم ارتکابی
۲– خفیف بودن جرم ارتکابی
ب) شرایط مربوط به مجرم
۱– احراز مجرمیت متهم
۲– ملاحظه وضعیت فردی، خانوادگی و اجتماعی مجرم
۳– ملاحظه سوابق مجرم
۴– وجود جهات تخفیف
۵– اوضاع واحوال خاص مجرم در ارتکاب جرم
۶– پیشبینی اصلاح مرتکب
۷– جبران ضرر و زیان یا برقراری ترتیبات جبران
۸– فقدان سابقه کیفری موثر
بند دهم: توبه
۱– توبه و مجازات های حدی
۲– توبه و مجازاتهای تعزیری
۳– احراز توبه
۴– توبه در دیه، قصاص، حد قذف و محاربه
گفتار دوم: جلوه های نظریه شرمساری در اسلام
بند اول: شرمساری منفی همسر عزیز مصر
بند دوم: شرمسارسازی پسران ازسوی یعقوب
بند سوم: عدم طرد شخصیت؛ صبر جمیل، کظم غیض، ابراز محبت و نهی از ناامیدی
بند چهارم: شرمسارسازی برادران ازسوی یوسف
الف) مواجه سازی برادران با قبح سرقت
ب) تعلیم عذرخواهی به برادران
نتایج
پیشنهادات
فهرست منابع و مآخذ:
Abstract
کلیدواژه ها
- شرمساری بازپذیر کننده
- انگ زنی
- برچسب زنی
- حقوق کیفری
- حقوق اسلامی
- عدالت ترمیمی