بررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی
عنوانبررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی
رشتهحقوق عمومی
دانشجوحمیدرضا ذاکری
استاد راهنماپرویز علوی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۳
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی



بررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی عنوان پایان نامه ای است که توسط حمیدرضا ذاکری، با راهنمایی پرویز علوی در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

با توجه به اینکه موضوع پژوهش، بررسی نقش دیوان عدالت اداری در تحقق حقوق شهروندی استدر ابتدا به تعریفی از مفهوم حقوق شهروندی اشاره شده است و در ادامه به بررسی جایگاه حقوق شهروندی در منابع رایج داخلی و خارجی و نیز قابلیت تطابق این منابع با یکدیگر پرداخته شده است. سپس به سه مورد از مولفه های مهم حقوق شهروندی اشاره شده و به دنبال هر یک از این مولفه ها، نمونه ای از آراء هیات عمومی دیوان راجع به آن مولفه که منجر به احقاق حقوق یک شهروند شده است ارایه گردیده است. در ادامه ی پژوهش نیز به ترتیب به ماهیت و صلاحیت های دیوان عدالت اداری، نقش و اهداف دیوان در صیانت از حقوق شهروندی، بررسی موانع و محدودیت های موجود بر سر راه دیوان در جهت تضمین و تحقق حقوق شهروندان و سر انجام در انتهای پژوهش، اصول دادرسی منصفانه در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری تبیین شده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

بخش اول:بررسی اجمالی جایگاه حقوق شهروندی و مولفه های آن در منابع رایج کنونی ۶

فصل اول: بررسی اجمالی جایگاه حقوق شهروندی در منابع رایج کنونی ۷

مبحث اول: بررسی جایگاه حقوق شهروندی در منابع داخلی ۷

گفتار اول: در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۸

گفتار دوم: در قانون مجازات اسلامی ۱۰

گفتار سوم: در قانون مدنی ۱۱

مبحث دوم: بررسی جایگاه حقوق شهروندی در منابع بین المللی ۱۱

گفتار اول: در میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۱۱

گفتار دوم: در اعلامیه ی جهانی حقوق بشر ۱۳

فصل دوم: مولفه های حقوق شهروندی ۱۶

مبحث اول: برخورداری از تامین اجتماعی ۱۷

گفتار اول: تعریف ۱۷

گفتار دوم: نقش تامین اجتماعی در جامعه ۱۸

گفتار سوم: نمونه ای از رای هیات عمومی دیوان در مورد برخورداری از تامین اجتماعی ۱۹

مبحث دوم: امنیت شغلی ۲۰

گفتار اول:اهمیت امنیت شغلی برای شهروندان ۲۰

گفتار دوم: امنیت شغلی و جایگاه آن در حقوق کار ۲۲

گفتار سوم: امنیت شغلی و نقش حمایتی دیوان در این خصوص ۲۴

گفتار چهارم: نمونه ای از آرای هیات عمومی دیوان در مورد اصل امنیت شغلی ۲۶

مبحث سوم:امنیت قضایی ۲۸

گفتار اول: مفهوم امنیت قضایی ۲۹

گفتار دوم: امنیت قضایی و جایگاه آن در قانون اساسی ۳۰

گفتار سوم:عوامل برقراری امنیت قضایی ۳۲

۱–استقلال قوه ی قضاییه ۳۳

۲–استقلال قضاوت ۳۴

۳–در دسترس بودن دادگاه ها ۳۴

۴–کیفیت رسیدگی ۳۵

۵–رسیدگی های بی پایان ۳۵

گفتار چهارم:نمونه ای از آرای هیات عمومی دیوان در مورد اصل امنیت قضایی ۳۶

بخش دوم:بررسی عملکرد دیوان عدالت اداری در زمینه ی حقوق شهروندی ۳۸

فصل اول: دیوان عدالت اداری ۴۰

مبحث اول: فلسفه و اهداف تشکیل دیوان عدالت اداری ۴۰

مبحث دوم: صلاحیت ها و اختیارات دیوان عدالت اداری ۴۳

مبحث سوم: بررسی صلاحیت دیوان عدالت اداری در رابطه با خواهان و خوانده ۵۰

گفتار اول: بررسی صلاحیت دیوان عدالت اداری در رابطه با خواهان(شاکی) ۵۰

گفتار دوم: بررسی صلاحیت دیوان عدالت اداری در رابطه با خوانده ۵۶

فصل دوم: دیوان عدالت اداری و صیانت از حقوق شهروندی ۶۶

مبحث اول: نقش دیوان عدالت اداری در صیانت از حقوق شهروندی ۶۶

مبحث دوم: اهداف دیوان عدالت اداری در صیانت و حمایت از حقوق شهروندی ۷۰

مبحث سوم: رویکرد شهروند محور دیوان عدالت اداری در قضاوت های اداری ۷۱

فصل سوم: چالش ها و موانع دیوان برای تضمین و تحقق حقوق شهروندی ۷۳

۱–کاهش صلاحیت های دیوان عدالت اداری ۷۳

۲–محدودیت حق دادخواهی در دیوان ۷۶

۳–عدم آموزش اصولی دادرسان دیوان پیرامون مسایل و موضوعات حقوق عمومی ۷۷

۴–عدم انطباق تفسیر شورای نگهبان با اهداف و وظایف دیوان و تاثیر منفی آن بر آرای صادره ۷۹

۵–عدم وجود برخی از معیارهای دادرسی منصفانه در دیوان ۸۱

فصل چهارم: دادرسی منصفانه در قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری ۸۳

مبحث اول: اصول دادرسی منصفانه ۸۴

گفتار اول: تاریخچه ی اصول دادرسی منصفانه ۸۴

گفتار دوم: مهمترین اصول دادرسی منصفانه ۸۵

۱–شفافیت دادرسی ۸۶

۲–استقلال و بی طرفی نهاد قضایی ۸۶

۳–امکان دفاع یا لزوم تساوی سلاح ها ۸۶

۴–رعایت حاکمیت قانون ۸۷

۵–رعایت حقوق و آزادی های اشخاص ۸۸

مبحث دوم: عوامل برقراری دادرسی منصفانه در قانون تشکیلات وآیین دادرسی دیوان عدالت اداری ۸۸

۱ –حق تجدید نظر خواهی در دیوان عدالت اداری ۸۹

۲–حق برخورداری از مترجم در دیوان عدالت اداری ۹۰

۳–حق داشتن فرصت و تسهیلات کافی برای تدارک دفاع در دیوان ۹۱

۴–احقاق حقوق تضییع شده ی اشخاص ۹۳

۵–حق برابری در برابر قانون و دادگاه ها در دیوان عدالت اداری ۹۴

نتیجه گیری و پیشنهادات ۹۶

منابع و مآخذ ۱۰۰

کلیدواژه ها

  • قانون اساسی
  • جمهوری اسلامی ایران
  • قانون مدنی
  • حقوق بشر
  • تامین اجتماعی
  • حقوق شهروندی
  • اعلامیه حقوق بشر
  • دیوان عدالت اداری
  • امنیت شغلی
  • امنیت قضایی
  • دیوان عدالت اداری