بررسی نقض قاعده منع تجسس و ممنوعیت آن در فرایند آیین دادرسی کیفری

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
بررسی نقض قاعده منع تجسس و ممنوعیت آن در فرایند آیین دادرسی کیفری
عنوانبررسی نقض قاعده منع تجسس و ممنوعیت آن در فرایند آیین دادرسی کیفری
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجوسیده یاسمن امینی
استاد راهنمااسدالله مسعودی مقام
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۹۷
دانشگاهدانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند



بررسی نقض قاعده منع تجسس و ممنوعیت آن در فرایند آیین دادرسی کیفری عنوان پایان نامه ای است که توسط سیده یاسمن امینی، با راهنمایی اسدالله مسعودی مقام در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند دفاع گردید.

چکیده

منع تجسس به معنای پرهیز از تفتیش و دخالت در اسرار و عورات مردم مسلمان است که شریعت اسلام از آن نهی کرده است، و نهی وارد شده دلالت بر حرمت تجسس دارد و به عبارتی دیگر در شریعت اسلام نمی توان بدون دلیل (نص قرآنی و روانی) به تفتیش زندگی شخصی افراد پرداخت و از جزییات پنهان او اطلاعات حاصل کرد. به همین علت قوانین اسلامی به حریم خصوصی بسیار اهمیت داده اند. و در این خصوص آیات و روایات زیادی وارد شده است: از جمله آیه ۱۲ سوره حجرات که می فرماید: لا تجسسوا و در واقع فرموده است حریم زندگی شخصی مردم محترم است و جست وجو و تحقیق در زندگی آنان امری زشت و ناپسند است. مطالعه متون فقهی و تفسیری می توان مبانی چون اصل ستر و بزه بوشی، قاعده دری اصل عدم ولایت و ... را بر ممنوعیت تجسس استخراج و استنتاج کرد. البته ادله ای نیز وجود دارد که نشان می دهد در برخی از موارد تجسس جایز است. خوشبختانه موارد جواز تجسس به صورت محدود و با رعایت تشریفات و مقررات خاصی در قوانین ایران علی الخصوص قانون آیین دادرسی کیفری آورده شده است. مصلحت جامعه و تضمین حقوق بزه دیده از جمله مبانی استثناءهای وارد بر منع تجسس درجهت کشف اسباب، آلات و ادله وقوع جرم و دستگیری متهمان در نظام حقوق کیفری ایران است. البته در مواردی که ضابطان دادگستری و مقام های قضایی بدون وجود ظن کافی مبادرت به نقض حریم خصوصی افراد می نمایند، با ضمانت اجرای کیفری، انتظامی و مدتی روبرو خواهند شد. اما قانون در خصوص اعتبار ادله اکتسابی ناشی از نقض حریم خصوصی که بدون رعایت مقررات و تشریفات قانون آیین دادرسی کیفری صورت می گیرد ساکت است و متاسفانه همین سکوت و نقص قانون موجب شده است رویه قضایی ایران این گونه ادله را از باب قراین و امارات قضایی مورد پذیرش قرار داهد و به آن ترتیب اثر بدهد باید متذکر شد که روش تحقیق بکار رفته شده در پژوهش حاضر، توصیفی– تحلیلی است.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل۱: کلیات تحقیق ۱) بیان مسیله

۲) اهمیت و ضرورت تحقیق

۳) پیشینه تحقیق

۴)نوآوری تحقیق

۵) سیوالات تحقیق

۶) فرضیات تحقیق

۷) اهداف تحقیق

۸) روش تحقیق

۹) ساختار تحقیق

۱۰) تعریف اصطلاحات

فصل۲ : مفاهیم ،مصادیق و ادله تجسس مبحث اول: مفاهیم

گفتار اول: :تجسس

بند اول: مفهوم لغوی

بند دوم : مفهوم اصطلاحی

مبحث دوم: ادله و مبانی حرمت تجسس

گفتاراول: ادله

گفتار دوم: مبانی فقهی و حقوقی منع تجسس

بند اول: مبانی فقهی

الف ممنوعیت سوءظن

ب ممنوعیت ایذاء مومن

پ اصل عدم ولایت

ت: اصل برایت

ث اصل ستر و بزهپوشی

ج قاعده درء

بند دوم: مبانی حقوقی

الف حمایت از آزادی و استقلال فردی

ب حفظ و حمایت از حقوق بشر

پ حمایت از آبرو و حیثیت افراد

فصل۳ : شناسایی مبانی حقوقی قاعده منع تجسس مبحث اول: استثناءهای وارد بر قاعده منع تجسس در فرآیند رسیدگی کیفری

گفتار اول: شناسایی استثنایات

بند اول: مصلحت جامعه

بند دوم: تضمین حقوق بزه دیده

گفتار دوم: مصادیق استثناءهای وارد بر قاعده

بند اول: در جرایم مشهود

الف ماهیت جرم مشهود

ب: مصادیق جرم مشهود

ج اختیارات ضابطان در جرایم مشهود

بند دوم: در جرایم غیر مشهود

الف) انواع تجسس و تفتیش بر اساس موضوع ۵۰ ب شرایط و ضوابط تفتیش و بازرسی در جرایم غیر مشهود

فصل۴: بررسی ضمانت اجرای نقض غیرقانونی قاعده منع تجسس مبحث اول: ضمانت اجراهای کیفری، انتظامی و مدنی

گفتار اول: تحصیل ادله ناشی از نقض قاعده

بند اول: اصول حاکم بر تحصیل ادله

الف اصل آزادی تحصیل دلیل

ب دلایل فاقد ارزش اثباتی

ج)اثبات جرم از طرق خاص

د)مشروعیت تحصیل دلیل

ب اصل ارزیابی آزادانه دلیل

گفتار دوم: اعتبار و بطلان ادله اکتسابی

بند اول: ادله اخباری

بند دوم: ادله احرازی

مبحث دوم: مسوولیت و ضمانت اجراهای نقض قاعده

گفتار اول: مسوولیت و ضمانت اجرای کیفری

گفتار دوم: مسیولیت و ضمانت اجرای انتظامی

بند اول: ضابطان دادگستری

بند دوم: مقامهای قضایی

گفتار سوم: مسیولیت و ضمانت اجرای مدنی

فصل۵: نتیجه گیری و پیشنهادها نتیجه گیری

پیشنهادات

منابع و مآخذ

منابع فارسی

منابع عربی

منابع لاتین

ABSTRACT

کلیدواژه ها

  • تجسس
  • حریم خصوصی
  • دادرسی کیفری
  • قاعده فقهی