بررسی چگونگی مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران

عنوان	بررسی چگونگی مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	وحیده غلامعلی
استاد راهنما	هدی غفاری
استاد مشاور	مهدی هداوند
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۲
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

بررسی چگونگی مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط وحیده غلامعلی، با راهنمایی هدی غفاری و با مشاوره مهدی هداوند در سال ۱۳۹۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.

چکیده

قرن بیستم تعیین کننده ترین دوره ی تاریخی از نظر نقش و جایگاه دولت در اداره ی امور اقتصادی و سیاسی می باشد. یک راهبرد مطلوب برای حکمرانی خوب تمرکز حاکمیت بر وظیفه ذاتی و اصلی خود (سیاست گذاری، هدایت و نظارت) و فاصله گیری از امور تصدی گری است و تاسیس نهاد تنظیم مقررات یکی از راهکارهای اصلی در دستیابی به این هدف می باشد. از اوایل دهه ۱۹۸۰ تحقیق در خصوص مقررات گذاری به طور قابل توجهی افزایش یافته است و هم اکنون حکمرانی از طریق مقررات گذاری ویژگی اصلی تحولات در حوزه حقوق، اقتصاد،سیاست و مدیریت شده است.از سوی دیگر صنعت مخابرات به دلیل ارتباط مستقیم با مردم، ارایه خدمات روزافزون، گستردگی شبکه ها و سرمایه گذاری های کلان مورد نیاز، یکی از بازیگران اصلی صحنه اقتصاد و امنیت هر کشور است و این امر وجود یک نهاد تنظیم مقررات توانمند و آگاه در این حوزه را ضروری می کند.بازار مخابرات یکی از بازارهای پیشرو در دارا بودن یک نهاد تنظیم مقررات به شیوه نوین است و در ایران نیز سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به عنوان نهاد اصلی مقررات گذاری در این حوزه شناخته می شود.اهمیت تعیین نقش و جایگاه حقوقی نهاد مقررات گذار در آینده حیات و عملکرد بهتر آن از طرفی، و خلاء پژوهش های حقوقی در این حوزه از طرفی دیگر موجب شکل گیری پژوهش حاضر با عنوان بررسی چگونگی مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران و با هدف اصلی شناخت و بررسی ساختار و صلاحیت سازمان های مرتبط با مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران گردید.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه ۱

بخش اول: مفاهیم،نظریه هاواصول مقررات گذاری ۵

فصل ۱– پیشینه،مفاهیم وابزارهای مقررات گذاری ۶

۱–۱– پیشینه مقررات گذاری ۷

۱–۲– مفاهیم وسطوح مختلف مقررات گذاری ۸

۱–۲–۱– تعریف مخابرات ومقررات گذاری مخابراتی ۱۰

۱–۳– ابزارهای حکومت درمقررات گذاری ۱۱

۱–۴– رقابت ومقررات گذاری،وجوه تمایزوتشابه ورابطه ی آن ها ۱۲

۱–۴–۱– رقابت ومبانی نظری ۱۲

۱–۴–۲– معنای رقابت درقانون ۱۳

۱–۴–۳– وجوه تمایزوتشابه میان رقابت ومقررات گذاری ۱۳

فصل ۲– نظریه های مقررات گذاری ۱۶

۲–۱– نظریه های منفعت عمومی ۱۷

۲–۱–۱– رویکردهای اقتصادی منفعت عمومی ۱۷

۲–۱–۱–۱– بنداول:انحصاروانحصارطبیعی ۱۸

۲–۱–۱–۲– بنددوم: مشکل اطلاعات ۲۰

۲–۱–۱–۳– بندسوم: پیامدهای خارجی ۲۱

۲–۱–۱–۴– بندچهارم: کالاهای عمومی ۲۲

۲–۱–۲– رویکردهای سیاسی به مقررات گذاری ۲۳

۲–۱–۲–۱– بنداول : سیاستهای اجتماعی وعدالت توزیعی ۲۴

۲–۱–۲–۲– بنددوم: سیاست های پدرسالارانه (قیم مآبانه) ۲۴

۲–۲– نظریه های منفعت خصوصی مقررات گذاری ۲۶

۲–۲–۱– بنداول:نظریه اسارت ۲۶

۲–۲–۲– بنددوم:نظریه شیکاگو ۲۷

۲–۳– مقررات گذاری ومخابرات ۲۹

فصل ۳– اصول مقررات گذاری ۳۱

۳–۱– چارچوب حقوقی ۳۱

۳–۱–۱– خلق قانونی ۳۱

۳–۱–۲– تصریح اصول ورویه ها درقانون ۳۲

۳–۲– اختیارات قانونی ۳۲

۳–۲–۱– قدرت تصمیم گیری نهایی ۳۲

۳–۲–۲– تعیین حداقل اختیارات قانونی ۳۳

۳–۲–۳– انعطاف پذیری وقابلیت پیشبینی مقررات ۳۴

۳–۲–۴– اصل تناسب ۳۸

۳–۲–۵– پاسخ گویی ۴۱

۳–۲–۶– فرآیند مقررات گذاری وشفافیت ۴۳

۳–۳– شرایط لازم برای مقررات گذار ۴۶

۳–۳–۱– اعمال قوانین ۴۶

۳–۳–۲– جمع آوریاطلاعات ۴۷

بخش دوم: مقررات گذاری درصنعت مخابرات ایران ۵۰

فصل ۱– سازمان تنظیم وکمیسیون تنظیم مقررات وارتباطات رادیویی ۵۱

۱–۱– منشا تاسیس سازمان تنظیم مقررات وارتباطات رادیویی ۵۱

۱–۲– اهداف تاسیس سازمان تنظیم مقررات ۵۳

۱–۳– ارکان وساختار سازمانی کمیسیون وسازمان تنظیم مقررات ۵۴

۱–۳–۱– ساختارکمیسیون تنظیم مقررات ۵۴

۱–۳–۲– ساختارسازمان تنظیم مقررات ۵۵

۱–۴– وظایف واختیارات کمیسیون وسازمان تنظیم مقررات ۵۶

۱–۴–۱– وظایف واختیارات کمیسیون تنظیم مقررات ۵۶

۱–۴–۲– وظایف واختیارات سازمان تنظیم مقررات ۵۷

۱–۵– مقررات گذاری اقتصادی درسازمان تنظیم مقررات ۵۸

۱–۵–۱– مقررات گذاری ورودی (صدورپروانه) ۵۹

۱–۵–۱–۱– صدورپروانه اپراتوری تلفن سیار ۶۲

۱–۵–۱–۲– صدورپروانه های عرضه وتوزیع اینترنت ۶۵

۱–۵–۱–۳– صدورپروانه های سرویس رادیویی وارایه خدمات مربوط به تجهیزات رادیویی ۶۶

۱–۵–۱–۴– پروانه ارایه خدمات بی سیم مبتنی برفناوریWIMAX ۶۹

۱–۵–۱–۵– بررسی عملکرد سازمان تنظیم درصدورپروانه ۶۹

۱–۵–۲– استانداردگذاری ۷۱

۱–۵–۳– قیمت گذاری ۷۳

۱–۵–۳–۱– مقررات زدایی درزمینه قیمت خدمات خرد وجزیی ۷۴

۱–۶– مقررات گذاری اجتماعی درسازمان تنظیم مقررات ۷۵

۱–۶–۱– ویژگی‏های مقررات‏گذاری اجتماعی ۷۶

۱–۶–۲– سازمان تنظیم مقررات و مقررات گذاری اجتماعی ۷۷

۱–۶–۳– موقعیت های چالش برانگیز برای نهادهای مقرراتگذار ۷۹

فصل ۲– سایرنهادها ومراجع مقررات گذاری درصنعت مخابرات ۸۱

۲–۱– اتحادیه بین المللی مخابرات (ITU) ۸۱

۲–۱–۱– عضویت درITU ۸۲

۲–۱–۲– ساختاروعملکردITU ۸۳

۲–۱–۲–۱– کنفرانس نمایندگان مختار ۸۳

۲–۱–۲–۲– شورا ۸۴

۲–۱–۲–۳– بخش ارتباطات رادیویی(ITU–R) ۸۴

۲–۱–۲–۴– بخش استاندارد مخابرات(ITU–T) ۸۴

۲–۱–۲–۵– بخش استاندارد مخابرات(ITU–T) ۸۵

۲–۱–۳– مناسبات ایران وITU ۸۵

۲–۲– شورای رقابت ۸۷

۲–۲–۱– ارکان تشکیل دهنده و شرایط انتخاب ۸۸

۲–۲–۱–۱– اعضای تشکیل دهنده ۸۸

۲–۲–۱–۲– اختیارات وتکالیف شورای رقابت ۸۹

۲–۲–۱–۳– مرکز ملی رقابت ۹۱

۲–۲–۲– بررسی نقش وجایگاه شورای رقابت درصنعت مخابرات ۹۲

۲–۳– شورای عالی فضای مجازی ۹۴

۲–۳–۱– دلایل ومنشاء تاسیس ۹۴

۲–۳–۲– ترکیب اعضاء، ساختارووظایف شورا ۹۶

۲–۳–۲–۱–کمیسیون عالی تنظیم مقررات ۹۸

۲–۳–۲–۲– کمیسیون عالی امنیت فضای مجازی کشور ۹۹

۲–۳–۲–۳– کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور ۱۰۰

۲–۳–۳– بررسی ساختارکمیسیون ها ونحوه عملکردآنها ۱۰۱

۲–۴– سایرنهادهای مرتبط با مقررات گذاری درصنعت مخابرات ایران ۱۰۶

۲–۴–۱– کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه ۱۰۶

۲–۴–۱–۱– اهداف وسیاست ها ۱۰۷

۲–۴–۲– شرکت ارتباطات زیرساخت ۱۰۹

۲–۴–۲–۱– تاریخچه تاسیس شرکت زیرساخت ۱۰۹

۲–۴–۲–۲– نقش شرکت ارتباطات زیرساخت درحوزه ی مقررات گذاری ۱۰۹

فصل ۳– تطبیق اصول کلی مقررات گذاری با مقررات گذاری در صنعت مخابرات ایران ۱۱۲

۳–۱– خلق قانونی ۱۱۲

۳–۲– تصریح اصول و رویه ها در قانون ۱۱۲

۳–۳– اعطای قدرت تصمیم گیری نهایی به سازمان مقررات گذار و داشتن استقلال ۱۱۳

۳–۴– حمایت ازحقوق مصرف کنندگان ۱۱۴

۳–۵– مقررات وضع شده و تناسب آنها با مشکل وهدف از وضع آن ها ۱۱۶

۳–۶– پاسخ گویی ۱۱۶

۳–۷– فرآیند مقررات گذاری و شفافیت ۱۱۷

نتیجه گیری وپیشنهادات ۱۱۸

نتیجه گیری ۱۱۸

پیشنهادات ۱۱۹

پیوست ها ۱۲۱

پیوست الف) بخش هایی از اساسنامه ی اتحادیه جهانی مخابرات ۱۲۱

پیوست ب) رای شماره ۲۴۱–۲۴۲ هیات عمومی دیوان عدالت اداری ۱۲۹

فهرست منابع و ماخذ ۱۳۰

منابع فارسی ۱۳۰

کتب، مقالات، پایان نامه ها ۱۳۰

اسناد و گزارشات ۱۳۱

منابع لاتین ۱۳۱

پایگاه های اینترنتی ۱۳۲

فهرست جدول ها

عنوان صفحه

جدول‏۱ ۱: تطبیق پروانه های فعلی ایران با انواع پروانه ها ۷۰

جدول‏۲ ۱: اعضای شوراهای عالی مرتبط با فضای مجازی کشور ۱۰۲

جدول‏۲ ۲: دسته بندی نهادها وسازمان های مرتبط با فضای مجازی کشور ۱۰۳

فهرست نمودارها

عنوان صفحه

نمودار‏۲ ۱: نمودارنیاز به مقررات گذاری ۳۰

نمودار‏۱ ۱:جایگاه سازمان تنظیم مقررات و کمیسیون تنظیم مقررات درساختارمقررات گذاری صنعت مخابرات ایران ۵۳

نمودار‏۱ ۲: نمودارسازمانی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی ۵۶

نمودار‏۱ ۳: دسته بندی روش های صدور پروانه در ایران ۶۰

نمودار‏۱ ۴: سیاست فعلی حیطه مقررات ۶۱

نمودار‏۲ ۱: نمودارسازمانی مرکز ملی رقابت ۹۱

نمودار‏۲ ۲: حکم تشکیل شورای عالی مجازی ۱۷/۱۲/۱۳۹۰ ۹۷

فهرست شکل ها

عنوان صفحه

شکل‏۱ ۱: رابطه ی رگولاتور با دیگر ارکان جامعه ۵۳

کلیدواژه ها

• مقررات گذاری
• مخابرات
• مقررات گذاری اقتصادی
• نهاد مقررات گذار
• مقررات
• نظارت دولتی
• خدمات مخابراتی
• شبکه مخابراتی
• ایران
• قانونگذاری
• سیاست گذاری