بررسی کارکرد احزاب سیاسی در انتخابات نهادهای مردم سالار در نظام حقوقی ایران
 | |
| عنوان | بررسی کارکرد احزاب سیاسی در انتخابات نهادهای مردم سالار در نظام حقوقی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | مرتضی قاسم آبادی |
| استاد راهنما | سیدحسین ملکوتی |
| استاد مشاور | کمال الدین هریسی نژاد |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه تبریز |
بررسی کارکرد احزاب سیاسی در انتخابات نهادهای مردم سالار در نظام حقوقی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مرتضی قاسم آبادی، با راهنمایی سیدحسین ملکوتی و با مشاوره کمال الدین هریسی نژاد در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز دفاع گردید.
چکیده
احزاب سیاسی در دنیای معاصر، با کارکردهای گوناگون خود از قبیل: مدیریت منازعات، جامعه پذیری سیاسی، مشارکت سیاسی و از همه مهم تر انتخابات و گرم نمودن فضای آن از طریق تبلیغات و به بحث کشیدن مسایل جدی کشور و هدایت و بسیج ملت به پای صندوق های رای گیری، راهکارهایی را به شهروندان رای دهنده پیشنهاد می دهند، بنابراین شرط اولیه دموکراسی های نمایندگی به شمار می روند و بدون وجود آن ها دموکراسی واژه ای بی محتوا و خالی از معنا و مفهوم خواهد بود.با این توضیح، در پژوهش حاضر سعی خواهد شد ضمن بررسی تعاریف، ویژگی ها، کارکردهای احزاب و انتخابات، ماهیت دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران بررسی شود و سپس جایگاه احزاب سیاسی در نظام حقوقی ایران مورد بررسی قرار گرفته و در آخر به کارکرد احزاب سیاسی در انتخابات نهادهای مختلف مردم سالار، پرداخته می شود.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
یک– مقدمه ۱
دو– تبیین مسیله ۳
سه– بررسی منابع ۵
چهار– ضرورت و اهمیت تحقیق ۷
پنج– سوالات تحقیق ۸
شش– روش تحقیق ۸
هفت– ساختار تحقیق ۸
بخش اول: تعاریف و مفاهیم بنیادین ۱۰
فصل اول: مباحث تیوریک احزاب سیاسی ۱۱
بند اول: تعریف حزب ۱۳
اول: مفهوم لغوی ۱۳
دوم: مفاهیم مشابه حزب ۱۶
سوم: مفهوم اصطلاحی ۱۷
بند دوم: گروه های فشار(ذی نفوذ) ۲۳
اول: معنا و ماهیت گروه فشار ۲۳
دوم: تفاوت گروه های فشار با احزاب سیاسی ۲۶
بند سوم: تاریخچه احزاب سیاسی ۲۷
اول: منشا تاریخی احزاب سیاسی ۲۸
دوم: توسعه تاریخی احزاب در برخی کشورهای غربی ۳۰
سوم: مروری مختصر بر پیشینه احزاب سیاسی در ایران ۳۴
الف– احزاب سیاسی از انقلاب مشروطه تا قبل از وقوع انقلاب اسلامی ۳۴
ب– احزاب سیاسی پس از انقلاب اسلامی ۳۸
چهارم: فرآیند و عوامل موثر در پیدایش و شکل گیری احزاب سیاسی ۴۰
بند چهارم: رسالت(کارویژه–کارکرد) احزاب سیاسی ۴۳
اول: کارکردهای احزاب سیاسی در نظام سیاسی ۴۳
دوم: فواید و مضرات احزاب سیاسی ۴۶
بند پنجم: انواع حزب ۴۸
اول: طبقه بندی انواع حزب ۴۸
دوم: طبقه بندی نظام های حزبی ۵۳
الف– نظام های غیر رقابتی ۵۴
یک–نظام های تک حزبی ۵۴
دو– نظام های دارای حزب غالب و مسلط ۵۵
ب– نظام های رقابتی ۵۷
یک– نظام های دو حزبی ۵۷
دو– نظام های چند حزبی ۵۹
سوم: بررسی الگو و نظام حزبی پیشنهادی مناسب برای جمهوری اسلامی ایران ۶۱
فصل دوم: انتخابات ۶۵
بند اول: تعریف انتخابات ۶۵
اول: مفهوم شناسی انتخابات ۶۶
دوم: اشکال انتخابات ۶۷
بند دوم: تاریخچه انتخابات ۶۸
اول: مروری بر تاریخچه انتخابات در جهان ۶۸
دوم: پیشینه انتخابات در ایران ۷۱
بند سوم: طبقه بندی نظام های انتخاباتی ۷۳
اول: نظام انتخاباتی اکثریتی ۷۴
الف– انواع نظام انتخاباتی اکثریتی ۷۵
یک– نظام اکثریت نسبی ۷۵
دو– نظام اکثریت مطلق ۷۵
ب– مزایا و معایب نظام انتخاباتی اکثریتی ۷۷
دوم: نظام انتخاباتی تناسبی ۷۸
الف– انواع نظام انتخاباتی تناسبی ۸۰
یک– تناسبی کامل یا سراسری ۸۰
دو– تناسبی تقریبی یا نزدیک ۸۰
ب– مزایا و معایب نظام انتخاباتی تناسبی ۸۱
سوم: نظام انتخاباتی تلفیقی یا مختلط ۸۲
الف– نظام تلفیقی آلمان ۸۳
ب– نظام تلفیقی فرانسه ۸۳
چهارم: نظام حقوقی انتخابات در ایران ۸۴
الف– شیوه انتخاب نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۸۴
ب– شیوه انتخاب نامزدهای ریاست جمهوری ۸۵
ج– شیوه انتخاب اعضای شورای شهر ۸۵
بخش دوم: کارکرد احزاب سیاسی در انتخابات نهادهای مردم سالار در نظام حقوقی ایران ۸۶
فصل اول: تبیین مفهوم دموکراسی یا مردم سالاری و ماهیت آن در جمهوری اسلامی ایران ۸۷
بند اول: تعریف دموکراسی ۸۹
بند دوم: انواع دموکراسی بر حسب نحوه اعمال حاکمیت مردم ۹۲
اول: دموکراسی مستقیم ۹۲
دوم: دموکراسی غیر مستقیم یا نماینده سالار ۹۳
سوم: دموکراسی نیمه مستقیم ۹۳
بند سوم: اصول و شاخصه های نظام مردم سالار ۹۶
اول: برابری ۹۶
دوم:آزادی ۹۷
سوم: حاکمیت مردم ۹۷
چهارم: مشارکت همگانی و رضایت عمومی ۹۸
پنجم: قانون گرایی و قانون اساسی ۹۸
ششم: تسامح، تحمل و چندگانگی سیاسی ۹۹
هفتم: توزیع خردمندانه قدرت ۹۹
بند چهارم: ماهیت مردم سالاری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۱۰۱
اول: شکل نظام سیاسی ۱۰۲
دوم: تفکیک قوای حاکمیت ۱۰۳
سوم: محوریت مردم در تشکیل نظام ۱۰۳
چهارم: اداره امور کشور به اتکای آرای عمومی………………………………… ۱۰۴
فصل دوم: جایگاه احزاب سیاسی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران ۱۰۶
بند اول: مروری بر روند شکل گیری و فعالیت احزاب پس از انقلاب اسلامی تا عصر حاضر ۱۰۶
اول: دوره آنارشیسم حزبی ۱۰۶
دوم: دوره انفعال و محدودیت ۱۰۷
سوم: دوره قاعده مندی و تثبیت ۱۰۸
چهارم: دوره شکوفایی احزاب و افکارسازی ۱۰۸
بند دوم: جایگاه احزاب در نظام حقوقی ایران
اول: جایگاه احزاب در قانون اساسی ۱۰۹
دوم: جایگاه احزاب و تشکل های سیاسی در قوانین مختلف ۱۱۱
الف– مقررات تشکیلاتی، استخدامی، مالی و انضباطی وزارت امور خارجه ۱۱۱
ب– قانون استخدامی وزارت اطلاعات ۱۱۱
ج– قانون تعیین ضوابط و شرایط وزیر اطلاعات ۱۱۲
د– قانون خط مشی کلی و اصول برنامه های سازمان صدا و سیمای ایران ۱۱۲
ه– قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران ۱۱۳
و– قانون مقررات استخدامی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران ۱۱۳
ز– قانون استخدامی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران ۱۱۳
ح– قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۱۳
ط– قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران ۱۱۴
ی– قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران ۱۱۴
ک– قانون اصول تشکیلات دادگستری ۱۱۴
بند سوم: بررسی قانون فعالیت احزاب، جمعیت ها و انجمن های سیاسی و صنفی و انجمن های اسلامی یا اقلیت های دینی شناخته شده ۱۱۵
فصل سوم: کارکرد احزاب منتخب در انتخابات نهادهای مردم سالار ۱۱۹
بند اول: مجمع روحانیون مبارز ۱۱۹
اول: انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۱۹
الف– انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۱۹
ب– انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۲۰
ج– انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۲۰
د– انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۲۰
ه– انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۲۰
دوم: انتخابات ریاست جمهوری ۱۲۲
الف– انتخابات دوره پنجم ریاست جمهوری ۱۲۲
ب– انتخابات دوره ششم ریاست جمهوری ۱۲۲
ج– انتخابات دوره هفتم ریاست جمهوری ۱۲۲
د– انتخابات دوره هشتم ریاست جمهوری ۱۲۲
ه– انتخابات دوره نهم و دهم ریاست جمهوری ۱۲۳
سوم: انتخابات شوراها ۱۲۴
بند دوم: جامعه روحانیت مبارز ۱۲۵
اول: انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۲۵
دوم: انتخابات ریاست جمهوری ۱۲۶
سوم: انتخابات شوراهای شهر و روستا ۱۲۷
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۲۸
منابع و مآخذ ۱۳۶
فهرست نمودارها
نمودار شماره ۱: فهرست منتخبین نامزدهای مجمع روحانیون مبارز در پنج دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی(دوره های سوم تا هفتم) ۱۲۱
نمودار شماره ۲: درصد مشارکت مردم در ده دوره انتخابات ریاست جمهوری ۱۲۴
نمودار شماره ۳:منتخبین نامزدهای جامعه روحانیت مبارز در هفت دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی در شهر تهران ۱۲۶
کلیدواژه ها
- حقوق مدنی
- قانون اساسی
- مردم سالاری
- نظام حقوقی
- ایران
- حزب سیاسی
- مشارکت سیاسی
- نگرش سیاسی
- حقوق اساسی
- حقوق اساسی
- احزاب سیاسی
- نظام حقوقی ایران