بررسی کودک آزاری در حقوق ایران
 | |
| عنوان | بررسی کودک آزاری در حقوق ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق جزا و جرم شناسی |
| دانشجو | محمد فضلی |
| استاد راهنما | عادل ساریخانی |
| استاد مشاور | ابوالفتح خالقی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۱ |
| دانشگاه | دانشگاه قم |
بررسی کودک آزاری در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمد فضلی، با راهنمایی عادل ساریخانی و با مشاوره ابوالفتح خالقی در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه قم دفاع گردید.
چکیده
کودکان همواره آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند که به دلایل مختلف از جمله پایین بودن سن و نداشتن مهارتهای کافی قادر به حفاظت و حمایت کامل از خود نبوده و نیازمند حمایت بزرگسالان و به خصوص والدین خود هستند . کودکان غالبا با حقوق خود آشنا نیستند و نمی توانند از خود در برابر انواع بد رفتاریها در خانواده محافظت کنند . کودک آزاری معضل بزرگ اجتماعی است که همه جوامع چه پیشرفته و چه در حال توسعه را در بر می گیرد و آثار کوتاه مدت و بلند مدت متعددی را هم بر شرایط فعلی و هم بر آینده او یعنی دوران بزرگسالی بر جای می گذارد ، اثراتی که گاه بسیار جبران ناپذیر است . کودک آزاری طیف وسیعی از اعمال و رفتار نسبت به کودکان را شامل می شود . بد رفتاری جسمانی ، بد رفتاری عاطفی ، سوء استفاده جنسی و . . . همگی در قلمرو کودک آزاری قرار می گیرد . مهمتر از همه اینکه قوانین نیز ممکن است به علت عدم توجه به خصوصیات و جایگاه ویژه ای که اطفال در جامعه دارند خود به جای حمایت از اطفال مصداقی برای کودک آزاری قرار گیرند ، لذا تغییر نگرش و توجه بیش از پیش قانونگذار حکیم می تواند در تحکیم حقوق کودکان و به تبع آن شکل گیری شخصیتی سالم یا بازپروری آن نقش به سزایی را ایفا کند . در این پایان نامه بر آنیم تا ضمن نگاهی گذرا بر مفهوم کودک آزاری و اقسام آن ، علل این پدیده را از جنبه های مختلف مورد بررسی و با نگاهی بر قوانین موجود در حقوق ایران مصادیق آن را مورد کنکاش قرار داده و بروز یا عدم بروز این معضل را در طول فرایند رسیدگی به جرایم اطفال در سیستم قضایی ایران مورد ارزیابی و در نهایت و در حد توان راهکارهایی در این خصوص ارایه نماییم . با توجه به خصوصیت نظری بودن علم حقوق ، در نگارش این پایان نامه از روش جمع آوری مطالب از کتب و پایان نامه ها و سخنرانی های مرتبط با موضوع و تطبیق داده ها با قوانین موجود و یافتن مصادیق کودک آزاری و بررسی آنها استفاده شده و حتی الامکان سعی گردیده داده های نظری را در قالب و چهارچوب قوانین تجزیه و تحلیل نموده تا نتیجه گیری به دست آمده بتواند در عمل نیز کاربردی و مفید فایده واقع شود . با بررسی قوانین فعلی می توان گفت اقدامات خوبی در زمینه حمایت از کودکان صورت گرفته است و شرع انور اسلام و بعضا مقررات بین المللی نیز در این زمینه پوششهای خوبی ارایه نموده اند ، ولی با این وجود خلا هایی در قوانین حقوقی و کیفری وجود دارد که یا زمینه را برای بروز پدیده کودک آزاری باز می گذارد و یا خود مصداقی از این پدیده می شود .
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
طرح مبحث ۱
اهداف تحقیق ۴
پرسشهای پژوهش ۴
فرضیات تحقیق ۴
اهمیت و ضرورت تحقیق ۵
فصل اول:
کلیات
بخش اول: تعاریف ۸
مبحث اول: کودک یا طفل از نظر لغوی و حقوقی ۸
جدول ۱–
حداقل سن مسیولیت کیفری در کشورهای مختلف ۱۴
مبحث دوم: آزار از نظر لغوی و حقوقی ۱۴
مبحث سوم:کودک آزاری و بزه دیدگی اطفال ۱۶
الف – بزه دیدگی طفل در معنای عام: ۱۶
ب– بزه دیدگی طفل در معنای خاص: ۱۷
بخش دوم: پیشینه (کودک آزاری در گذر تاریخ) ۲۰
مبحث اول: از آغاز تا قرن نوزدهم ۲۰
مبحث دوم: از قرن نوزدهم تا کنون ۲۲
مبحث سوم: نگاه اسلام به کودک ۲۳
فصل دوم:
رویکرد قوانین ایران(به کودک آزاری)
بخش اول: قوانین حمایت کننده از کودک و پیش گیرنده از کودک آزاری ۳۱
مبحث اول: قانون اساسی و پیشگیری از کودک آزاری ۳۲
مبحث دوم: قانون مدنی و پیشگیری از کودک آزاری ۳۴
گفتار اول: حضانت و نقش آن در پیشگیری از کودک آزاری ۳۵
الف – تعیین مسیول حضانت کودک به عنوان عامل پیشگیرنده در کودک آزاری ۳۶
۱– حضانت طفل توسط پدر و مادر در زندگی مشترک ۳۶
۲– حضانت طفل پس از جدایی والدین ۳۶
۳– حضانت طفل پس از فوت پدر و مادر ۳۷
ب – تعیین مدت برای حضانت و جلوگیری از کودک آزاری ۳۸
ج – سلب حق حضانت به جهت پیشگیری از کودک آزاری ۳۹
۱– جنون ۳۹
۲– شوهر کردن مادر به شخصی غیر از پدر طفل ۳۹
۳– در معرض خطر قرار گرفتن طفل ۴۰
گفتار دوم: تعیین حق ملاقات طفل و پیش گیری از کودک آزاری ۴۰
گفتار سوم: الزام به تربیت کودک و پیش گیری از کودک آزاری ۴۲
گفتار چهارم: دفاع ازکودکان بی سرپرست و پیشگیری از کودک آزاری ۴۳
مبحث سوم: قوانین کیفری و نقش آن در پیشگیری از کودک آزاری ۴۴
گفتار اول: جرم انگاری جرایم علیه سلامت جسمی کودکان و پیشگیری از کودک آزاری ۴۴
الف – قتل، شدیدترین نوع آزار ۴۵
ب – ضرب و جرح و قطع عضو ۴۶
ج – ترک انفاق ۴۶
گفتار دوم: جرم انگاری جرایم شخصیت معنوی کودکان و پیشگیری از کودک آزاری ۵۱
الف – ربودن یا مخفی نمودن طفل ۵۱
ب – قلمداد کردن طفل تازه متولد شده به جای طفل دیگر ۵۱
ج – امتناع از تحویل طفل به افراد ذیحق ۵۲
د – عبور دادن نابالغ از مرز ۵۲
ه– – قذف نابالغ ۵۲
و – تعرض و توهین به اطفال و ایجاد مزاحمت برای آنها ۵۳
مبحث چهارم: قوانین شکلی و پیشگیری از کودک آزاری ۵۳
گفتار اول: مداخله مقام قضایی و حیثیت عمومی جرم و پیشگیری ازکودک آزاری ۵۳
– مداخله مقام قضایی با توجه به ماده
قانون ق آ د ک ۵۳
– تلقی نمودن کودک آزاری به عنوان جرم عمومی ۵۳
۳– جرم انگاری در راستای اجباری نمودن گزارش دادن کودک آزاری ۵۴
گفتار دوم: تعیین حدود صلاحیت دادگاه اطفال و پیشگیری از کودک آزاری ۵۵
گفتار سوم: مقررات مربوط به مراحل تعقیب و تحقیقات و جلوگیری ازکودک آزاری ۶۱
گفتار چهارم: مقررات مربوط به مرحله رسیدگی و صدور حکم و حمایت از طفل ۶۱
گفتار پنجم: قوانین مربوط به مرحله اجرای حکم و جلوگیری از کودک آزاری ۷۱
بخش دوم: قوانین زمینه ساز کودک آزاری وخلا قانونی درخصوص آن ۷۲
مبحث اول: قوانین مدنی و نقش آن در حمایت از کودک آزاری ۷۴
گفتار اول: تفاوت در تعیین حضانت طفل پس از جدایی والدین و آزار کودک ۷۴
گفتار دوم: مدت حضانت و آزار کودک ۷۵
گفتار سوم: تعیین اطفال در معرض خطر و نواقص قانونی ۷۶
گفتار چهارم: حق تربیت کودک و کودک آزاری ۷۸
گفتار پنجم: حقوق کودکان طبیعی و کودک آزاری ۷۸
مبحث دوم: قوانین کیفری و نقش آن در زمینه سازی کودک آزاری ۸۳
گفتار اول: تنبیه بدنی و کودک آزاری ۸۳
گفتار دوم: عدم جرم انگاری ممانعت از ملاقات کودک با اشخاص کودک آزاری ۸۵
گفتار سوم: عدم جرم انگاری درخصوص زنا با طفل و نقش آن حمایت کودک آزاری ۸۵
گفتارچهارم: عدم جرم انگاری خصوص لواط باطفل و نقش آن درحمایت از کودک آزاری ۸۷
گفتارپنجم:عدم جرم انگاری خصوص تفخیذ با طفل ونقش آن درحمایت ازکودک آزاری ۸۷
گفتارششم: عدم جرم انگاری مساحقه باطفل ونقش آن درحمایت از کودک آزاری ۸۷
گفتارهفتم:عدم جرم انگاری تقبیل ومضاجعه باطفل ونقش آن درحمایت ازکودک آزاری ۸۸
گفتار هشتم: ازدواج غیر قانونی با طفل و کودک آزاری ۸۹
گفتار نهم: هرزه نگاری و کودک آزاری ۹۰
گفتار دهم: سوءاستفاده از کودکان برای فساد و فحشا و کودک آزاری ۹۱
فصل سوم:
رویکرد قوانین بین المللی به کودک آزاری و حقوق کودکان و تاثیر آن بر حقوق ایران
بخش اول: اسناد بین المللی درحمایت از کودکان و مقابله باکودک آزاری ۹۳
مبحث اول: اسناد عام حقوق بشر در مقابله با کودک آزاری ۹۳
مبحث دوم: اسناد خاص حقوق بشر در مقابله با کودک آزاری ۹۴
گفتار اول: اعلامیه حقوق کودک (۱۹۲۴) ۹۴
گفتار دوم: اعلامیه حقوق کودک (۱۹۵۹) ۹۴
گفتار سوم: حداقل مقررات سازمان ملل برای دادرسی ویژه نوجوانان (قواعد پکن) ۹۵
گفتار چهارم: قواعد ملل متحد درباره حمایت از اطفال محروم از آزادی ۹۵
گفتار پنجم: اصول راهبردی ملل متحد برای پیشگیری از بزهکاری اطفال ۹۶
گفتارششم: کنوانسیون حقوق کودک ۹۶
گفتار هفتم: اصول راهنمای اقدام در زمینه کودکان در سیستم کیفری ۹۷
جدول
–
مقررات و اسناد بین المللی در ارتباط با کودک در یک نگاه ۹۸
بخش دوم: ویژگیهای حقوق کیفری اطفال و نوجوانان دربین المللی در مقابله با کودک آزاری ۹۹
مبحث اول: ویژگیهای مربوط با سیستم رسیدگی در حقوق کودکان ۹۹
گفتار اول: دادگاه صالح ۹۹
گفتار دوم: قاضی ویژه ۱۰۰
گفتار سوم: پلیس ویژه اطفال و نوجوانان ۱۰۰
گفتار چهارم: مشاور متخصص ۱۰۰
گفتار پنجم: مددکاری ۱۰۱
گفتار ششم: موسسات نگهداری و اجرا کننده تصمیمات دادگاه ۱۰۱
مبحث دوم: ویژگیهای نظری وکلی در ارتباط با حقوق کودکان ۱۰۲
گفتار اول: پذیرش مسیولیت کیفری تدریجی اطفال و نوجوانان ۱۰۲
گفتار دوم: قضا زدایی و پیشگیری از ورود کودک و نوجوانان به فرایند کیفری ۱۰۲
گفتار سوم: احترام به کرامت ذاتی و حفظ حقوق کودک و نوجوان ۱۰۳
گفتار چهارم: استفاده از راهکارهای عدالت ترمیمی (Restorative Justice) ۱۰۴
گفتار پنجم: رعایت منافع عالیه کودک ۱۰۵
گفتار ششم: تاکید بر اصلاح و مسیولیت پذیری کودکان به جای سزادهی ۱۰۵
گفتار هفتم: ساده و کودک محور بودن تشریفات دادرسی ۱۰۶
گفتار هشتم: استفاده از تدابیر پیشگیرانه در خصوص بزهکاری اطفال و نوجوانان ۱۰۶
نتیجه گیری ۱۰۷
راهکارها ۱۰۹
فهرست منابع و ماخذ ۱۱۱
الف) کتاب ۱۱۱
ب) مجله ۱۱۲
ج) پایان نامه ۱۱۳
د) طرح های پژوهشی ۱۱۴
ه–) روزنامه های داخلی ۱۱۴
پیوست ها ۱۱۵
چکیده انگلیسی
کلیدواژه ها
- آزار کودک
- نظام حقوقی
- ایران
- خانواده
- بزهکاری
- قانون مدنی
- قانون اساسی
- حضانت کودک
- کودک
- آزار
- خانواده
- بزهکاری اطفال
- حقوق
- قوانین