بررسی گسترش صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به اعمال تروریستی

عنوان	بررسی گسترش صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به اعمال تروریستی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	شهلا صالحی
استاد راهنما	منصور فخری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۷
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی

بررسی گسترش صلاحیت دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به اعمال تروریستی عنوان پایان نامه ای است که توسط شهلا صالحی، با راهنمایی منصور فخری در سال ۱۳۹۷ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی دفاع گردید.

چکیده

یکی از مهمترین چالش های فرا روی جامعه جهانی و حقوق بین الملل کیفری گسترش روز افزون عملیات و اقدامات تروریستی است. پدیده تروریسم به عنوان یکی از مهمترین نگرانی های امنیتی دولت–ها و ملت ها در سراسر جهان تبدیل شده است. رواج پدیده تروریسم منحصر به منطقه یا دولت خاصی نیست بلکه از کشورهای کوچک، کمتر توسعه یافته تا بزرگترین قدرت های دنیا با این معضل امنیتی مواجه هستند. دیوان کیفری بین المللی به عنوان مهمترین محکمه بین المللی به رغم تلاش هایی که در کنفرانس تدوین اساسنامه رم صورت گرفت، هیچ گونه صلاحیتی راجع به جنایات تروریستی ندارد. دلایل متعددی همچون نبود توافق نظر پیرامون چارچوب پیشنهادی در خصوص تعریف تروریسم، نبود اجماع دولت های عضو در خصوص تبیین اقدامات تروریستی و ارتباط بسیار نزدیک آن با اقدامات نهضت های آزادی بخش موجب شده است که تعیین تکلیف چارچوب اقدامات تروریستی، وضعیت و جایگاه آن در اساسنامه در هاله ای از ابهام باشد. با این اوصاف درج تروریسم در اساسنامه دیوان کیفری بین المللی مزیت های مهمی را در برخواهد داشت؛ برای مثال می تواند در کشاندن تروریست ها به دادگاه و محضر عدالت به کشورها کمک کند و در عین حال بر ضعف داخلی که مانع از محاکمه تروریست ها در دادگاه–های محلی می شود فایق آید و پیام سیاسی خطیر بودن اقدامات تروریستی برای جامعه بین المللی ارسال کند. بنابراین باید اساسنامه دیوان را اصلاح کرد تا یک ماده مرتبط با جنایات تروریستی را در بر گیرد. از این رو یافته های این پژوهش که با بهره گیری از روش توصیفی– تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای و فضای مجازی (اینترنتی) صورت پذیرفته است نشان می دهد که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یکی از کشورهایی که تروریسم با امنیت آن گره خورده است برای مقابله با تروریسم دارای راهبردی مشخص است واقدامات متعددی را انجام داده است.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست مطالب عنوان صفحه فصل اول: کلیات و مبانی نظری

۱–۱– تعریف تروریسم و انواع آن

۱–۱–۱– تعریف لغوی تروریسم

۱–۱–۲– انواع تروریسم

۱–۱–۲–۱– تروریسم ملی گرا

۱–۱–۲–۲– تروریسم سیاسی

۱–۱–۲–۳– نارکو تروریسم

۱–۱–۲–۴– تروریسم مذهبی

۱–۱–۲–۵– تروریسم تحت حمایت حکومتها

۱–۱–۲–۶– تروریسم سایبری

۱–۱–۲–۷– بیوتروریسم

۱–۱–۲–۸– تروریسم هسته ای

۱–۱–۲–۹– تروریسم شیمیایی

۱–۱–۳– چالش های موجود در تعریف ترور و تروریسم

۱–۲– پیشینه تروریسم

۱–۳– پیشینه دادگاه های کیفری بین المللی

۱–۳–۱– دادگاه های بین المللی کیفری موردی و موقتی

۱–۳–۱–۱– دادگاه بین المللی کیفری نورنبرگ، (۱۹۴۵)

۱–۳–۱–۲– دادگاه بین المللی کیفری توکیو، (۱۹۴۶)

۱–۳–۱–۳– دادگاه بین المللی کیفری یوگوسلاوی سابق،(۱۹۹۳)

۱–۳–۱–۴– دادگاه بین المللی کیفری روآندا(۱۹۹۴)

۱–۳–۲– دادگاه بین المللی کیفری دایمی (دیوان کیفری بین المللی)

۱–۳–۳– دشواری های تایید و تصویب اساسنامه دیوان کیفری بین المللی

۱–۳–۴– تروریسم؛ تهدیدی علیه صلح و امنیت بین المللی

۱–۴– کنوانسیون های منطقه ای

۱–۴–۱– کنوانسیون اروپایی استراسبورگ در سرکوب تروریسم (۱۹۷۷)

۱–۴–۲– کنوانسیون منطقه ای جنوب آسیا در سرکوب تروریسم (۱۹۸۷) (محمدی، ۱۳۹۰: ۸۰)

۱–۴–۳– کنوانسیون عربی مبارزه با تروریسم (۱۹۹۸)

۱–۴–۴– کنوانسیون سازمان کنفرانس اسلامی برای مقابله با تروریسم (۱۹۹۹)

۱–۵– کنواسیونهای بین المللی

۱–۵–۱– کنوانسیون توکیو (۱۹۶۳)

۱–۵–۲– کنوانسیون لاهه (۱۹۷۰)

۱–۵–۳– کنوانسیون مونترال (۱۹۷۱)

۱–۵–۴– کنوانسیون نیویورک (۱۹۷۳)

۱–۵–۵– کنوانسیون مبارزه با گروگان گیری(۱۹۷۹)

۱–۵–۶– کنوانسیون مراقبت فیزیکی از مواد هسته ای (۱۹۸۰)

۱–۵–۷– پروتکل مقابله با اعمال خشونت آمیز غیرقانونی در فرودگاه های مورد استفاده هوانوردی غیرنظامی بین المللی (۱۹۸۸)

۱–۵–۸– کنوانسیون مقابله با اعمال غیرقانونی بر ضد ایمنی دریانوردی مصوب (۱۹۸۸)

۱–۵–۹– پروتکل مبارزه با جرایم تروریستی بر ضد سکوهای ثابت واقع در فلات قاره (۱۹۸۸) (محمدی، منبع پیشین، ص۹۲)

۱–۵–۱۰– کنوانسیون علامت گذاری مواد منفجره پلاستیکی (۱۹۹۱)

۱–۵–۱۱– کنوانسیون سرکوب بمب گذاری های تروریستی (۱۹۹۷)

۱–۵–۱۲– کنوانسیون سرکوب حمایت مالی از تروریسم (۱۹۹۹) (طیبی فرد، ۱۳۸۴: ۲۵۹)

۱–۵–۱۳– کنوانسیون مقابله با تروریسم سایبری (۲۰۰۴)

۱–۵–۱۴– کنوانسیون مقابله با جرایم تروریسم هسته ای (۲۰۰۵) (عالیپور، منبع پیشین، ص۶۰۴)

۱–۶– سازمان ملل متحد

۱–۶–۱– مجمع عمومی

۱–۶–۲– شورای امنیت

فصل دوم: دامنه صلاحیت های دیوان کیفری بین المللی نسبت به جنایات بین المللی

۲–۱– صلاحیت دیوان کیفری بین المللی

۲–۲– کشتار دسته جمعی (نسل کشی)

۲–۳– جنایات علیه بشریت

۲–۴– جنایات جنگی

۲–۵– تجاوز

۲–۶– عدم درج تروریسم در گستره جنایات مشمول صلاحیت دیوان در کنفرانس رم

۲–۷– تلاش برای توسعه صلاحیت دیوان بر اقدامات تروریستی در کنفرانس بازنگری کامپالا

۲–۷–۱– طرح پیشنهادی دولت هلند برای درج تروریسم در صلاحیت دیوان

۲–۷–۲– موضع مجمع دولت های عضو

۲–۸– نظریه شناسی صلاحیت دیوان در رسیدگی به اعمال تروریستی

۲–۸–۱– نظریه ی عدم گسترش یا مخالفت با صلاحیت دیوان در رسیدگی به تروریسم

۲–۸–۱–۱– نادیده انگاشتن اصل حاکمیت ملی

۲–۸–۱–۲– عدم توافق بر تعریف تروریسم

۲–۸–۱–۳– مشغله سازی برای دیوان کیفری بین المللی

۲–۸–۱–۴– اختلال در عملکرد معاهدات موجود در زمینه ی مقابله با تروریسم

۲–۸–۱–۵– نگرانی در مورد مبارزان آزادی خواه

۲–۸–۱–۶– سایر دلایل

۲–۸–۲– نظریه ی گسترش صلاحیت دیوان در رسیدگی به تروریسم

۲–۸–۲–۱– اهمیت و لزوم درج تروریسم در گستره جنایات مشمول صلاحیت دیوان

۲–۸–۲–۲– لزوم رعایت و توسعه حقوق بشر

۲–۸–۲–۳– جایگزینی برخوردهای حقوقی به جای برخوردهای صرفا نظامی و سیاسی

۲–۸–۲–۴– کمک به کشورهای ضعیف اقتصادی

۲–۸–۲–۵– یاری رساندن به کشورهای دچار بحران سیاسی

۲–۸–۲–۶– رعایت اصول بی طرفی و دادرسی عادلانه در روند مبارزه با تروریسم ۵۰ ۲–۸–۲–۷– کاهش میزان ارتکاب جرایم تروریستی ۵۰ ۲–۸–۳– نظریه گسترش صلاحیت کنونی دیوان (صلاحیت تبعی) ۵۰ ۲–۸–۳–۱– تروریسم به منزله جنایات جنگی

۲–۸–۳–۲– تروریسم به منزله ی جنایت نسل زدایی

۲–۸–۳–۳– تروریسم به منزله جنایت علیه بشریت

۲–۸–۴– نظریه گسترش صلاحیت آتی دیوان

۲–۹– موانع صلاحیتی دیوان کیفری بین المللی در رسیدگی به تروریسم

۲–۹–۱– مانع تکمیلی بودن صلاحیت دیوان

۲–۹–۲– دیگر موانع

نتیجه گیری

پیشنهادها

منابع و مآخذ

کلیدواژه ها

• دیوان کیفری بین المللی
• جنایات بین المللی