تأملی بر مقررات‌گذاری خودتنظیمی در فضای سایبر

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو

تأملی بر مقررات‌گذاری خودتنظیمی در فضای سایبر نام مقاله ای است از سعید رهایی و محسن متاجی که در شماره چهار دوره پنجاه و دو (زمستان 1401) فصلنامه مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران منتشر شده است.

چکیده

از بدو ورود فضای سایبر به زندگی بشر، تاکنون شیوه‏های گوناگونی در خصوص نظام‌مندسازی آن مطرح شده است. در این میان خودتنظیمی که به دستور‏دهی خصوصی و مقررات‌گذاری غیرمتمرکز تعبیر می‏شود، به‌عنوان روشی کارا مورد توجه حقوقدانان قرار گرفته ‏است. این رویکرد که تابعی از گفتمان جدایی‌انگاری فضای سایبر است، شیوة مقررات‌گذاری ملی را برای تنظیم فضای سایبر ناکارامد می‏داند. «پرسش جدی در ارتباط میان خودتنظیمی و فضای سایبر آن است که چارچوب‏های نظری خودتنظیمی در فضای سایبر چه بوده و چه نقاط قوت و ضعفی بر آن شیوه مترتب است؟». پژوهش پیش‌رو با کاربست روش توصیفی-تحلیلی، معماری فضای سایبر را برخاسته از ارتباط نظام‏مند لایه‏ها، مسائل و بازیگران گوناگون دانسته و آن را مرزی جدید و محدوده‏ای نو به‌شمار آورده است. با توجه به این مشخصه می‏توان خودتنظیمی را شیوه‏ای کارامد در مقررات‌گذاری نه تمامی لایه‏ها و مسائل، بلکه در موارد زیرساختی و فیزیکال به‌ویژه اعمال تصدی‌گرایانه محسوب کرد.

کلیدواژه‌ها

  • خود تنظیمی
  • دستوردهی خصوصی
  • فضای سایبر
  • مقررات گذاری غیر متمرکز