تاثیر دین و مذهب رسمی بر حقوق اقلیت های دینی

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تاثیر دین و مذهب رسمی بر حقوق اقلیت های دینی
عنوانتاثیر دین و مذهب رسمی بر حقوق اقلیت های دینی
رشتهحقوق عمومی
دانشجومحمدمهدی طباخی
استاد راهنمامهناز بیات کمیتکی
استاد مشاورمحمد جلالی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۴۰۲
دانشگاهدانشگاه شهید بهشتی



تاثیر دین و مذهب رسمی بر حقوق اقلیت های دینی عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدمهدی طباخی، با راهنمایی مهناز بیات کمیتکی و با مشاوره محمد جلالی در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.

چکیده

رویکرد حکومت ها نسبت به مسیله ی دین همواره متفاوت بوده است. در برهه هایی از تاریخ دولت ها به انحصار دینی معتقد بوده و تمام حمایت ها در خصوص یک دین واحد صورت می گرفته است؛ در مقابل ادیان دیگر، در اقلیت بودند و به حاشیه رانده می شدند و از بسیاری از حقوق اجتماعی خود محروم بودند. دین رسمی می تواند در دو بستر ظاهر شود؛ اول رسمیت شکلی؛ بدین معنا که در قانون اساسی یک کشور، یک دین به صورت خاص به عنوان دین رسمی اعلام شده یا مورد حمایت قرار گیرد ولی در ارکان حکومت و دولت دین دخالتی نداشته باشد و دوم رسمیت ماهوی؛ بدین معنا که علاوه بر بازنمایی دین در قانون اساسی و به رسمیت شناختن یک دین خاص، مداخله و رویه ی دولت به گونه ای باشد که دربردارنده حمایت از یک دین خاص باشد. این تحقیق با بررسی حقوق اقلیت های دینی در کشورهایی که دارای دین رسمی یا مورد حمایت به صورت های پیش گفته هستند، تلاش کرده است تا ضمن بررسی مبانی نظری دین رسمی و نیز حقوق اقلیت های دینی، به وضعیت کشورهای مختلفی که برخورداری از دین رسمی را به عنوان وضعیت حقوقی خود تعریف کرده اند، بپردازد و وضعیت اجتماعی، مدنی، سیاسی، آموزش و نیز زندگی آزادانه و تحت تعلیمات دین رسمی اقلیت های دینی را ارزیابی کند. این بررسی در دو قالب کشورهای اسلامی دارای دین رسمی و کشورهای غیراسلامی دارای دین رسمی انجام گرفته است. در بخش اول، بررسی کشورهای اسلامی از جمله ایران، پاکستان، عراق، مصر، بنگلادش، اندونزی و مالزی نشان از وضعیت نامناسب اقلیت های دینی در مجموع از حیث بهره مندی از حقوق بنیادین انسانی آنها در این کشورها دارد. در واقع با اولویت بخشیدن به دین رسمی در این دولت ها تامین و تضمین حقوق بنیادین اقلیت های دینی با چالش های جدی مواجه است. از سوی دیگر در کشورهای غیراسلامی نظیر دانمارک، یونان، نروژ، انگلستان و فنلاند که برغم عدم اعلام دین و مذهب رسمی در قانون اساسی، از یک دین و مذهب به عنوان دین غالب و مذهب مورد حمایت نظام حقوقی و سیاسی خود نام برده اند، دین رسمی جنبه ی تشریفاتی دارد و تلاش دولت ها روی هم رفته آن است که تمامی ادیان و اقلیت ها علی رغم شمار اعضای خود از حقوق یکسانی برخوردار شوند. بررسی ها حاکی از آن است که در این مسیر دولت های موصوف تلاش می کنند تا با ترویج گفتگوی میان ادیان، برابری، مدارا و آزادی دینی را در درون جوامع خود تحقق ببخشند.

ساختار و فهرست پایان نامه

فهرست تفصیلی تحقیق مقدمه:

الف: بیان مسیله

ب: اهمیت و ضرورت موضوع

پ: سوالات پژوهش

ت: فرضیات پژوهش

ث: پیشینه ی پژوهش

ج: روش شناسی پژوهش

چ: سازمان دهی پژوهش

فصل یکم: مبانی مفهومی و نظری تحقیق؛ از سرزمین ریشه ها تا آوردگاه اندیشه ها

مبحث یکم: اقلیت های دینی؛ در جستجوی معنا

گفتار یکم: بررسی مفهوم اقلیت

بند یکم: بررسی مفهوم لغوی اقلیت

بند دوم: بررسی مفهوم حقوقی اقلیت

گفتار دوم: اقلیت دینی در حقوق بین الملل

بند یکم: مفهوم اقلیت دینی در حقوق بین الملل

بند دوم: حمایت از اقلیت های دینی از چشم انداز نظام بین الملل

بند سوم: حمایت از آزادی دینی در حقوق بین الملل

مبحث دوم: تکثرگرایی دینی؛ انسانی صرفا انسانی

گفتار یکم: تکثر گرایی

بند یکم : مفهوم تکثرگرایی

بند دوم: خاستگاه تکثرگرایی

گفتار دوم: چیستی تکثرگرایی دینی

بند یکم: مفهوم تکثرگرایی دینی

بند دوم: ابعاد مختلف تکثرگرایی دینی

بند سوم: کاربردها و معانی مختلف تکثرگرایی دینی ۵۰ مبحث سوم: از دین حکومتی تا حکومت دینی

گفتار یکم: مفهوم دین رسمی و مذهب

بند یکم: مفهوم دین و مذهب

بند دوم: مفهوم دین رسمی

گفتار دوم: حکومت و حکومت دینی

بند یکم: مفهوم حکومت

بند دوم: مفهوم حکومت دینی

فصل دوم: حقوق اقلیت های دینی در کشورهای دارای دین رسمی؛ از دوزخ انکار تا بهشت اقرار

مبحث یکم: حقوق اقلیت های دینی در کشورهای اسلامی دارای دین رسمی؛ در گرداب نیستی

گفتار یکم: حقوق اقلیت های دینی در ایران؛ شناسایی اقلیت های دینی در قانون اساسی، وفق حق یا ذبح حق؟

بند یکم: حقوق اقلیت های دینی در قانون اساسی

بند دوم: آزادی در پایبندی به عقاید دینی خود و عمل به شعایر آن

بند سوم: آزادی اجرای مراسم دینی

بند چهارم: حق بر آزادی دینی

بند پنجم: حق بر شناسایی

بند ششم: استقلال در احوال شخصیه و تعلیمات دینی

بند هفتم: حق داشتن معبد

بند هشتم: حقوق سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اقلیت های دینی

بند نهم: حقوق اجتماعی

بند دهم: حقوق آموزشی فرهنگی

گفتار دوم: حقوق اقلیت های دینی در مصر؛ دین برای خدا، وطن برای همه

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: آزادی عقیده و مذهب

بند سوم: آزادی بیان

بند چهارم: حق بر مشارکت سیاسی

بند پنجم: آزادی احزاب و اجتماعات

بند ششم: حق بر امنیت

بند هفتم: حقوق قضایی

گفتار سوم: حقوق اقلیت های دینی در عراق؛ حفظ هویت اسلامی اکثریت ضمن رعایت حقوق اقلیت

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: آزادی عقیده و مذهب

بند سوم: آزادی بیان

بند چهارم: حق بر مشارکت سیاسی

بند پنجم: آزادی احزاب و اجتماعات

بند ششم: حقوق قضایی

گفتار چهارم: حقوق اقلیت های دینی در افغانستان؛ دشوارِ ناهموار

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: حق آزادی تحصیل

بند سوم: حق آموزش به زبان مادری

بند چهارم: عدالت قضایی

بند پنجم: بهره مندی اقلیت ها از مترجم

گفتار پنجم: حقوق اقلیت های دینی در پاکستان؛ مسیر پرسنگلاخ

بند یکم: وضعیت اقلیت های دینی در پاکستان

بند دوم: قانون توهین به مقدسات در پاکستان

بند سوم: تبدیل دین اجباری

گفتار ششم: حقوق اقلیت های دینی در مالزی؛ دیریابِ پرملال

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: جمعیت شناسی مذهبی

بند سوم: محدوده قوانین اسلامی در مالزی

بند چهارم: وضعیت آزادی دینی

بند پنجم: روگردانی از اسلام

بند ششم: ارتداد طبق قوانین ایالتی

گفتار هفتم:حقوق اقلیت های دینی در کشور بنگلادش؛ در مسیر گذار به تضمین

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: چارچوب حقوقی و سیاستی

بند سوم: آموزش

مبحث دوم: حقوق اقلیت های دینی در کشورهای غیراسلامی دارای دین رسمی؛ بر مدار هستی

گفتار یکم: حقوق اقلیت های دینی در یونان؛ در جستجوی برابری

بند یکم: دین رسمی در قانون اساسی

بند دوم: جمعیت شناسی مذهبی

بند سوم: وضعیت احترام دولت به آزادی دینی

بند چهارم: رویه های دولتی

بند پنجم: وضعیت احترام اجتماعی به آزادی دینی

بند ششم: سیاست و تعامل دولت

گفتار دوم: حقوق اقلیت های دینی در نروژ؛ تلاش برای مدارا

بند یکم: دین رسمی در قانون اساسی

بند دوم: جمعیت شناسی مذهبی

بند سوم: وضعیت احترام دولت به آزادی دینی

بند چهارم: رویه های دولتی

بند پنجم: وضعیت احترام اجتماعی به آزادی دینی

بند ششم: سیاست و تعامل دولت

گفتار سوم: حقوق اقلیت های دینی در دانمارک؛ بر گدارِ گفتگوی بین ادیان

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: جمعیت شناسی مذهبی

بند سوم: وضعیت احترام دولت به آزادی دینی

بند چهارم: وضعیت احترام اجتماعی به آزادی دینی

بند پنجم: سیاست و مشارکت دولت

گفتار چهارم: حقوق اقلیت های دینی در انگلستان؛ جامعه ی اقلیت گریز، حکومتِ اقلیت پذیر

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: جمعیت اقلیت ها

بند سوم: وضعیت احترام دولت به آزادی دینی

بند چهارم: وضعیت احترام اجتماعی به آزادی دینی

گفتار پنجم: حقوق اقلیت های دینی در فنلاند؛ در تکاپوی آزادی دینی

بند یکم: قانون اساسی و دین رسمی

بند دوم: جمعیت شناسی اقلیت های دینی

بند سوم: وضعیت احترام دولت به آزادی دینی

بند چهارم: وضعیت احترام اجتماعی به آزادی دینی

بند پنجم: سیاست و مشارکت دولت

یافته ها و نتیجه گیری:

منابع و مآخذ:

کلیدواژه ها

  • اقلیت های دینی
  • حقوق بنیادین
  • دین و مذهب رسمی
  • حکومت دینی