تاثیر ملاحظات حقوق بشری در سیاست جنایی ایران و مجازاتهای شرعی

عنوان	تاثیر ملاحظات حقوق بشری در سیاست جنایی ایران و مجازاتهای شرعی
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	سیده پروانه حیات الغیبی
استاد راهنما	مهدی فلاح
استاد مشاور	بهروز جوانمرد
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۶
دانشگاه	دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت

تاثیر ملاحظات حقوق بشری در سیاست جنایی ایران و مجازاتهای شرعی عنوان پایان نامه ای است که توسط سیده پروانه حیات الغیبی، با راهنمایی مهدی فلاح و با مشاوره بهروز جوانمرد در سال ۱۳۹۶ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد صفادشت دفاع گردید.

چکیده

حقوق بشر مفهومی عمیق و ریشه دار در تفکر انسانی و دینی است. حقوق بشر حقوقی است که به انسان، به صِرف انسان بود نش، بدون توجه به دین، فرهنگ، زبان، نژاد، ملیت، مقام، خویشاوندی، تبار و قومیت و... تعلق می گیرد. درواقع کرامت فطری ا نسان ها موجب شد تا افراد اجازه یابند از کرامت، آزادی و توانایی خود برای پی ریزی نوآوری هایی در حوزه های متعدد جامعه بهره گیرند. در آیات و روایات اسلامی بسیاری بر کرامت ذاتی ا نسان ها تاکید شده است و مبنای حقوق بشر در اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز، کرامت ذاتی انسان می باشد. گفتمان رایج پیرامون سیاست جنایی اسلام، دچار چالش های عمیقی از حیث تنش میان نظام مسیولیت کیفری و مجازات ها با هنجارهای حقوق بشری است. عدم تساوی در دین، جنسیت و امکان إعمال مجازات های خودسرانه و شدیدا بدنی و غیرمتناسب با شخصیت مجرم، از مهم ترین عوامل تنش میان مجازات های شرعی ثابت با هنجارهای حقوق بشری است. از سوی دیگر، تحولات اخیر سیاست جنایی تقنینی ایران نشانگر ورود آموزه های جرم شناختی و کیفرشناختی بر مبنای مدل سیاست جنایی آزادی خواه به حقوق کیفری ماهوی و شکلیِ موضوعه است که خود ریشه در افزایش همسویی سیاست جنایی ایران با دستاوردهای نظری و راهبردی حقوق بشر دارد. به نظر می رسد توجه قانونگذار به مقاصد و مذاق شریعت و ترجیح اهداف کیفرها خصوصا تعزیرات بجای انواع کیفرها، راهبرد اصلی عقلانی تر کردن گفتمان سیاست جنایی اسلامی در گفتمان فقه جزایی است. در این پایان نامه به روش توصیفی تحلیلی تلاش بر این است که توجیهاتِ رایجِ کیفری که در مقام اهداف قریب، و در راستای تقنین، اعمال و اجرای کیفر، مورد نظر نظامهای حقوقی واقع می شوند را از نظر اسناد بین المللی حقوق بشر، به تفکیک، احصاء، و با بررسی چرایی و انتقادی این موضوعات، اصول، اهدافِ بعید و قریب کیفر را که می توانند ما را به الگویی مناسب در تقنین ضمانت اجراهای کیفری منطبق و موافق با موازین و قواعد حقوق بشر فراهم آورند، معرفی و تبیین نماییم.

ساختار و فهرست پایان نامه

چکیده

فصل اول

کلیات تحقیق

۱–۱ مقدمه

۱–۲ اهمیت و ضرورت تحقیق

۱–۳ اهداف تحقیق

۱–۴ سوال تحقیق

۱–۵ فرضیه تحقیق

۱–۶ کاربردهای تحقیق

۱–۷ کاربران تحقیق

۱–۸ پیشینه تحقیق

۱–۹ مشکلات تحقیق

۱–۱۰ روش تحقیق

۱–۱۱ سازماندهی تحقیق

فصل دوم:

رابطه متقابل حقوق بشر و سیاست جنایی

۲–۱مبحث اول: مفاهیم تحقیق

۲–۱–۱گفتار اول: سیاست جنایی

۲–۱–۲گفتار دوم: فقه جزایی

۲–۱–۳گفتار سوم: حقوق بشر

۲–۱–۴گفتار چهارم: چالشهای حقوق بشری فراروی فقه جزایی

۲–۱–۵گفتار پنجم: عدالت کیفری و عدالت اجتماعی

۲–۱–۶گفتار ششم: سیاست جنایی التقاطی و غیر بومی در جمهوری اسلامی ایران

۲–۱–۷گفتار هفتم: حمایت کیفری از ارزشهای بشری و الهی

۲–۲مبحث دوم: مبانی نظری، انواع و اهداف سیاست جنایی

۲–۲–۱گفتار اول: مبانی نظری سیاست جنایی

۲–۲–۲گفتار دوم: اهداف سیاست جنایی

۲–۲–۳گفتار سوم: سطوح و لایههای سیاست جنایی

۲–۲–۴گفتار چهارم: آسیبشناسی کلی سیاست جنایی

۲–۳مبحث سوم: جایگاه حقوق بشر در منابع ایجاد و اصلاح سیاست جنایی

۲–۳–۱گفتار اول: نسلهای سه گانه حقوق بشر

۲–۳–۲گفتار دوم: منابع و مبانی حقوق بشر

۲–۳–۳گفتار سوم: قدرت الزامآوریِ هنجارهای حقوق بشر نسبت به سیاست جنایی

۲–۴مبحث چهارم: نحوه اصلاح تدابیر غلط سیاستگذاران جنایی در پی توجه به الزامات حقوق بشر

فصل سوم:

زمینهها و جلوههای ناسازگاری میان

آموزههای حقوق بشر و هنجارهای فقه جزایی

۳–۱مبحث اول: اختلاف مبانی حقوق بشر با مبانی فقه جزایی

۳–۱–۱گفتار اول: نقش سکولاریسم در اختلاف مبانی

۳–۱–۲گفتار دوم: نقش تحولات تاریخی در اختلاف مبانی

۳–۲مبحث دوم: جلوههای تعارض حقوق بینالمللی بشر با فقه جزایی

۳–۲–۱گفتار اول: ارتداد

۳–۲–۲گفتار دوم: مجازات های بدنی و اعدام

۳–۲–۲–۱بند اول: اعدام با ماهیت حدی

۳–۲–۲–۲بند دوم: اعدام با ماهیت تعزیری

۳–۲–۲–۳بند سوم: اعدام با ماهیت قصاص

۳–۲–۳گفتار سوم: مجازاتهای سالب حیات در اسناد بینالمللی

۳–۲–۴گفتار چهارم: حقوق زنان

۳–۲–۵گفتار پنجم: حقوق اقلیتها

۳–۲–۶گفتار ششم: حقوق کودکان

فصل چهارم:

تحول رویکردها به فقه جزایی، همسو با حقوق بشر؛ و اثر آن بر پیشرفت سیاست جنایی

۴–۱مبحث اول: کاهش شدت مجازات های حدی در قانون مجازات ۱۳۹۲

۴–۱–۱گفتار اول: در زنا

۴–۱–۲گفتار دوم: در لواط

۴–۱–۳گفتار سوم: در افساد فی الارض

۴–۲مبحث دوم: گسترش استفاده از نهادهای فقهی ساقطکنندهی مجازات در سیاست جنایی نوین ایران

۴–۲–۱گفتار اول: توسعه قلمرو توبه در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲

۴–۲–۲گفتار دوم: تحقق و تثبیت موقعیت قانونی نهاد قاعده درء در قانون مجازات اسلامی

۴–۲–۳گفتار سوم: حذف تلویحی مجازات رجم

۴–۲–۴گفتار چهارم: توسعه نهادهای ارفاقی در قلمرو تعزیرات

فصل پنجم

نتیجه گیری و پیشنهادات

۵–۱نتیجه

۵–۲پیشنهادها

منابع

کلیدواژه ها

• حقوق بشر
• فقه جزایی
• سیاست جنایی
• مجازات های بدنی
• تبعیض جنسیتی و دینی