تاملی بر پذیرش یا عدم پذیرش قصاص مادر در قتل فرزند، در سایه آموزه های فقهی
تاملی بر پذیرش یا عدم پذیرش قصاص مادر در قتل فرزند، در سایه آموزه های فقهی نام مقاله است از علیرضا سید امین و اشکان نعیمی که در شماره هفتاد و شش، دوره بیست و هفتم (بهار و تابستان ۱۴۰۱) دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده (ندای صادق) منتشر شده‌است.
چکیده
قاتل عمد طبق اصل اولی, محکوم به قصاص است. اما در شریعت اسلام حکم قصاص متوقف بر شرایطی است که عدم تحقق آنها به منزله استثنا از این اصل اولی به حساب می آید. یکی از مستثنیات این اصل کلی, فرضی است که قاتل, پدر مقتول باشد. فقها نسبت به حکم عدم قصاص در فرض قتل فرزند توسط پدر, متفق القول هستند؛ اما این مساله که آیا حکم عدم قصاص مختص به پدر و جد پدری است یا مادر را نیز مشتمل میشود, محل اختلاف است. مشهور امامیه قایل به تمایز حکم پدر و مادر هستند. ظهور ماده 301 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 که به پیروی از نظر مشهور, ابوت قاتل را مانع از ترتب حکم قصاص می داند, این است که مادر در برابر قتل فرزندش قصاص می شود. اما در مقابل, ابن جنید و مذاهب فقهی اهل سنت غیر از مالکیه, افزون بر پدر, حکم عدم قصاص را نسبت به مادر نیز جاری می دانند. این نوشتار با روش توصیفی و تحلیلی, در صدد اثبات استحکام نظریه مقابل مشهور است که بر اساس آن, مادر همانند پدر از استثناء شدگان حکم عدم قصاص محسوب می شود.
کلید واژه ها
مواد مرتبط
- ماده 301 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392