تبیین مفهوم نافرمانی مدنی و بررسی اشکال آن در قوانین موضوعه
 | |
| عنوان | تبیین مفهوم نافرمانی مدنی و بررسی اشکال آن در قوانین موضوعه |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | رضا خدایاری |
| استاد راهنما | جمال کامیاب |
| استاد مشاور | اسدالله یاوری |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۳ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
تبیین مفهوم نافرمانی مدنی و بررسی اشکال آن در قوانین موضوعه عنوان پایان نامه ای است که توسط رضا خدایاری، با راهنمایی جمال کامیاب و با مشاوره اسدالله یاوری در سال ۱۳۹۳ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
چکیده
نافرمانی مدنی مفهومی است که علاوه بر دانش هایی همچون فلسفه یا سیاست، در شاخه های مختلف دانش حقوق همچون فلسفه حقوق، حقوق اساسی و حقوق جزا نیز مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. آنچه در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته می شود تبیین مفهوم نافرمانی مدنی و بررسی اشکال آن در قوانین اساسی و موضوعه جمهوری اسلامی ایران است. شاید پیش از هر چیز چنین به نظر آید که مفهوم نافرمانی، جایگاهی در قانون اساسی یا قوانین موضوعه ایران ندارد. با این حال چنان که استدلال خواهد شد، نظام مردسالاری دینی از دو طرف، جایگاهی را به نافرمانی مدنی اختصاص داده است: اول؛ از طرفی به سبب تبار دموکراتیک و مردم سالارانه خود و دوم؛ به سبب آنکه نافرمانی مدنی در سنت اسلامی، سیره ی اسلامی و فقه سیاسی، دارای انعکاس و اعتبار است. با این وجود این مسیله به معنای آن نیست که نافرمانی مدنی جایگاه مستحکم و کاملا پذیرفته شده ای در حقوق اساسی کشورمان داراست. زیرا از سویی وجود چالش های مفهومی در خود واژه نافرمانی مدنی و از سوی دیگر وجود برخی تناقضات میان قانون اساسی، قوانین موضوعه و احکام فقهی، راه درازی تا پذیرش نافرمانی مدنی و مستحکم شدن جایگاه آن در ایران به وجود آورده است.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست تفصیلی مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
فصل اول: مفاهیم، مبانی نظری ۷
مبحث اول: مفاهیم ۹
گفتار اول: بررسی ماهیت و شناخت ویژگی های نافرمانی مدنی ۱۱
بند اول: تعاریف ۱۱
اول: از منظر فلسفه سیاسی ۱۳
دوم: از منظر فلسفه حقوق ۱۵
بند دوم: انواع نافرمانی مدنی ۱۷
بند سوم: ویژگی ها ۲۱
اول: شرافت آمیز بودن ۲۱
دوم: ارتباطگیرانه بودن ۲۱
سوم: علنی بودن ۲۲
چهارم: عدمخشونت یا مسالمت آمیزبودن ۲۲
پنجم: پذیرش مجازات ۲۳
گفتار دوم: نافرمانی مدنی در انواع رژیم های سیاسی ۲۴
بند اول: در رژیم دموکراتیک ۲۴
بند دوم: در رژیم استبدادی ۲۶
بند سوم: در رژیم توتالیتر ۲۶
مبحث دوم: سیر تحولات مفهومی نافرمانی مدنی ۲۸
گفتار اول: خاستگاه فرمانی مدنی ۲۹
گفتار دوم: نافرمانی مدنی در طول تاریخ ۳۰
مبحث سوم: چالش ها و موانع پیش روی نافرمانی مدنی ۳۵
گفتار اول: چالش ها ۳۶
بند اول: حاکمیت قانون ۳۶
بند دوم: حق اکثریت ۳۹
بند سوم: مصلحت عمومی ۴۰
بند چهارم: اغتشاش ۴۱
گفتار دوم: موانع ۴۳
بند اول: موانع حقوقی ۴۳
بند دوم: موانع غیرحقوقی ۴۶
فصل دوم: شناسایی نافرمانی مدنی در اسناد بین المللی، اسلام و قوانین موضوعه ایران ۴۷
مبحث اول: اسناد بین المللی ۴۹
گفتار اول: اسناد جهانی ۵۰
بند اول: منشور سازمان ملل ۵۰
بند دوم: اعلامیه جهانی حقوق بشر ۵۱
بند سوم: میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی ۵۴
بند چهارم: میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ۵۴
گفتار دوم: اسناد منطقه ای ۵۵
بند اول: کنوانسیون آمریکایی حقوق بشر ۵۵
بند دوم: کنوانسیون اروپایی حقوق بشر ۵۵
بند سوم: منشور آفریقایی حقوق بشر ۵۷
بند چهارم: اعلامیه حقوق بشر اسلامی ۵۷
مبحث دوم: نافرمانی مدنی در اسلام ۵۹
گفتار اول: مفهوم ۶۰
گفتار دوم: نمونه های نافرمانی مدنی در اسلام ۶۴
بند اول: پیامبر اکرم(ص) ۶۴
بند دوم: امامان معصوم ۶۵
گفتار سوم: نافرمانی مدنی در فقه سیاسی شیعه ۶۷
بند اول: نافرمانی مدنی و بغی ۶۸
بند دوم: حقوق مخالف سیاسی در جامعه دینی ۶۹
بند سوم: مطالعات فقهی جدیدتر ۷۱
گفتار سوم: امر به معروف و نهی از منکر ۷۳
بند اول: تعریف واژگان امر به معروف و نهی از منکر ۷۳
بند دوم: امر به معروف و نهی از منکر در روایات ۷۴
بند سوم: امر به معروف و نهی از منکر به مثابه ابزار نافرمانی مدنی ۷۶
مبحث سوم: ابزارهای مورد نیاز برای نافرمانی مدنی ۸۰
گفتار اول: آزادی در انتشار و دستیابی به اطلاعات ۸۰
گفتار دوم: آزادی در عقیده و بیان آن ۸۵
مبحث چهارم: اشکال نافرمانی مدنی در حقوق ایران ۸۸
گفتار اول: اعتراض قانونی ۹۰
بند اول: اعتراض به مراجع قانونی ۹۰
بند دوم: روش های مبتنی بر دموکراسی مستقیم ۹۳
گفتار دوم: اجتماعات و راهپیمایی ها ۹۵
گفتار سوم: عدم تبعیت از قوانین و ایجاد اختلال در اجرای قوانین ۹۶
گفتار چهارم: نافرمانی مدنی از طریق ابزارهای فرهنگی ۹۸
گفتار پنجم: نافرمانی مدنی در فضای مجازی ۹۹
نتیجه گیری ۱۰۴
منابع و مآخذ ۱۰۸
کلیدواژه ها
- منابع حقوق موضوعه
- نافرمانی مدنی
- قانون
- مردم سالاری
- حقوق مدنی
- نافرمانی مدنی
- جنبش اعتراضی
- مشارکت سیاسی
- تظاهرات
- ایران
- نظام سیاسی