تحلیل بزه دیده شناختی قاچاق زنان و کودکان از منظر بین المللی و حقوق ایران

عنوان	تحلیل بزه دیده شناختی قاچاق زنان و کودکان از منظر بین المللی و حقوق ایران
رشته	حقوق جزا و جرم شناسی
دانشجو	مجتبی ابراهیمی سنو
استاد راهنما	مهرداد رایجیان اصلی
استاد مشاور	نریمان فاخری
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۸۹
دانشگاه	مرکز پیام نور تهران

تحلیل بزه دیده شناختی قاچاق زنان و کودکان از منظر بین المللی و حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مجتبی ابراهیمی سنو، با راهنمایی مهرداد رایجیان اصلی و با مشاوره نریمان فاخری در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد مرکز پیام نور تهران دفاع گردید.

چکیده

یکی از پدیده هایی که جوامع انسانی در طول ادوار مختلف تاریخی و نیز در زمان حاضر، کم وبیش با آن مواجه بوده و هستند ، مساله قاچاق انسان می باشد که امروزه بیشتربه صورت سازمان یافته صورت می گیرد . نکته ی مهم در این مورد این است که بیشترین قشر بزه دیده ی این جرم را زنان و کودکان تشکیل می دهند . آنچه که بیشتر از همه بزه دیدگی این دو قشر را به همراه دارد معیارهای زیستی آنان ، یعنی جنسیت زنان و سن کودکان ، می باشد . با این حال ، در کنار این معیارها ، برای تبیین علل بزه دیدگی این دو قشر نمی توان نقش سایر معیارها و حتی نقش خود این بزه دیدگان را در بزه دیدگی شان نادیده گرفت . آسیب پذیرتر بودن زنان و کودکان نسبت به سایر اشخاص ضرورت حمایت ویژه یا افتراقی از این دو گروه را ایجاب می کند . این حمایت ها می تواند از یک طرف جنبه ی حقوقی و قضایی و از طرف دیگر جنبه ی پیشگیرانه و غیرقضایی داشته باشد . در همین راستا در سطح بین المللی اسناد مختلفی به تصویب رسیده است . اما تنها سندی که به طور خاص جنبه های گوناگون حمایت از بزه دیدگان قاچاق انسان ، مخصوصا زنان و کودکان ، را مدنظر داشته است ، کنوانسیون مقابله با جرایم سازمان یافته ی پالرمو (۲۰۰۰) و پروتکل الحاقی آن می باشد . در ایران علی رغم تصویب قانون خاصی تحت عنوان قانون مبارزه با قاچاق انسان در سال ۱۳۸۳ ، با اکتفا به جنبه حمایت کیفری، به دیگر جنبه های حمایتی پیش بینی شده در کنوانسیون پالرمو و پروتکل آن توجه نشده است .

ساختار و فهرست پایان نامه

مقدمه ۱

۱– طرح مسیله ۱

۲– ضرورت انجام تحقیق ۶

۳– سوالات تحقیق ۷

۴– فرضیه ها ۷

۵– هدف از انجام تحقیق ۷

۶– روش انجام تحقیق ۸

۷– سازماندهی تحقیق ۸

فصل اول :تحلیل جرم شناختی – علت شناختیِ بزه دیدگی زنان و کودکان در قاچاق انسان ۹

۱–۱– مبانی نظری ۱۲

۱–۱–۱– نظریه های مختلف در مورد بزه دیدگی ۱۲

۱–۱–۱–۱– نظریه های مبتنی بر تاکید بر فرایند گذار قصد به رفتار مجرمانه ۱۲

۱–۱–۱–۱–۱– نظریه ی نقش شتاب دهنده ی بزه دیده در رخداد جرم ۱۲

۱–۱–۱–۱–۲– نظریه ی سبک زندگی (شیوه ی زیستن) ۱۴

۱–۱–۱–۱–۳– نظریه ی فعالیت های روزمره ۱۵

۱–۱–۱–۲– نظریه های مبتنی بر تاکید بر عوامل جرم زا – بزه دیده زا ۱۵

۱–۱–۱–۲–۱– بوم شناسی اجتماعی ۱۶

۱–۱–۱–۲–۲– عوامل روان شناختی ۱۶

۱–۱–۱–۲–۳– عوامل زیستی ۱۶

۱–۱–۱–۳– نظریه های سایر جرم شناسان و بزه دیده شناسان مشهور ۱۷

۱–۱–۱–۳–۱– نظریه ی اسپارکس ۱۷

۱–۱–۱–۳–۲– نظریه ی لپز و فیلیزولا ۱۸

۱–۱–۱–۳–۳– نظریه ی عزت فتاح ۱۹

۱–۱–۲– گونه شناسی بزه دیدگان ۲۱

۱–۱–۲–۱– طبقه بندی بزه دیدگان بر اساس نقش آنان در بزه دیدگی خود ۲۱

۱–۱–۲–۲– طبقه بندی بزه دیدگان بر اساس شاخص آسیب پذیری ۲۲

۱–۲– شاخص های بزه دیدگی زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۲۴

۱–۲–۱– بزه دیدگی زنان و کودکان برپایه ی نقش آنها در بزه دیدگی خود ۲۴

۱–۲–۱–۱– پیشینه ی تاریخی ۲۴

۱–۲–۱–۲– نقش بزه دیده و تاثیر آن در مسیولیت کیفری ۲۵

۱–۲–۲– بزه دیدگی زنان و کودکان بر پایه ی معیارهای آسیب شناسانه ۲۸

۱–۲–۲–۱– معیارهای خاص آسیب پذیری زنان و کودکان ۲۸

۱–۲–۲–۱–۱– آسیب پذیری زنان به اعتبار جنس ۲۸

۱–۲–۲–۱–۱–۱– ساختار جسمانی و روانی ۳۰

۱–۲–۲–۱–۱–۲– ساختار اجتماعی – فرهنگی ۳۰

۱–۲–۲–۱–۱–۳– ساختار اقتصادی ۳۲

۱–۲–۲–۱–۲– آسیب پذیری کودکان به اعتبار سن ۳۴

۱–۲–۲–۱–۲–۱– ساختار جسمانی و روانی ۳۵

۱–۲–۲–۱–۲–۲– ساختار اجتماعی – فرهنگی ۳۷

۱–۲–۲–۱–۲–۳– ساختار خانوادگی ۳۸

۱–۲–۲–۲– معیارهای عام آسیب پذیری زنان و کودکان ۳۹

۱–۲–۲–۲–۱– معیارهای اقتصادی ۳۹

۱–۲–۲–۲–۱–۱– فقر و فقدان فرصت مناسب شغلی ۳۹

۱–۲–۲–۲–۱–۲– سودآوری کلان برای قاچاقچیان ۴۰

۱–۲–۲–۲–۲– معیارهای اجتماعی – فرهنگی ۴۱

۱–۲–۲–۲–۲–۱– گسترش خرده فرهنگ های منحرف ۴۱

۱–۲–۲–۲–۲–۲– پایین بودن سطح تحصیلات ۴۲

۱–۲–۲–۲–۲–۳– فقدان اطلاعات علمی راجع به عواقب و خطرات قاچاق ۴۲

۱–۲–۲–۲–۳– معیارهای حقوقی ۴۳

۱–۲–۲–۲–۳–۱– خلا قانونی ، ضعف آن و عاری بودن از خطر ۴۳

۱–۲–۲–۲–۳–۲– فساد نهاد تعقیب و رسیدگی ۴۴

فصل دوم :حمایت از زنان وکودکان بزه دیده ی قاچاق انسان در پرتو بزه دیده شناسی حمایتی ۴۵

۲–۱– انواع حمایت های حقوقی وقضایی از زنان وکودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۴۸

۲–۱–۱– حمایت کیفری : از رهگذر جرم انگاری و پیش بینی ضمانت اجرای مناسب ۴۸

۲–۱–۱–۱– حمایت کیفری ساده ۵۲

۲–۱–۱–۱–۱– پذیرش مسیولیت کیفری اشخاص حقیقی ۵۳

۲–۱–۱–۱–۲– پذیرش مسیولیت کیفری اشخاص حقوقی ۵۴

۲–۱–۱–۲– حمایت کیفری تشدیدی ۵۶

۲–۱–۱–۳– حمایت کیفری دنباله دار ۵۷

۲–۱–۲– حمایت شکلی (آیین دادرسی مدار) از زنان وکودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۵۹

۲–۱–۲–۱– اقامه ی دعوا و شروع دادرسی ۶۰

۲–۱–۲–۲– حقوق زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان در فرایند دادرسی ۶۴

۲–۱–۲–۲–۱– حقوق انسانی – اخلاقی بزه دیدگان ۶۵

۲–۱–۲–۲–۱–۱– رعایت احترام به منزلت بزه دیدگان ۶۵

۲–۱–۲–۲–۱–۲– ارایه ی دیدگاه ها و نگرانی های بزه دیدگان ۶۷

۲–۱–۲–۲–۱–۳– تامین امنیت ۶۹

۲–۱–۲–۲–۱–۳–۱– تامین امنیت فیزیکی بزه دیدگان و شهود ۷۰

۲–۱–۲–۲–۱–۳–۲– حفاظت از هویت بزه دیدگان و شهود ۷۴

۲–۱–۲–۲–۲– حقوق عینی – مادی بزهدیدگان ۷۵

۲–۱–۲–۲–۲–۱– آگاه سازی بزه دیدگان از حقوق خود ۷۵

۲–۱–۲–۲–۲–۲– کمک رسانی مناسب ۷۷

۲–۱–۲–۲–۲–۲–۱– مشاوره و مترجم ۷۷

۲–۱–۲–۲–۲–۲–۲– مشارکت بزه دیدگان در فرایند عدالت ۷۹

۲–۱–۲–۲–۲–۳– فراهم کردن سازوکارهای جبران ۸۰

۲–۱–۲–۲–۲–۳–۱– جبران خسارت ۸۱

۲–۱–۲–۲–۲–۳–۲– پرداخت غرامت دولتی ۸۳

۲–۱–۲–۳– مسیله مسیولیت کیفری زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۸۶

۲–۱–۲–۳–۱– لزوم پرده پوشی اعمال منافی عفت ۸۷

۲–۱–۲–۳–۲– نفی مسیولیت کیفری با توجه به عنصر "اضطرار" و "اکراه" ۸۸

۲–۱–۲–۳–۳– جواز عفو بزه دیده ۸۹

۲–۱–۳– تعیین موقعیت زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۹۰

۲–۱–۳–۱– بازگرداندن بزه دیدگان به میهن خویش ۹۱

۲–۱–۳–۲– جواز اقامت بزه دیدگان در کشور مقصد ۹۶

۲–۲– انواع حمایت های پیشگیرانه و غیرحقوقی از زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۱۰۰

۲–۲–۱– حمایت پیشگیرانه ۱۰۰

۲–۲–۱–۱– پیشگیری از قاچاق زنان و کودکان در سطح بین المللی ۱۰۱

۲–۲–۱–۱–۱– همکاری های بین المللی علیه قاچاق زنان و کودکان ۱۰۱

۲–۲–۱–۱–۱–۱– تبادل اطلاعات ۱۰۲

۲–۲–۱–۱–۱–۲– همکاری برای بررسی صحت و اصالت مدرک ۱۰۳

۲–۲–۱–۱–۲– هماهنگی بین المللی برای مبارزه با قاچاق زنان و کودکان ۱۰۴

۲–۲–۱–۱–۲–۱– اسناد بین المللی ۱۰۵

۲–۲–۱–۱–۲–۱–۱– معاهده ی بین المللی

مه ۱۹۰۴راجع به حمایت موثر علیه معاملات جنایتکاران موسوم به خرید و فروش سفیدپوستان ۱۰۵

۲–۲–۱–۱–۲–۱–۲– معاهده ی بین المللی منع خرید و فروش سفیدپوستان مصوب

مه ۱۹۱۰ ۱۰۶

۲–۲–۱–۱–۲–۱–۳– قرارداد بین المللی الغاء خرید و فروش نسوان و کودکان مصوب

سپتامبر ۱۹۲۱ ۱۰۶

۲–۲–۱–۱–۲–۱–۴– معاهده ی بین المللی راجع به جلوگیری از معامله ی نسوان و کودکان مصوب

اکتبر ۱۹۳۳ ۱۰۷

۲–۲–۱–۱–۲–۱–۵– کنوانسیون سرکوب و مجازات قاچاق اشخاص و بهره کشی از روسپیگری دیگران مصوب

دسامبر ۱۹۴۹ ۱۰۷

۲–۲–۱–۱–۲–۱–۶– پروتکل منع و مجازات قاچاق انسان ، به ویژه زنان و کودکان ۱۰۸

۲–۲–۱–۱–۲–۲– اسناد منطقه ای ۱۰۸

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۱– اقدامات منطقه ای آسیا ۱۰۹

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۱–۱– طرح عملی ابتکارات منطقه ی آسیا برای مقابله با قاچاق زنان و کودکان ۱۰۹

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۱–۲– پیمان سارس ۱۰۹

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۱–۳– اعلامیه ی اتحادیه ی ملی جنوب شرق آسیا ۱۰۹

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۲– اقدامات منطقه ای اروپا ۱۱۰

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۲–۱– پیمان استواری کشورهای جنوب شرقی اروپا ۱۱۰

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۲–۲– بیانیه ی بروکسل در پیشگیری و مبارزه با قاچاق انسان ۱۱۰

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۲–۳– کنوانسیون شورای اروپایی در خصوص اقدام بر علیه قاچاق انسان ۱۱۱

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۳– اقدامات ایالات متحده ی امریکا ۱۱۱

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۳–۱– پیشگیری ۱۱۱

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۳–۲– حفاظت و کمک ۱۱۲

۲–۲–۱–۱–۲–۲–۳–۳– تعقیب ۱۱۲

۲–۲–۱–۲– پیشگیری از قاچاق زنان و کودکان در سطح ملی ۱۱۲

۲–۲–۱–۲–۱– تدابیر پیشگیرانه وضعی (موقعیت مدار) ۱۱۳

۲–۲–۱–۲–۱–۱– نظارت بر اماکن مستعد ارتکاب جرم قاچاق ۱۱۳

۲–۲–۱–۲–۱–۲– نظارت بر بنگاههای کاریابی ۱۱۴

۲–۲–۱–۲–۱–۳– اقدامات مرزی ۱۱۴

۲–۲–۱–۲–۱–۴– ایمنی و کنترل اسناد و مدارک ۱۱۷

۲–۲–۱–۲–۱–۵– تدابیر آموزشی – فنی برای کارکنان ۱۱۸

۲–۲–۱–۲–۲– پیشگیری اجتماعی از قاچاق زنان و کودکان ۱۱۹

۲–۲–۱–۲–۲–۱– حقوق مدنی – اجتماعی زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان در راستای پیشگیری از این جرم ۱۲۰

۲–۲–۱–۲–۲–۱–۱– حق آزادبودن از تبعیض جنسی ۱۲۰

۲–۲–۱–۲–۲–۱–۲– حق آزاد بودن از سایر اشکال تبعیض ۱۲۲

۲–۲–۱–۲–۲–۱–۳– حق ثبت تولد ۱۲۴

۲–۲–۱–۲–۲–۱–۴– حق سلامتی و بهداشت ۱۲۵

۲–۲–۱–۲–۲–۱–۵– حق تحصیل ۱۲۷

۲–۲–۱–۲–۲–۲– تدابیر پیشگیرانه اجتماعی بزه دیده مدار ۱۲۸

۲–۲–۱–۲–۲–۲–۱– بالا بردن حساسیت و نگرانی نسبت به قاچاق انسان ۱۲۸

۲–۲–۱–۲–۲–۲–۲– فقرزدایی : ۱۲۹

۲–۲–۱–۲–۲–۲–۳– اشتغال زایی ۱۳۰

۲–۲–۱–۲–۲–۲–۴– حمایت از زنان و کودکان بی سرپرست ۱۳۱

۲–۲–۲– حمایت عاطفی – حیثیتی : قطعه ی گمشده ی حمایت ها ۱۳۲

۲–۲–۲–۱– حمایت های عاطفی – حیثیتی از گذر مراکز خصوصی روان درمانی ۱۳۴

۲–۲–۲–۲– نقش انجمن های مردمی در حمایت عاطفی از بزه دیدگان ۱۳۵

۲–۲–۳– حمایت اجتماعی : یک الگوی فراگیر اجتماعی ۱۳۷

۲–۲–۳–۱– حمایت اجتماعی از طریق انجمن های مردمی و برخاسته از جامعه ی مدنی ۱۳۸

۲–۲–۳–۲– حمایت اجتماعی از گذر نهادهای رسمی (دولتی) ۱۳۹

۲–۲–۴– حمایت پزشکی : برجسته ترین حمایت برای جبران آسیب های بدنی و روانی ۱۴۰

۲–۲–۴–۱– درمانهای فوری (اورژانسی) و درمان های عادی (عمومی) ۱۴۱

۲–۲–۴–۲– تاسیس کلینیک بزه دیده برای زنان و کودکان بزه دیده ی قاچاق انسان ۱۴۳

نتیجه گیری ۱۴۵

منابع ۱۵۱

کلیدواژه ها

• قربانی شناسی
• زن
• حقوق بین الملل
• ایران
• قاچاق انسان
• قاچاق کودکان
• حقوق
• بزه دیده
• بزه دیده شناسی
• قاچاق زنان و کودکان
• علل بزه دیدگی
• زنان و کودکان بزه دیده
• حمایت از زنان و کودکان بزه دیده
• کنوانسیون های بین المللی و منطقه ای