تحلیل جرم شناختی ضمانت های کیفری مربوط به جرایم علیه خانواده در حقوق ایران

از ویکی حقوق
پرش به ناوبری پرش به جستجو
تحلیل جرم شناختی ضمانت های کیفری مربوط به جرایم علیه خانواده در حقوق ایران
عنوانتحلیل جرم شناختی ضمانت های کیفری مربوط به جرایم علیه خانواده در حقوق ایران
رشتهحقوق جزا و جرم شناسی
دانشجورحیمه علی آبادی
استاد راهنماعبدالعلی توجهی
استاد مشاورعلی اکبر فرحزادی
مقطعکارشناسی ارشد
سال دفاع۱۳۸۹
دانشگاهدانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری



تحلیل جرم شناختی ضمانت های کیفری مربوط به جرایم علیه خانواده در حقوق ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط رحیمه علی آبادی، با راهنمایی عبدالعلی توجهی و با مشاوره علی اکبر فرحزادی در سال ۱۳۸۹ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری دفاع گردید.

چکیده

اعمال ضمانتهای کیفری پیش بینی شده در جرایم علیه خانواده دارای آثاری بر این نهاد می باشد.اعمال مجازات مقرر در برخی از جرایم علیه خانواده قادر است از بنیان خانواده و ارزشهای حاکم بر آن حمایت نماید .از این رو جهت حمایت از اشخاص ضعیف در خانواده جرم انگاری ترک زندگی از ناحیه زوج و معلق گذاشتن زوجه و خشونت خانگی علیه وی را پیشنهاد مینماید.در مقابل اعمال مجازات مقرر در برخی جرایم علیه خانواده دارای آثار منفی متعددی نیز میباشد.اعمال مجازات با اصول زیربنایی نهاد خانواده همچون اصل محبت و مهربانی گذشت ایثار و فداکاری مغایر میباشدسبب تضعیف کارکردهای نهاد خانواده میگردد دارای عوارض منفی بر فرد مجرم و اعضاء خانواده او است زمینه فروپاشی کانون خانواده را فراهم مینماید. از این رو پیشنهاد میشودمیزان دخالت حاکمیت در امور داخلی این نهاد جهت جرم انگاری و اعمال مجازات محدود شود و با اتخاذ دو گونه تدابیر جایگزین از بنیان خانواده صیانت شود.از طرفی با اتخاذ تدابیر پیشگیرانه ترویج فرهنگ حکمیت و میانجیگری و بهره گیری از ضمانتهای مدنی از وقوع اختلاف میان اعضاء خانواده جلوگیری شود و از طرف دیگر با استفاده از جایگزینهای حبس و توسل به عدالت ترمیمی از مضرات ضمانتهای کیفری بر این نهاد کاسته شود.

ساختار و فهرست پایان نامه

عنوان صفحه


مقدمه ۱

۱– بیان موضوع وانگیزه انتخاب آن ۲

۲– سوالهای تحقیق ۴

۳– فرضیه ها ۴

۴– اهداف ۴

۵– پیشینه ۵

۶– روش ۶

۷– محدودیتها ۶

۸– ساختار ۷

فصل اول : تبیین مفاهیم، پیشینه و آشنایی با ضمانت های کیفری مقرر در حوزه خانواده

مبحث اول : مفاهیم و پیشینه ۱۱

گفتار اول : مفاهیم ۱۱

الف) خانواده ۱۱

۱– مفهوم لغوی ۱۲

۲– مفهوم اصطلاحی ۱۲

۲–۱) خانواده از منظر حقوقدانان ۱۳

۲–۲) خانواده از دیدگاه جرم شناسان ۱۴

۲–۳) خانواده در اصطلاح جامعه شناسان ۱۷

ب) ضمانت های کیفری ۱۸

۱– مفهوم لغوی ۱۹

۲– مفهوم اصطلاحی ۲۰

گفتار دوم : پیشینه ۲۱

الف) پیشینه ضمانت های کیفری مقرر در حوزه خانواده در حقوق موضوعه ۲۱

۱– ایران ۲۲

۱–۱) قبل از انقلاب اسلامی ۲۲

۱–۱–۱) دوره ایران باستان ۲۲

۱–۱–۲) دوره ایران پس از اسلام ۲۴

۱–۱–۳) دوره مشروطه تا انقلاب اسلامی ۲۵

۱–۲) بعد از انقلاب اسلامی ۲۹

۲– سایر کشورها ۳۰

۲–۱) فرانسه ۳۱

۲–۲) چین ۳۴

۲–۳) اردن ۳۵

ب) پیشینه ضمانت های کیفری مقرر در حوزه خانواده در ادیان ۳۸

۱– قبل از اسلام ۳۸

۱–۱) دین یهود ۳۸

۱–۲) دین مسیحیت ۴۰

۲– بعد از اسلام ۴۰

مبحث دوم : ضمانت های مقرر در حوزه خانواده و اقسام آن ۴۳

گفتار اول : ضمانت های مقرر در حوزه خانواده و بررسی لزوم ضمانت های کیفری ۴۴

الف) ضمانت های مقرر در حوزه خانواده ۴۴

ب) بررسی لزوم ضمانت های کیفری در حوزه خانواده ۴۶

گفتار دوم : ضمانت های کیفری مقرر در حوزه خانواده ۴۸

الف) جرایم علیه کیان خانواده ۴۸

ب) جرایم علیه اعضاء خانواده ۵۳

۱– جرم علیه مرد ۵۴

۱–۱) ترک انفاق ۵۴

۲– جرایم علیه زن ۵۵

۲–۱) انکار زوجیت برخلاف واقع از ناحیه مرد ۵۵

۲–۲) ترک انفاق ۵۶

۳– جرایم علیه فرزندان ۵۷

۳–۱) ترک انفاق ۵۷

۳–۲) رها کردن طفل در آبادی یا محل خالی از سکنه ۵۸

۳–۳) ازدواج با نابالغ ۵۹

۳–۴) خودداری از انجام تکالیف مربوط به حضانت ۶۰

فصل دوم : آثار مثبت ضمانت های کیفری بر خانواده و تبیین خلاءهای تقنینی

مبحث اول : آثار مثبت ضمانت های کیفری بر خانواده ۶۳

گفتار اول : حمایت از بنیان خانواده ۶۴

گفتار دوم : حمایت از ارزش های حاکم بر خانواده ۶۷

الف) حفظ بهداشت خانواده ۶۹

ب) حمایت از پاکی نسل و قداست خانواده ۷۱

ج) جلوگیری از سوء استفاده از اشخاص ضعیف ۷۳

گفتار سوم : پیشگیری از وقوع اختلاف و جلوگیری از تضییع حقوق اعضاء ۷۴

الف) جلوگیری از وقوع اختلاف ۷۴

ب) مکلف کردن افراد به انجام تکالیف ۷۵

مبحث دوم : تبیین خلاءهای تقنینی ۷۶

گفتار اول : لزوم جرم انگاری خشونت های خانگی علیه زوجه ۷۸

۱– عدم اختصاص آن به زوجه ۸۰

۲– عدم تاثیر آن بر بنیان خانواده ۸۰

۳– محدودیت قلمرو آن و عدم تسری به خشونت روانی و جنسی ۸۰

گفتار دوم : لزوم جرم انگاری ترک زندگی از ناحیه زوج یا معلق گذاشتن زوجه ۸۲

فصل سوم :آثار منفی ضمانت های کیفری بر خانواده و لزوم اتخاذ تدابیر جایگزین

مبحث اول : آثار منفی ضمانت های کیفری بر خانواده ۸۷

گفتار اول : فروپاشی کانون خانواده و مغایرت مجازات با اصول زیر بنایی خانواده ۸۸

الف) فروپاشی کانون خانواده ۹۷

ب) مغایرت مجازات با اصول زیر بنایی خانواده ۹۹

۱– اصل محبت و مهربانی ۱۰۲

۲– اصل گذشت، ایثار و فداکاری ۱۰۶

گفتار دوم : عدم تحقق اهداف مجازات در حوزه خانواده ۱۰۶

الف) فقدان کارایی مجازات از جهت بازدارندگی ۱۰۶

ب) تردید در کارایی مجازات از جهت اصلاح و درمان ۱۱۰

ج) فقدان کارایی مجازات از جهت ترمیم ضرر و زیان ۱۱۱

گفتار سوم : تضعیف کارکردهای نهاد خانواده ۱۱۱

الف) عدم تامین نیازهای عاطفی، معنوی اعضاء ۱۱۲

ب) کاستن از جامعه پذیری مطلوب فرزندان ۱۱۳

ج) عدم تامین امنیت اعضاء خانواده ۱۱۳

گفتار چهارم : جرم زا بودن مجازات در جرایم علیه خانواده ۱۱۸

الف) جرم زا بودن بیشتر حبس در جرایم علیه خانواده ۱۱۸

۱– اثرات نامطلوب زندان بر زندانی ۱۱۹

۲– اثرات نامطلوب حبس سرپرست خانواده بر فرزندان ۱۲۰

ب) جرم زا بودن جزای نقدی ۱۲۱

مبحث دوم : ارایه تدابیر جایگزین ۱۲۲

گفتار اول : تدابیر جایگزین در جلوگیری از اختلاف ۱۲۵

الف) به کار بستن تدابیر پیشگیرانه ۱۲۵

۱– ارتقای سطح آگاهی در خانواده ۱۲۶

۲– ارتقای سطح اخلاق و ترویج فرهنگ اسلامی ۱۲۸

ب) ترویج فرهنگ حکمیت و میانجیگری ۱۲۹

ج) بهره گیری از ضمانت های مدنی ۱۲۹

گفتار دوم : تدابیر جایگزین جهت کاستن از مضرات ضمانت های کیفری ۱۳۰

الف) حبس زدایی و استفاده از جایگزین های حبس ۱۳۰

ب) توجه بیشتر به عدالت ترمیمی ۱۳۱

نتایج و راهکارها ۱۳۳

فهرست مطالب ۱۳۸

فهرست منابع و مآخذ ۱۴۲

پیوست ها ۱۵۲

کلیدواژه ها

  • جرم شناسی
  • اجرای قانون
  • رسیدگی کیفری
  • حقوق خانواده
  • جرایم اجتماعی
  • جرایم علیه اشخاص
  • ضمانت اجرای قانونی
  • خانواده
  • ضمانتهای کیفری
  • جرمشناسی
  • جرایم علیه خانواده