تحلیل حقوقی اختراع در فضای مجازی و روش های حمایت از آن
 | |
| عنوان | تحلیل حقوقی اختراع در فضای مجازی و روش های حمایت از آن |
|---|---|
| رشته | حقوق مالکیت فکری |
| دانشجو | الهام فراهانی |
| استاد راهنما | پرویز ساورایی |
| استاد مشاور | نوید رهبر |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۴۰۲ |
| دانشگاه | دانشگاه شهید بهشتی |
تحلیل حقوقی اختراع در فضای مجازی و روش های حمایت از آن عنوان پایان نامه ای است که توسط الهام فراهانی، با راهنمایی پرویز ساورایی و با مشاوره نوید رهبر در سال ۱۴۰۲ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی دفاع گردید.
چکیده
اختراع در فضای مجازی، نوع خاصی از روش ها و نرم افزارهای ابداعی در فضای مجازی را شامل می گردد که مصادیق فراوانی در واقعیت دارد که نمود واقعی آن در زمینه نرم افزارهای رایانه ای قابل اشاره است. اهمیت حمایت از این گونه اختراعات از چند بعد اصلی است اولا به دلیل این که عمده روابط اجتماعی و اقتصادی و تجاری به سمت و سوی فضای مجازی پیش رفته است و همین امر موجب شده است که ابزارهایی که این گونه روابط را تسهیل می نماید، به صورت عمده مورد اقبال قرار بگیرد و اختراعات در فضای مجازی، یکی از این ابزارها است. ثانیا، با وجود این که در عرصه عملی، علوم ناظر بر اختراع در فضای مجازی پیشرفت زیادی داشته است اما قوانین و مقررات حقوقی نتوانسته است خواه در سطوح داخلی خواه در سطوح بین المللی همپای این پیشرفت به روز شود و از این رو، مطالعه حقوقی در این حوزه ضرورت دارد. در این تحقیق که به روش توصیفی–تحلیلی صورت گرفته است، یافته های تحقیق مبتنی بر این است که نظامات ناظر بر حمایت از اختراع در فضای مجازی با اختراع به معنای عرفی آن متفاوت است برای نمونه در حوزه نرم افزارهای رایانه ای، بایستی تاییدیه فنی شورای عالی انفورماتیک اخذ شده باشد ضمن این که بر اساس ماده ۱۶ قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای، حقوق ناظر بر این گونه اختراعات در فضای مجازی در صورتی قابل حمایت است که برای نخستین بار در ایران، تولید و توزیع شده باشد. به علاوه بر اساس قانون فوق الذکر، مدت حمایت مادی از اختراعات در فضای مجازی در نظام حقوقی ایران، ۳۰ سال پس از زمان پدیدآوردن آن ذکر شده است البته حمایت معنوی از این گونه اختراعات به صورت نامحدود است. علاوه بر این، شروطی که برای تحقق و امکان حمایت حقوقی از حق اختراع در فضای واقعی وجود دارد یعنی تازگی داشتن و مبتکرانه بودن، در مورد تحقق و امکان حمایت حقوقی از حق اختراع در فضای مجازی نیز وجود دارد. نهایتا باید گفت که حقوق مالکیت فکری در ایران، هنوز آنگونه که باید و شاید، به حمایت حقوقی از اختراع در فضای مجازی، بها نداده و رویه تقنینی خاصی در این مورد در ایران، دیده نمی شود.
ساختار و فهرست پایان نامه
چکیده ه مقدمه
۱– طرح موضوع
۲– محدوده بحث
۳– انگیزه انتخاب موضوع
۴– پیشینه تحقیق
۵– ضرورت و اهمیت تحقیق
۶– اهداف تحقیق
۷– سوالات تحقیق
۸– فرضیات تحقیق
۹– روش تحقیق
فصل اول – مفاهیم و مبانی تحقیق
مبحث اول – مفهوم و ماهیت اختراع در فضای مجازی
گفتار اول – مفهوم اختراع در فضای مجازی
گفتار دوم – ماهیت اختراع در فضای مجازی
بند اول –نظریه مرتبط با مالکیت ادبی و هنری بودن
بند دوم – نظریه مرتبط با مالکیت صنعتی بودن
بند سوم – نظریه مربوط با ماهیت بنیابینی بودن
مبحث دوم – مصادیق و پیشینه اختراع در فضای مجازی
گفتار اول –مصادیق اختراع در فضای مجازی
بند اول – نرم افزارهای رایانه ای
بند دوم–بازی های رایانه ای
بند سوم– معادلات ریاضی در نرم افزارهای رایانه ای
بند چهارم– شبکه های اجتماعی
گفتار دوم – پیشینه اختراع در فضای مجازی
مبحث سوم– حقوق مرتبط با اختراع در فضای مجازی
گفتار اول –حق انتقال دیجیتال ( Digital Transfer)
گفتار دوم –حق تجاری سازی دیجیتال ( Digital Commercialization)
گفتار سوم –حق بر کنترل دسترسی کاربران مجازی به اختراع در فضای مجازی
گفتار چهارم – حق بر عدم افشای داده ها
مبحث چهارم – روش های حمایتی از اختراع در فضای مجازی
گفتار اول – از نظر مقام حمایت کننده
بند اول – از منظر تقنینی
بند دوم – از منظر قضایی
گفتار دوم – از نظر نحوه حمایت
بند اول – حقوقی
بند دوم –کیفری
فصل دوم – منابع حقوقی اختراع در فضای مجازی
مبحث اول–منابع ملی
گفتار اول – قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای
گفتار دوم – قانون تجارت الکترونیکی
گفتار سوم– طرح قانون حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی
مبحث دوم – منابع بین المللی
گفتار اول– مواد
و
موافقت نامه تریپس سازمان تجارت جهانی
گفتار دوم – قانون مدل آنسیترال در ارتباط با تجارت اینترنتی
فصل سوم – شناخت پتنت روش تجاری
مبحث اول – مفهوم پتنت روش تجاری و پیشینه تاریخی آن
گفتار اول – مفهوم پتنت روش تجاری
گفتار دوم – پیشینه تاریخی پتنت روش تجاری
مبحث دوم – پتنت روش تجاری به مثابه مصداقی از اختراع کاربردی Utility Patent و موارد عدم نیاز پتنت اینترنتی به فاکتورهای رایج
گفتار اول – پتنت روش تجاری به مثابه مصداقی از اختراع کاربردی Utility Patent
گفتار دوم – موارد عدم نیاز پتنت اینترنتی به فاکتورهای رایج
الف – سیستم نام دامنه
ب – پروتکل اینترنت
مبحث سوم – الزامات قانونی برای دریافت پتنت روش تجاری قابل ثبت و نمونه های آن
گفتار اول – الزامات قانونی برای دریافت پتنت روش تجاری قابلیت ثبت
الف – مفید و کاربردی باشد
ب – جدید باشد
ج – برای دیگران آشکار نشده باشد
گفتار دوم – نمونه هایی از پتنت های روش تجاری
الف – تجارت الکترونیک ویا روش های فروش (روشی برای وارد کردن اطلاعات مورد نیاز برای تکمیل خرید آنلاین با یک کلیک ماوس)
ب– مالیات ۵۰ فصل سوم– روش های حل و فصل اختلافات و حل تعارض قوانین در حوزه اختراع در فضای مجازی و چالش های پیش روی
مبحث اول – روش های حل و فصل اختلافات ناظر بر اختراع در فضای مجازی
گفتار اول – در سطح داخلی
بند اول– از طریق قضایی
بند دوم – از طریق داوری
گفتار دوم – در سطوح بین المللی
بند اول – رکن حل و فصل اختلافات سازمان تجارت جهانی
بند دوم – مرکز حل اختلاف وایپو
مبحث دوم –تعارض قوانین در حوزه حل و فصل اختلافات ناظر بر اختراع در فضای مجازی
گفتار اول – آیین رسیدگی به اختلافات ناظر بر اختراع در فضای مجازی
بند اول– شیوه حل و فصل اختلافات ناظر بر اختراع در فضای مجازی ۷۲ بند دوم – تعیین قانون حاکم بر دعوی
مبحث سوم – چالش های پیش روی و خلاءهای فراروی اختراع در فضای مجازی
گفتار اول – چالش های مبنایی حمایت از اختراع در فضای مجازی
بند اول : چالش سرزمین گرا بودن
بند دوم : عدم تحت پوشش قرار گرفتن پتنت و تحت الشمول کپی رایت قرار گرفتن
گفتار دوم – چالش های موضوعی حمایت از اختراع در فضای مجازی
بند اول – چالش های حمایتی از اختراع در فضای مجازی در منابع داخلی در مقایسه با منابع بین المللی
بند دوم –چالش حق تقدم در اختراع در فضای مجازی
بند سوم – در اراده طرفین قراردادهای اختراع در فضای مجازی
بند چهارم : چالش مدارک و هزینه های اختراع در فضای مجازی
بند پنجم – چالش تحلیل حق اختراع در فضای مجازی در نظام حقوقی ایران
نتیجه گیری و پیشنهادها
الف–نتیجه گیری
ب–پیشنهادها
منابع
الف–فارسی
ب–انگلیسی
Abstract
کلیدواژه ها
- اختراع در فضای مجازی
- نرم افزارهای رایانه ای
- قانون حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای رایانه ای
- مالکیت صنعتی
- مالکیت ادبی و هنری
- پتنت روش تجاری