تحلیل حقوقی انحلال قضایی احزاب در نظام جمهوری اسلامی ایران
 | |
| عنوان | تحلیل حقوقی انحلال قضایی احزاب در نظام جمهوری اسلامی ایران |
|---|---|
| رشته | حقوق عمومی |
| دانشجو | محمدعلی باقری عدالت |
| استاد راهنما | سیدمحمد هاشمی |
| مقطع | کارشناسی ارشد |
| سال دفاع | ۱۳۹۴ |
| دانشگاه | دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی |
تحلیل حقوقی انحلال قضایی احزاب در نظام جمهوری اسلامی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط محمدعلی باقری عدالت، با راهنمایی سیدمحمد هاشمی در سال ۱۳۹۴ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی دفاع گردید.
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی رویه های معمول در انحلال قضایی احزاب، یافتن خلاء های موجود در قانونمند کردن تعامل حاکمیت و احزاب در کشور و مشخصا ایجاد سازوکار قانونی برای رسیدگی به اتهامات متوجه احزاب انجام شده است. تحقیق، خصوصا بررسی انحلال احزاب را در چارچوبی قانونی و متعهد به حفظ آزادی های عمومی که مورد تاکید قوانین بالادستی کشور قرار دارد، هدف خود قرار داده است.نتایج حاصل از این پژوهش که با استفاده از شیوه اسنادی و کتابخانه ای و تحلیلی، توصیفی انجام شده است، حاکی از آن است؛ علی رغم به رسمیت شناخته شدن تحزب در قوانین بالادستی کشور و به رسمیت شناخته شدن حقوق متعدد قانونی برای احزاب، به دلیل عدم تعریف فرآیند قانونی جامع و مانع و اختصاصی برای رسیدگی به تخلفات احزاب و شیوه انحلال آنان و همچنین وجود تمایلات تمامت خواهانه ای که احزاب مستقل را مانعی برای خود می دانند، عملا رویه ای قضایی شکل گرفته است که به دور از رعایت حداقل حقوق برای احزاب در معرض اتهام، به سادگی نسبت به انحلال آنان اقدام می شود. این امر علاوه بر فراقانونی بودن، عملا حقوق و آزادی های مصرح قانونی احزاب در کشور را مورد تعرض قرار داده است.تدوین و تصویب قانونی جامع و خاص احزاب که ابعاد مختلف فرآیند انحلال قضایی احزاب را با تاکید بر حفظ حقوق آن ها شفاف کند، در کنار تعریف قانونی ارتباط جرم سیاسی با احزاب می تواند به بهبود وضعیت کنونی یاری رساند.
ساختار و فهرست پایان نامه
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه ۱
بخش اول: نگرش مفهومی به نهاد حزب و حقوق احزاب در ایران ۱۰
فصل اول چارچوب های مفهومی و بنیادی احزاب ۱۱
مبحث اول: مفهوم، کارکرد و انواع احزاب ۱۱
گفتار اول: مفهوم حزب ۱۱
۱–لغوی ۱۲
۲–اصطلاحی ۱۵
گفتار دوم: کارکردهای احزاب ۱۸
۱–ایجاد ارتباط دو سویه بین مردم و زمامداران ۱۹
۲–آموزش مشارکت سیاسی به شهروندان ۲۰
۳–کمک به انتقال مسالمت آمیز و قانونمند قدرت ۲۰
گفتار سوم: انواع احزاب ۲۲
۱–از نظر ساختار ۲۲
۲– از نظر ایدیولوژی ۲۴
۳–از نظر خاستگاه اجتماعی ۲۵
مبحث دوم: فرآیند تشکیل و انحلال احزاب ۲۷
گفتار اول: تشکیل ۲۷
گفتار دوم: انحلال ۲۸
۱–انحلال ارادی (توسط مسیولان ذیصلاح حزب) ۲۸
۲–انحلال قهری (توسط حاکمیت) ۲۹
مبحث سوم: تامین منابع انسانی و مالی احزاب ۳۰
گفتار اول: تامین منابع انسانی ۳۰
گفتار دوم: تامین منابع مالی ۳۲
۱–منابع درون حزبی ۳۲
۲–منابع برون حزبی ۳۳
فصل دوم: حقوق قانونی احزاب در ایران ۳۸
مبحث اول: از انقلاب مشروطه تا پیروزی انقلاب اسلامی ۴۱
گفتار اول: رسمیت یافتن تحزب و آزادی مشروط احزاب ۴۱
۱– متمم قانون اساسی ۴۱
۲–قوانین عادی ۴۲
گفتار دوم: عضویت در احزاب ۴۳
گفتار سوم: نحوه شکل گیری احزاب و شخصیت حقوقی آن ها ۴۴
مبحث دوم: دوره جمهوری اسلامی ۴۵
گفتار اول: اطلاعیه ده ماده ای دادستانی ۴۶
گفتار دوم: آزادی مشروط احزاب ۴۹
۱–نگاهی به تاریخچه اصل
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ۴۹
۲–قانون احزاب مصوب مجلس اول ۵۵
۳–طرح احزاب مصوب مجلس نهم ۵۶
گفتار سوم: عضویت در احزاب ۵۸
۱–آزادی مطلق عضویت در احزاب ۵۸
۲–محدودیت های موقت قضایی و ناشی از شغل برای عضویت در احزاب ۵۹
۳–محدودیت های طرح فعالیت احزاب برای عضویت در احزاب ۶۲
گفتار چهارم: سازوکار قانونی تشکیل احزاب و شخصیت حقوقی آن ها ۶۳
۱–قانون احزاب سال ۱۳۶۰ ۶۳
۲–طرح فعالیت احزاب سال ۱۳۹۴ ۶۵
گفتار پنجم: برگزاری راهپیمایی و تجمع ۶۶
گفتار ششم: بهره مندی از امکانات صدا و سیما ۶۹
گفتار هفتم: استفاده از کمک های مالی دولتی ۷۰
گفتار هشتم: دریافت پروانه انتشار نشریه به نام حزب ۷۱
بخش دوم: تخلفات، جرایم و انحلال قضایی احزاب در جمهوری اسلامی ایران ۷۲
فصل اول: تخلفات، جرایم و انحلال قضایی احزاب در قوانین و مقررات ۷۳
مبحث اول: تخلفات ۷۴
گفتار اول: انواع تخلفات ۷۴
گفتار دوم: مرجع رسیدگی کننده ۷۷
گفتار سوم: مجازات ها ۷۷
مبحث دوم: جرایم ۸۰
گفتار اول: احزاب و جرم سیاسی ۸۰
۱–تعریف جرم سیاسی ۸۰
۲– جرایم احزاب به مثابه جرم سیاسی ۸۵
۳– تخلف کمیسیون ماده
در قبال احزاب به مثابه جرم سیاسی ۸۸
گفتار دوم: مسیولیت کیفری احزاب ۹۰
گفتار سوم: مجازات ها ۹۴
مبحث سوم: انحلال قضایی ۹۶
گفتار اول: ماهیت انحلال ۹۷
۱–معنای لغوی ۹۷
۲–اثر وضعی انحلال بر شخصیت حقوقی شرکت های سهامی ۹۷
گفتار دوم: نهاد درخواست کننده انحلال احزاب از دادگاه ۹۹
گفتار سوم: دادگاه صالح ۱۰۱
گفتار چهارم: نحوه رسیدگی دادگاه ۱۰۴
گفتار پنجم: استناد صدور رای انحلال از جانب دادگاه ۱۰۵
گفتار ششم: قابلیت تجدیدنظر و فرجام خواهی و مرجع صالح آن ۱۰۶
فصل دوم: بررسی رویه اعمال شده در انحلال قضایی احزاب ۱۰۹
مبحث اول: از پیروزی انقلاب اسلامی تا سال ۱۳۸۰ ۱۱۲
گفتار اول: تا تصویب قانون احزاب در سال ۱۳۶۰ ۱۱۲
گفتار دوم: از تصویب قانون احزاب در سال ۱۳۶۰ تا سال ۱۳۸۰ ۱۱۵
مبحث دوم: سالهای دهه هشتاد (۱۳۸۹– ۱۳۸۰) ۱۲۰
گفتار اول: نهاد ارجاع دهنده پرونده به دادگاه ۱۲۱
گفتار دوم: دادگاه صالح و حضور هیات منصفه ۱۲۵
گفتار سوم: نحوه رسیدگی دادگاه و چگونگی امکان دفاع برای نمایندگان احزاب ۱۲۸
گفتار چهارم: ماهیت آرای صادره و استنادات قانونی آن ۱۳۱
گفتار پنجم: چگونگی ابلاغ آراء ۱۳۶
گفتار ششم: قابلیت تجدیدنظر خواهی نسبت به آرای بدوی ۱۳۷
نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۴۱
نتیجه گیری ۱۴۲
پیشنهادات ۱۴۸
فهرست منابع
کلیدواژه ها
- حزب
- آزادیهای عمومی
- انحلال قضایی احزاب
- جرم سیاسی
- حزب سیاسی
- جرم سیاسی
- حقوق مدنی
- مردم سالاری
- نظام حقوقی
- جمهوری اسلامی ایران