تحلیل حقوقی عوامل ایجاد شکاف مالیاتی و راهکارهای پیشگیری از آن در حقوق مالیاتی ایران

عنوان	تحلیل حقوقی عوامل ایجاد شکاف مالیاتی و راهکارهای پیشگیری از آن در حقوق مالیاتی ایران
رشته	حقوق عمومی
دانشجو	مریم شکیباپور
استاد راهنما	ولی رستمی
استاد مشاور	رضا طجرلو
مقطع	کارشناسی ارشد
سال دفاع	۱۳۹۱
دانشگاه	دانشگاه تهران

تحلیل حقوقی عوامل ایجاد شکاف مالیاتی و راهکارهای پیشگیری از آن در حقوق مالیاتی ایران عنوان پایان نامه ای است که توسط مریم شکیباپور، با راهنمایی ولی رستمی و با مشاوره رضا طجرلو در سال ۱۳۹۱ و در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران دفاع گردید.

چکیده

در این تحقیق سعی شده است که به اصﻼح قسمت کوچکی از نظام حقوق مالیاتی ایران بپردازیم. منظور از نظام مالیاتی، قوانین و مقررات حاکم است که شامل، نرخ ها، پایه های مالیاتی، معافیت ها، جرایم مالیاتی و ... می گردد. مالیات به موجب تعریف ارایه شده از سوی سازمان همکاری و توسعه اقتصادی OECD، پرداختی است الزامی و بﻼ عوض. مالیات ممکن است به شخص، واحد اقتصادی، دارایی و ... تعلق گیرد. به عبارت دیگر مالیات بخشی از درآمد یا دارایی شخص است که به منظور پرداخت مخارج عمومی و اجرای سیاست های مالی در راستای حفﻆ منافع اقتصادی، اجتماعی، و سیاسی کشور، به موجب قوانین به وسیله اهرم های اداری و اجرایی دولت وصول می شود. همانطور که در ادامه تشریح خواهیم کرد، از آنجایی که مالیات پایدارترین و مناسب ترین منبع درآمدی اغلب دولت ها محسوب می شود، پس باید به گونه ای قانونگذاری و سیاستگذاری شود، تا اینکه مالیات بتواند پاسخگوی هزینه های پیش روی دولت باشد. بدین منظور ﻻزم است به گونه ای عمل شود که درآمدهای مالیاتی تا حد امکان و به میزان توان مالیاتی کشور وصول شوند. فرض ما اینگونه بود که کشور ایران نیز مانند اغلب کشورها با پدیده شکاف مالیاتی به صورت قابل توجهی مواجه است. برای اینکه بتوانیم فرضیه را به اثبات برسانیم، در این پژوهش ابتدا به تشریح موضوعی به نام شکاف مالیاتی پرداختیم؛ چرا که شکاف مالیاتی، تفاوت میان مالیات وصول شده توسط سازمان امور مالیاتی با میزان مالیاتی است که سازمان مطابق قانون می توانسته وصول کند، اما وصول نکرده است و در نتیجه از ظرفیت مالیاتی به طور کامل استفاده نشده است و پیرو آن به علل بروز شکاف مالیاتی، که ممکن است در هر نظام مالیاتی وجود داشته باشد و تحلیل حقوقی آن پرداختیم و سپس این عوامل را در قوانین مالیاتی ایران بررسی کردیم و مشاهده شد که مطابق فرضیه ی ذکر شده، کشور ما نیز در حال حاضر از این پدیده رهایی نیافته و با آن مواجه است. بعد از اثبات این مطلب و همچنین به دلیل اینکه موضوع تحقیق قسمت دیگری، تحت عنوان راهکارهای کاهش شکاف مالیاتی را در برمی گیرد؛ بدین منظور مواردی را که بهتر بود به منظور کاهش شکاف مالیاتی در قوانین فعلی اصﻼح می شد، به عنوان راهکار کاهش شکاف مالیاتی ارایه نمودیم.

کلیدواژه ها

• شکاف مالیاتی
• فرار مالیاتی
• اجتناب مالیاتی
• تمکین مالیاتی
• ظرفیت مالیاتی
• مالیات های معوق
• مرور زمان مالیاتی